بررسی فقهی حقوقی حکم اعدام نتانیاهو

اعدام نتانیاهو اقتضای بازدارندگی و مجازات مفسد فی الأرض است
نوشتاری از حجت‌الاسلام دکتر حجت‌الله فتحی عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه

حضرت آیت الله خامنه‌ای در دیدار جمع کثیری از بسیجیان سراسر کشور فرمودند: «حکم بازداشت کافی نیست باید حکم اعدام نتانیاهو صادر شود. حکم اعدام سران جنایتکار اسرائیلی باید صادر شود.»

در خصوص این فرمایش رهبر انقلاب از دو منظر درون دینی و برون دینی میتوان به این موضوع نگریست.

چهار مجازات شدید خداوند برای قاتل مؤمنین

از منظر درون دینی کشتن انسان های بیگناه از بزرگترین جرایم است و از منظر قرآن کریم کشتن یک انسان بیگناه مانند کشتن همه انسان ها است خداوند متعال  در ایه ۳۲ سوره مائده می فرماید : … مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِي الْأَرْضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النّاسَ جَمِيعاً… . ( مائده: ۳۲)هر كس، انسانى را بدون ارتكاب قتل يا فساد در روى زمين بكشد، چنان است كه گويى همه انسانها را كشته است.

به جهت اهمیت حفظ جان انسان ها  و برای پیشگیری از تعدی مجرمان و جنایتکاران، خداوند متعال مجازات دنیوی  قتل عمد را قصاص نفس و مجازات اخروی قاتل عمد را خلود در جهنم دانسته است. خداوند متعال در مورد مجازت دنیوی قاتل عمد فرموده است: وَ لَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ … .( بقره: ۱۷۹)    و برای شما در قصاص، حیات و زندگی است، ای صاحبان خرد.

همچنین خداوند متعال درباره مجازات اخروی جرم قتل نفس فرموده است: وَ مَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِداً فِيهَا وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذَاباً عَظِيماً  (نساء:۹۳) و هر كس، فرد باايمانى را از روى عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است در حالى كه جاودانه در آن مى‏ماند و خداوند بر او غضب مى‏كند و او را از رحمتش دور مى‏سازد و عذاب عظيمى براى او آماده ساخته است.

در این آیه, چهار مجازات شدید براى قاتل ذکر شده که عبارت است از: ۱ـ خلود و جاودانگى در دوزخ ۲ـ غضب الهى ۳ـ لعنت خدا ۴ـ عذاب بزرگ

نتایناهو و سران جایتکار اسرائیل، از مصادیق بارز محارب و مفسد فی‌الارض

علاوه بر این نتایناهو و سران جایتکار اسرائیل، از مصادیق بارز محارب و مفسد فی الارض هستند که در آیه  ۳۳ سوره مائده خداوند متعال می فرماید: «إِنَّما جَزاءُ الَّذِينَ يُحارِبُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَساداً أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلافٍ أَوْ يُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ…» همانا کیفر آنان که با خدا و رسول به جنگ برخیزند و در زمین به فساد کوشند جز این نباشد که آن‌ها را به قتل رسانده، یا به دار کشند و یا دست و پایشان به خلاف یکدیگر بِبُرند و یا به نفی و تبعید از سرزمین (صالحان) دور کنند. این ذلت و خواری عذاب دنیوی آنهاست و اما در آخرت به عذابی بزرگ معذّب خواهند بود.

بنابراین حکم اعدام نتانیاهوو سران جنایتکار اسرائیل از منظر آیات و روایات و شریعت مقدس اسلام اعدام است.

حبس ابد و نامحدود برای جنایتکار مثل نتانیاهو بازدارنده نیست

از منظر برون دینی نیز قتل انسان بیگناه از جرایم طبیعی است که در همه ملل و نحل و اقوام ممنوع و قاتل استحقاق کیفر و مجازات را دارد و در قانون حمورابی به عادلانه ترین مجازات آن که قصاص نفس است تصریح شده است. از منظر  قوانین بین المللی کیفری نیز نسل‌کشی (به انگلیسی: Genocide)  به معنای هرگونه اقدام و مبادرت به نابودی و حذف فیزیکی بخش یا کلیت یک گروه نژادی، قومی، ملی، مذهبی یا ایدئولوژیکی توسط یک گروه دیگر، جرم و دارای مجازات است.

بند (ج) منشور دادگاه‌های نورنبرگ و توکیوبه جرایم ضدبشری اختصاص  دارد. بر طبق این بند جرایم ضد بشری عبارت بودند از:قتل عمد، ریشه کن کردن، به بردگی گرفتن، اخراج و سایر اعمال غیرانسانی که علیه یک جمعیت غیرنظامی ارتکاب می‌یابد.

کنوانسیون جلوگیری از نسل‌کشی و مجازات آن، مصوب ۹ دسامبر ۱۹۴۸، مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی قطعنامه ای اعلام داشته که نسل‌کشی جنایتی است که نسبت به حقوق بین‌الملل ارتکاب می‌شود و برخلاف روح و مقصد سازمان ملل بوده و دنیای متمدن چنین عملی را محکوم می‌کند و با اذعان باینکه در تمام دوره‌های تاریخ این عمل خسارات بسیاری به عالم انسانیت وارد ساخته است و با اطمینان باینکه برای رهایی عالم انسانیت از چنین بلیه وحشتناک همکاری بین‌المللی ضرورت دارد مقرراتی برای مقابله با این جرایم تدوین کرده است.

مجازات جرم نسل کشی در اساسنامه دیوان بین المللی کیفری، تنها حبس های ابد و نامحدود است و بحثی درخصوص اعدام مطرح نیست، ماده ۷۷ اساسنامه دیوان مذکور درخصوص «مجازاتهای قابل اعمال» مقرر می دارد: « ۱ . با رعایت ماده ۱۱۰ این اساسنامه، دیوان میتواند یکی از مجازاتهای ذیل را برای شخص که به دلیل ارتکاب یکی از جرایم مذکور در ماده ۵ محکومیت یافته، تعیین نماید؛ الف( حبس به مدت معینی که بیش از ۳۰ سال نباشد؛ یا ب( حبس ابد به شرط آنکه اهمیت جرم ارتکابی و همچنین اوضاع و احوال شخص محکوم علیه آن را ایجاب نماید.»

اما با توجه به سنگین بودن این جرم و عدم بازندارنگی مجازات حبس ابد برای این دسته از جرایم سنگین و شنیع، لازم است در اساسنامه دیوان بین المللی کیفری مجازات اعدام برای این دسته از مجازات ها پیش بینی شود.