غفاری: در دوره مدرنیته و تجدد، با یک گسست تاریخی مواجه هستیم

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، برنامه «رهیافت» رادیو گفت و گو با موضوع دین و تجدد و با حضور حجت‌الاسلام ابوالحسن غفاری مدیر گروه معرفت‌شناسی پژوهشگاه به روی آنتن رفت.

ابوالحسن غفاری در آغاز با بیان اینکه مدرنیته به صورت رسمی بعد از رنسانس قرار دارد، گفت: با این وجود، رگه‌هایی را از این تفکر در دوره قبل از رنسانس مخصوصاً با حضور «فرانسیس بیکن» و متفکرانی مانند دکارت و کانت مشاهده می‌کنیم.

وی به ویژگی‌های مدرنیته اشاره و بیان کرد: مدرنیته یک جنبشی است که هم در عرصه اجتماعی و هم در عرصه سیاسی، اخلاقی، فرهنگی و خانوادگی، زندگی بشر جدید را تحت شعاع خودش قرار داده است. فردگرایی، اومانیسم و قدرت طلبی از جمله ویژگی‌های مدرنیته است.

مدیر گروه معرفت‌شناسی پژوهشگاه تصریح کرد: نکته مهمی که در بحث مدرنیته وجود دارد از بین بردن قطعیت وجوه سنتی است که در قرون وسطی وجود داشت و همچنین ایجاد یک تشکیلات اجتماعی، اخلاقی و سیاسی جدید و نوع نگرش جدید به انسان در تجدد ایجاد شد.

وی در ادامه با بیان اینکه در نوع نگرش به انسان در مدرنیته ویژگی‌هایی وجود دارد که آن را با قرون وسطی متمایز می‌کند، گفت: انسان در دوره مدرنیته تعلق خاطری به تاریخ گذشته خودش ندارد و به یک معنا در دوره مدرنیته و تجدد، با یک گسست تاریخی مواجه هستیم. برخی از متفکران غربی در این زمینه گفته‌اند تاریخ یک خوابی پر کابوس است و ما انسان امروزی را باید با آنچه در فرهنگ‌ها و تمدن‌های قبلی بوده است، متمایز کنیم و به همین دلیل یک نوع نگاه بدبینانه و تراژیک را در مدرنیته شاهد هستیم.

حجت‌الاسلام غفاری با تصریح بر اینکه علت عدم توجه به دین در مدرنتیه هم به دلیل نگاه بدبینانه به تاریخ است، اظهار کرد: البته شاید بتوان عامل اصلی گسست گذشته، تاریخ و دین با انسان امروزی را تفسیر غلط از دین، توسط علمای کلیسا عنوان کرد و اگر دین اسلام مورد توجه و شناخت غربی‌ها بود، این گسست اتفاق نمی‌افتاد.

وی ادامه داد: البته آن انجیلی که در دست مسیحیان است بنا به اعتراف خود مسیحیان، همانی نیست که از سوی خدا نازل شده است. در مورد همین انجیلی که در دست شأن هم موجود است، شاهد هستیم تفاسیر غلطی وجود دارد که نتیجه آن تجدد و مدرنتیه است.