منطق علوم انسانی اسلامی جدیدترین اثر رمضان علی‌تبار

به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر رمضان علی‌تبار عضو هیات علمی گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دارای آثار ارزشمندی در حوزه منطق فهم دین است. از جمله‌ی آثار ایشان می‌توان به مفهوم‌شناسی علم و یقین،‌ علم دینی: ماهیت و روش‌شناسی، معرفت دینی (حقیقت، ماهیت و ارزش)،‌ فهم دین: مبانی کلامی، برایند و برونداد و… اشاره کرد.

منطق علوم انسانی اسلامی جدیدترین اثر رمضان علی‌تبار است که در‌ آینده‌ای نزدیک توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به زیور چاپ آراسته خواهد شد. در ادامه یادداشتی به همین بهانه تقدیم می‌گردد:

«منطق علوم انسانی اسلامی» به مثابه یک دانش یا دانش‌واره، دارای مباحث و مسائل مختلفی است. از جمله محورهای پژوهشی مرتبط با این حوزه، بحث از معرفی و توصیف خود این حوزه و عنوان می‌باشد. جهت معرفی یک دانش یا دانش‌واره معمولاً به رئوس ثمانیه (هشت محور کلی) آن پرداخته می‌شود که از جمله می‌توان به تعریف علم، غرض و غایت علم، موضوع علم، روش علم و… اشاره نمود. شناخت مسائل، اجزاء و جزئیات هر علمی به چنین تحقیقی وابسته است. این نوع مباحث از مسائل و اجزاء دانش به شمار نمی‏رود؛ بلکه به جهت نیاز و ضرورت اولیه، معمولاً در آغاز تحقیق یا دانش، مورد بررسی قرار می‏گیرند یا تحقیق مستقلی پیرامون آن تدوین می‌شود.

«منطق علوم انسانی اسلامی» به مثابه دانش یا دانشواره از این نکته مستثنی نبوده و پیش از ورود به مسائل درونی آن، ارائه تحقیقی کلی درباب معرفی و ارائه شناسنامه آن، امری لازم و ضروری است. این تحقیق از لحاظ اهمیت و اولویت زمانی، بر سایر مسائل درونی این حوزه، برتری و تقدم دارد. بر این اساس، تحقیق یادشده، درباره ویژگی‌ها، عناصر رکنی و غیررکنی و الزامات «منطق علوم انسانی اسلامی» می‌پردازد تا اولاً نما و شمایی کلی از آن ارئه دهد؛ ثانیاً بتواند محور و مبنای تحقیقات بعدی در این زمینه قرار گیرد. برخی از مسائل و محورهای این تحقیق، از سنخ رئوس ثمانیه‌اند و برخی خارج از آن می‌باشند. مسائلی نظیر تعریف، موضوع، مسائل، هدف، کارکرد، رابطه آن با دانش‌های مرتبط و… از سنخ رئوس ثمانیه‌اند و مسائلی نظیر ساختار، عناصر و مؤلفه‌ها، چهارچوب نظری حاکم برآن و… را می‌توان از سنخ مبادی تصدیقی آن به شمار آورد یا با مسامحه آن‌ها را نیز ذیل رئوس ثمانیه قرار داد.