به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، آیت الله رشاد رییس شورای حوزه های علمیه تهران و رییس پژوهشگاه در حاشیه ی جلسه درس خارج خود که همه روزه صبح ها در حوزه علمیه امام رضا(ع) تشکیل می شود، ضمن اشاره به جهات فقهی و حقوقی انتخابات از نظر اسلام، توصیه هایی را درخصوص انتخابات هفتم اسفند بیان داشت.
ایشان گفت: شما می دانید بنده معمولاً در جلسه درس، جز مباحث فقهی و اصولی چیزی عرض نمیکنم، اما به جهت اهمیت و خطورت خاص انتخاباتی که در پیش است، قبل از ورود در موضوع بحث امروز، از باب تکلیف، چند نکته را راجع به انتخابات، عرض میکنم:
شرکت در انتخابات، امری تشریفاتی نیست؛ بلکه از امور بسیار پراهمّیت حیات بشر معاصر است؛ از نظر اسلام نیز شرکت در انتخابات از اهمیت ذاتی برخوردار است، زیرا هم حق است و هم تکلیف و این مسئله در شرایط کنونی از خطورت مضاعف برخوردار شده است.
حضور در پای صندوق ها، تکلیف مضاعف شرعی و ملی است
رئیس شورای حوزه های علمیه تهران تأکید کرد: با توجه به اینکه دشمنان کشور، انقلاب و ملت عزیز، در این ایام رذالت را به اوج رسانده اند و بی پرده مقاصد شومشان را بیان میکنند و حتی از اینکه راجع به جناح های درون نظام و بلکه اشخاص اظهار نظر کنند ابایی ندارند و با وقاحت تمام به ساحت ملت بزرگوار ایران جسارت کرده، صریحاً میگویند: به چه کسانی رأی بدهید و به چه کسانی رأی ندهید! امروز حضور در پای صندوق های رأی، و برخلاف نظر آنان عملکردن، تکلیف مضاعف شرعی، ملی و انقلابی به شمار می رود.
استاد خارج فقه و اصول حوزه تهران تصریح کرد: شرکت در انتخابات، چه به عنوان «انتخاب کننده» و چه به عنوان «انتخاب شونده»، از نظر فقه اسلامی، از سویی مشارکت و دخالت مستقیم در سرنوشت خود است، از دیگرسو، نقش آفرینی مستقیم و غیرمستقیم در سرنوشت جمعی ملت و کشور است؛ لهذا شرکت در انتخابات هم واجب عینی است هم واجب کفایی، از نقطه نظر اول، واجب عینی است، یعنی هر کسی شرعاً در قبال سرنوشت خویش مسئول و موظف است، از نقطه نظر دوم واجب کفایی است، یعنی باید کسانی در حد «من به الکفایه» در این امر اجتماعی شرکت کنند. پس نباید کسی خیال کند: رأی دادن فقط جنبه وجوب کفایی دارد، که اگر دیگران به اندازه کفایت در آن شرکت کنند، تکلیف از او ساقط می شود، نه هرگز؛ هر کسی شخصاً مکلف به مشارکت در رأی دادن و انتخاب است. همچنین اگر با رأی به عدد معینی، مثلاً در شهری مانند تهران اگر با رأی به شانزده نفر برای خبرگان و سی نفر پارلمان، کار بسامان می شود، همه موظفند به همین تعداد نفر رأی بدهند، یعنی همانطور که رأی به یک، یا دو، یا سه نفر واجب است، رأی دادن به بقیه افراد مورد نیاز هم تکلیف است، از لحاظ تکلیفی، رأی به نفر اول با رأی به نفر سی ام فی نفسه یکسان است، رأی دادن به چند نفر محدود کفایت نمیکند و تکلیف از انسان ساقط نمی شود؛ و اگر با رأی کامل ندادن راه را باز بگذاریم که افراد غیرصالح یا غیراصلح به مجلسین راه بیابند در مقابل خداوند متعال و خون شهدا مسئولیم.
چون انتخاب، مستلزم تصرف در حق غیر است، دارای حساسیت مضاعف است.
آیت الله رشاد افزود: هرچند در نگاه اسلام، حق و تکلیف از هم تفکیک نمی پذیرند، بلکه چونان دو رویّه یک امرند، و هر حقی مستلزم تکلیفی و هر تکلیفی مستلزم حقی است، اما مؤمنین بیش از آنکه دغدغه «حق خویش» را داشته باشند دغدغه انجام تکلیف دارند؛ به جهت تأکید بر اهمیت وجه تکلیفی شرکت در انتخابات، بندهی طلبه این نکته را توضیح میدهم که: رأی هر فرد از آن جهت که دخالت در سرنوشت خویش است، در سبد شخصی فرد میریزد، اما از آن جهت که مشارکت در سرنوشت جمعی است در سبد ملی ریخته میشود، معنی این مطلب آن است که: هرچند شرکت در انتخابات از نظر فردی،«به لحاظ واجب عینیبودن» اهمیت خاصی دارد، اما این عمل از نظر اجتماعی، «به لحاظ اینکه مشارکت در سرنوشت همگانی» قلمداد میشود، مستلزم دخالت در مصالح و منافع عمومی و حقوق غیر است، حساسیت افزونتری دارد؛ پس اگر کسی در انتخاب صالح بلکه اصلح تعلل کند و فرد غیرصالح یا حتا غیراصلح وارد مجلسین بشود، چون انتخاب او مستلزم تصرف در حق دیگران نیز بهشمار میرود، شرعاً باید پاسخگو باشد. بنابراین هرگونه بیمبالاتی در انتخاب افراد، مسئولیت شرعی سنگینی متوجه ما میسازد، لهذا باید برای هر رأیی که داخل صندوق میاندازیم حجت شرعی داشته باشیم، یعنی یا نسبت به کاندیداها شناخت شخصی داشته باشیم یا با پرسش از خبرگان و اعتماد به جمعیتهای متدین و متعهد، به افراد رأی بدهیم.
تکلیف مضاعف صاحبان بینش و بصیرت
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچنین گفت: صاحبان بینش و بصیرت، خاصه شما فضلا و طلاب عزیز، دو تکلیف دارید: یعنی علاوه بر آنکه بهعنوان یک مسلمان متشرع و یک شهروند وظیفهشناس، برای حضور در پای صندوقهای رأی، دارای تکلیف شخصی شرعی و شهروندی هستید، مکلفید دیگران را به حضور فراخوانید، مردم را توجیه کنید، مؤمنین را ترغیب نمایید، افراد اصلح را به مردم معرفی کنید؛ و اهمیت این وظیفه کمتر از وظیفه اول نیست.
در انتظار خلق حماسهای دیگر هستیم
رئیس حوزهی علمیهی امام رضا(ع) با ابراز امیدواری تأکید کرد: مطمئنیم به عنایت الهی و هدایت صاحب اصلی این کشور و انقلاب، حضرت حجت(سلام الله علیه)، مردم مؤمن، انقلابی، هوشمند و وظیفهشناس کشور، در این انتخابات نیز همچون ۳۷ سال گذشته، و بهرغم دشمنان قسمخورده خویش، با حضور پرشور حداکثری خود حماسه دیگری را در تاریخ نورانی ایران اسلامی ثبت خواهند کرد، خبرگان بهحق خبره و اصلح را برخواهند گزید؛ وکلای شایستهی وکالت این ملت بزرگ را به مجلس خواهند فرستاد؛ مردم پاسخ یاوهسرایی دشمنان داخلی و خارجی را در میدان مردمسالاری دینی و پای صندوق های رأی خواهند داد؛ انشاء الله.
با وضو و قصد قربت در پای صندوق های رأی حاضر شوید.
آیتالله رشاد در پایان سخنان خود افزود: بنده ی طلبه، به مردم بزرگ و بزرگوار ایران انقلابی توصیه میکنم:
اولاً: چون شرکت در انتخابات نوعی عبادت است، با وضو و با قصد قربت بر سر صندوق های رأی حضور پیدا کنید،
ثانیاً: در رأی دادن به افراد، کمال دقت را معمول بفرمایید و براساس حجت شرعی عمل کنید و به افراد مؤمن و انقلابی مطمئن رأی بدهید،
ثالثاً: با استدلال و منطق، دیگر مؤمنین را به حضور مؤثر ترغیب نمایید؛
رابعاً: چنانکه رهبر فرهیخته و هوشمند انقلاب فرمودهاند: «رأی دادن هم حق است هم تکلیف»، از تمام حق خود استفاده نمایید و تکلیف خویش را کامل ادا کنید و به سی نفر برای مجلس رأی بدهید؛ در این صورت، بیشک در محضر الهی ماجور خواهیم بود.