به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، با توجه به تحولات شگرفی که توسط هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف به‌وجود آمده است، هسته‌های حکمرانی فضای مجازی و حکمرانی هوش مصنوعی مرکز رشد و خانه خلاق و نوآوری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نشست‌هایی را تحت عنوان کارگاه دانش‌افزایی هوش مصنوعی برگزار می‌نمایند.
نهمین جلسه از این کارگاه علمی ـ آموزشی که حول موضوع قانون‌گذاری هوش مصنوعی بود، در تاریخ یکشنبه ۱۶ دی ماه سال جاری با ارائه دکتر دلارام گلپایگانی پژوهشگر پسادکتری هوش مصنوعی دانشگاه ترینیتی ایرلند با عنوان «مروری بر قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا و استانداردهای بین‌المللی این حوزه» و با حمایت سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری برگزار شد.
گلپایگانی در ابتدای جلسه اشاره‌ای به چالش‌های هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف ازجمله ماشین‌های خودران، جعل عمیق، تشخیص پزشکی و … داشت و نمونه‌هایی برای برخی موارد آن ازجمله سوگیری و تهدید دموکراسی ذکر کرد. این مقدمه نشان می‌داد که نیاز به تنظیم‌گری در هوش مصنوعی بسیار شدید شده است.
وی درادامه به قالب‌های تنظیم‌گری هوش مصنوعی پرداخت که عبارت بودند از: قوانین، راهنماهای هوش مصنوعی قابل اعتماد و استاندارها. قوانین چارچوب قانونی و نظارتی را مشخص می‌کنند. راهنماها نیاز به تنظیم‌گری را پررنگ و موارد آن را مشخص نموده و گپ‌های موجود در استانداردها را نشان می‌دهند. استانداردها نیز راه‌حل‌های عملی فنی برای تنظیم‌گری ارائه می‌نمایند.
پژوهشگر پسادکتری دانشگاه ترینیتی سپس به ارائه توضیحاتی در مورد هر یک از این سه قسم پرداخت:
AI Act یا قانون هوش مصنوعی، اولین چارچوب قانونی جامع در زمینه هوش مصنوعی در سطح جهانی است که توسط اتحادیه اروپا تصویب شده است. این قانون یکی از ۶ قانون مهم قوانین اروپایی در حوزه داده و هوش مصنوعی که عبارتند از: قانون هوش مصنوعی، قانون سرویس‌های دیجیتال، قانون بازارهای دیجیتال، قانون حکمرانی داده، قانون داده و مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها (GDPR). برخی از مواردی که در این قانون بر آن تأکید شده عبارت است از: حقوق بشر، حقوق اساسی، عاملیت انسان، خودمختاری، … .
راهنمای هوش مصنوعی قابل اعتماد با هدفِ ارائه چارچوب کلی و دستورالعمل اجرایی پیاده‌سازی هوش مصنوعی قابل اعتماد توسط گروه پیشرفته متخصصین هوش مصنوعی (AI HLEG) تدوین شده است. این گروه توسط کمیسیون اروپا در ژوئن ۲۰۱۸ تاسیس شد. برخی مواردی که در این سند بر آن‌ها تأکید شده عبارتند از: نظارت و عاملیت انسانی، ایمنی و تاب‌آوری فنی، حریم خصوصی و حکمرانی داده، … .
پژوهشگر حوزه قانون‌گذاری هوش مصنوعی همچنین به دو نهاد مهم که در زمینه مهم هوش مصنوعی استاندارد ارائه کرده‌اند یعنی ISO/IEC JTC1 و CEN/CENELEC اشاره کرد. استاندارد شماره ۲۲۹۸۹ از مهم‌ترین استانداردهای ISO برای هوش مصنوعی است. این استاندارد به‌دلیل اهمیت و تأثیرگذاری زیاد، از معدود موارد رایگان استانداردهای ISO است. کمیته فنی شماره ۲۱ CEN/CENELEC نیز بر روی هوش مصنوعی کار کرده و استانداردی نیز در این زمینه ارائه داده است.
در این نشست که به‌صورت برخط برگزار شد، حدود ۱۵ نفر شرکت داشتند. پس از پایان سخنرانی پرسش و پاسخ حاضرین انجام شد و جلسه بعد از نزدیک به دو ساعت به پایان رسید.
