به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کرسی ترویجی “رابطه غرب با افراطی‌گری، خشونت و تروریسم”از سلسله نشست های گروه سیاست پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه، روز دوشنبه مورخ ۱۷ خرداد ماه سال جاری با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد ملک زاده و نقادی آقایان دکتر محمد ستوده و دکتر مسعود پورفرد در شهر مقدس قم برگزار شد.
دکتر ملک زاده عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه در ابتدای این کرسی با بیان اینکه گرایش به افراط و خشونت در جوامع انسانی همواره به عنوان یکی از معضلات اجتماعی بشر به شمار آمده است گفت: امروزه به دلیل پیشرفت ارتباطات، گرایش به خشونت و افراطی گری بیش از گذشته به عنوان یک معضل عمومی، شناخته شده و عرصه جهانی را تحت تأثیر خود قرار داده است. در تبلیغات غرب، دین مبین اسلام و مسلمانان بیش از هر زمان دیگری به خشونت گرایی، افراطی گری و حمایت از تروریسم متهم می گردند.
وی افزود: مطالعه وقایع دوران معاصر نشان می دهد دلیل عمده این تبلیغات از دو عامل خارج نبوده است: عامل نخست مقاومت مسلمانان در برابر استعمارگرانی است که سرزمین های اسلامی را به تصرف خود درآورده بودند؛ مسلمانان بنا به آموزه های دینی خود، اشغالگری متجاوزان در سرزمین های اسلامی را تحمل نمی کردند و در حد توان خود به مبارزه با اشغالگران می پرداختند و در مقابل، اشغالگران نیز با شعار مقابله با تروریسم و خشونت گرایی به سرکوب آنان می پرداختند. سالهاست که مقاومت فلسطینیان در مقابل اشغالگران صهیونیست با همین شعار سرکوب می گردد و گروه های مقاومت در لیست گروه های تروریستی قرار می گیرند.
وی در بیان دومین برداشت غلط غرب از مسلمانان در خصوص خشونت و افراطی گری گفت: عامل دوم که امروز دستمایه اتهام تروریسم و افراطی گری از سوی غرب به مسلمانان گردیده است، می تواند تحت تأثیر خشونت های برخی جریان های افراطی اسلام گرا به ویژه سلفیون تکفیری باشد که با برداشت های انحرافی از آموزه های اسلامی، عملکرد خود را به اسلام منتسب می دانند. عملکرد این گروه ها باعث شده تا حتی برخی محققان غربی به اشتباه از ماهیت خشونت طلبی اسلام در مقایسه با شریعت مسیحی سخن به میان آورند.
حجت الاسلام و المسلمین ملک زاده در ادامه با تعریف دو عامل به عنوان عوامل گرایش به خشونت گفت: گروهی بر عوامل درونی و ذاتی انسانها در پدید آمدن خشونت تأکید می‌ورزند. ماکیاولی و هابز با احساس بدگمانی نسبت به طبیعت انسانی، گرایش به خشونت را از اعمال طبیعی انسان ها و ناشی از منافع شخصی آنان دانسته اند. گروه دوم دلایل بروز خشونت را در عوامل بیرونی و محیطی جستجو می‌کنند که موجود زنده برای حفظ بقای خویش در برابر تحرکات خارجی به آن متوسل می‌شود. مارکس با ارائه الگویی دو وجهی برای خشونت و ستیز اجتماعی، از منافع سرمایه و کار در این باره سخن گفته و نتیجه آن را گسترش خشونت در جامعه می داند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه در ادامه با تعریف عوامل خشونت و افراطی گری در غرب گفت: مطالعه ماهیت نظام سرمایه داری نشان می دهد که خشونت و افراطی گری در این نظام نهادینه شده است. شکل گیری نظام لیبرالیستی با کشته و آواره شدن میلیون ها انسان از مرد و زن و کودک در قرن بیستم، نماد آشکاری از پدیده خشونت و بی رحمی در این نظام را آشکار می سازد. امروزه بسیاری از محققان در بررسی ریشه ها و عوامل پدیده افراطی گری و تروریسم، به نقش مستقیم یا غیرمستقیم غرب و ماهیت نظام سرمایه داری تأکید نموده اند.
وی یادآور شد: در مجموع از بررسی عوامل گرایش به خشونت در نظام سرمایه داری غرب عمدتاً می توان به ویژگی هایی تأکید نمود که از مولفه های ذاتی این نظام به شمار می آید: روحیه منفعت طلبانه و سودجویانه، بحران اخلاقی، نابرابری، بی عدالتی و تبعیض، بحران هویت و شئ گشتگی در فرهنگ غرب و بحران های دیگر.
دکتر ملک زاده در پایان سخنان خود در این نشست همچنین افزود: از مجموع مطالب این پژوهش می توان نتیجه گرفت بنیان های اساسی پدیده خشونت، افراطی گری و تروریسم که امروزه در گستره تبلیغات غربی به اسلام و مسلمانان منتسب می گردد، در ماهیت نظام سرمایه داری و لیبرالیستی نهفته است. این سخن به معنای توجیه عملکرد شرارت های برخی جریان های افراطی به ویژه گروه های تکفیری که خود را به جریان اسلامی منتسب می سازند، نیست. اما به دلایل متعدد همچون نقش قدرت های غربی در شکل گیری و گسترش این جریانات و عدم تأیید عملکرد ایشان در آموزه های اسلامی و اکثریت قاطع مسلمانان و علمای مذاهب اسلامی، عملکرد این جریانات را نمی توان به شریعت اسلام و جریان واقعی اسلامی منتسب ساخت.
گفتنی است در ادامه دکتر مسعود پورفرد و دکتر محمد ستوده هر یک به طور جداگانه به نقد صحبت های حجت الاسلام و المسلمین دکتر ملک زاده عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه و ارائه کننده این بحث پرداختند.
لازم به ذکر است کرسی ترویجی با عنوان “رابطه غرب با افراطی گری، خشونت و تروریسم”روز دوشنبه مورخ ۱۷ خرداد ماه از ساعت ۱۰ تا ۱۲ با ارائه حجت الاسلام و المسلمین دکتر ملک زاده و حضور صاحبنظران و علاقمندان این حوزه در سالن فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شهر مقدس قم برگزار شد.
