پنجره‌ای که اسلام از شادی روی ما می‌گشاید

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین محمدباقر پورامینی، مدیر گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه در گفتگو با خبرگزاری شبستان  با اشاره به ویژگی های شادی مومنانه، اظها کرد: شادمانی و شاد زیستن را به عنوان یک نعمت بزرگ در جهت «پروراندن عالی‏ترین صفات و خصایص انسانی» دانسته‏ اند ، به واقع شادی، زندگی را خوشایند و اشتیاق ما را برای پرداختن به فعالیت ‏های اجتماعی آسان می‏ کند.

وی ادامه داد: پیشوایان معصوم(ع) ما را به «مددجویی از تفریح های لذت بخش در اداره زندگی» سفارش کرده ‏اند؛ امام رضا(ع) می‏ فرمایند: «وقتی را هم به تفریحات و لذایذ خود اختصاص دهید و از شادی ساعت‏ های تفریح، نیروی لازم برای عمل به وظایف وقت‏ های دیگر را تامین کنید.»

حجت الاسلام پورامینی با اشاره چگونگی دستیابی به دینداری نشاط آفرین، تصریح کرد: «شاد زیستن» پاسخی به «چگونه زیستن» است، برای مومنانی که زندگی هدفمند را جستجو می‏ کنند و از بی حسی، افسردگی، خمودی و پوچی ـ که از شاخصه‏ های انسان ‏های دنیاگرا است ـ گریزانند و در پی «نگاه دین به شادی» هستند.

حجت الاسلام پورامینی تصریح کرد: اسلام، دینی سرشار از شادی و حلاوت است و شادی مطلق، بی حد و مرز را تجویز نمی‏ کند و برای همگان بخصوص نسل نو، سبک سری، لاابالی، بی قیدی، توهین و به سخره گرفتن را روا نمی ‏داند.

مدیر گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه افزود: دین اسلام فرای توصیه به بهره ‏گیری از شادی‏ های مشروع، مومنان را به شناخت و انس با شادی ‏های معنوی، عمیق، تعالی بخش همراه با احساس مداوم زیبایی می‏ کشاند و دریچه نوینی از شادابی پایدار را به او نشان می‏ دهد.

وی با اشاره به تاثیرات شادی معنوی در زندگی انسان تأکید کرد: انسان دیندار تلاش می ‏کند وابستگی خود را به مظاهر دنیا کم کند و خود را از غرق شدن در مسائل زودگذر دور سازد، زیرا او می ‏داند که هرچه وابستگی اش به لذت ‏های آنی و گذرا بیشتر شود افسردگی و غم بیشتر را می ‏باید، پذیرا باشد؛ مراد از شادی گذرا آن است که از یک استغناء و زهد سرچشمه نگرفته، بلکه بواسطه هیجانات موقت و به سبب عواملی همچون مواد مخدر، مشروبات الکلی و سرک کشیدن های طولانی و بی هدف در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی که صدمه ایجاد می‏ کند، پدید می‏ آید. این شادی وابسته به اسباب و وسایل است، مادامی که اسباب فراهم باشد شادی نیز هست و به محض مفقود شدن وسائل، از بین می‏ رود.

حجت الاسلام پور امینی بیان کرد: مرز شادی و خوش گذرانی زود گذر همراه با گناه را باید تفکیک کرد و در متون دینی ما ضمن توصیه به برخورداری انسان‌ها از شادی و نشاط واقعی در تمام ابعاد زندگی، در دنیا و آخرت، شادی‌های کاذب و زودگذر مذموم شمرده شده و از آن به «لهو» و سرگرمی‌های زیان‌بار و غفلت‌زا تعبیر می شود. در فرمایش ائمه اطهار علیهم السلام نسبت به فرجام و خطرهای خوشگذرانی‌های زودگذر هشدار داده‌ شده است؛ امیرالمؤمنین(ع) می فرمایند: «شیرینی معصیت را پیامدها و ناراحتی‌اش نابود می‌کند».

رئیس مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه‌های علمیه گفت: علامه طباطبایی ذیل آیه شریفه «وَ ما هذِهِ الْحَیاهُ الدُّنْیا إِلَّا لَهْوٌ وَ لَعِبٌ وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَهَ لَهِیَ الْحَیَوانُ، لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ» کلمه لهو را به معنای هر چیز و هر کار بیهوده‌ای می داند که انسان را از کار مهم و مفیدش باز بدارد، و به خود مشغول سازد، بنا بر این یکی از مصادیق لهو، زندگی مادی دنیا است، برای اینکه آدمی را با زرق و برق خود و آرایش فانی و فریبنده خود از زندگی باقی و دائمی بازمی‌دارد، و به خود مشغول و سرگرم می‌کند.

وی ادامه داد: علامه طباطبایی، کلمه لعب را به معنای کار و یا کارهای منظمی می داند که با نظم خیالی و برای غرض خیالی مثل بازی های بچه‌ها شکل می گیرد، زندگی دنیا همان طور که به اعتباری لهو است، همین طور لعب نیز است، برای اینکه فانی و زودگذر است، هم چنان که بازی ها این طورند، عده‌ای بچه با حرص و شور و هیجان عجیبی یک بازی را شروع می‌کنند، و خیلی زود از آن سیر شده و از هم جدا می‌شوند. و نیز همان طور که بچه‌ها بر سر بازی داد و فریاد راه می‌اندازند، و پنجه به روی هم‌ می‌کشند، با اینکه آنچه بر سر آن نزاع می‌کنند جز وهم و خیال چیزی نیست، مردم نیز بر سر امور دنیوی با یکدیگر می‌جنگند، با اینکه آنچه این ستمگران بر سر آن تکالب می‌کنند، از قبیل اموال، همسران، فرزندان، مناصب، مقام ها، ریاست ها، خدمتگزاران، یاران، و امثال آن چیزی جز اوهام نیستند، و در حقیقت سرابی هستند که از دور آب به نظر می‌رسد، و انسان منافع مذکور را مالک نمی‌شود، مگر در ظرف وهم و خیال.

حجت الاسلام پور امینی در پایان خاطرنشان کرد: بر خلاف زندگی آخرت، که انسان در آن عالم با کمالات واقعی که خود از راه ایمان و عمل صالح کسب کرده زندگی می‌کند، و مهمی است که اشتغال به آن آدمی را از منافعی بازنمی‌دارد، چون غیر از آن کمالات واقعی واقعیت دیگری نیست، و جدی است، که لهو و لعب در آن راه ندارد . یک انسان دیندار می تواند به این زندگی دنیایی معنا بخشد و با ایمان و عمل صالح زندگی با نشاطی را برای خود رقم زند.

وی گفت:دین اسلام نشاط آفرین است و در تمام احکام و اعمال اسلامی به نوعی حرکت و نشاط دیده می‏شود؛ خواه حظّ و شادی معنوی و یا شادیهای و لذایذ معنوی. بواقع  ایمان به خدا و پشت گرمی به پروردگار، پایانی بر تمام نگرانی‏ها، افسردگییها و استرس‏ها است که با تکیه بر آن، آرامش و نشاط فراهم می‏آید. امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «به قضای خداوند خشنود باش تا شاد و راحت زندگی کنی.»

حجت الاسلام پور امینی بیان کرد: امروزه به دلیل جایگاه ایمان در شادی زایی واقعی، به نوعی اقبال و خوشبینی در میان حقیقت جویان به دین شده است. پژوهش‏ها نشان نمی‏دهد آنان که با مسائل دینی مأنوس‏اند از نشاط و آرامش بیشتری برخوردارند. استاد شهید مطهری در بحثی پیرامون بهجت زایی ایمان تاکید دارد ایمان مذهبی آثار نیک فراوان دارد، چه از نظر تولید بهجت و انبساط، و چه از نظر نیکو ساختن روابط اجتماعی، و چه از نظر کاهش و رفع ناراحتیهای ضروری که لازمه ساختمان این جهان است.

مدیر گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه در ادامه تصریح کرد: هرچند طبیعت گردی ، شوخ طبعی،‌ ورزش، آراستگی ، توجه به خانواده و رفاقت شادی آفرین است لیکن امروزه باید به استحکام روابط میان مومنان و دستگیری میان ایشان و شاد نمودن آنان اهتمام ورزید و به این رهنمود از پیامبر (ص) توجه کرد ؛  ایشان می فرمود: «هر کس دل مؤمنی را شاد کند، مرا شاد نموده و هر که مرا شاد نماید خدا را شاد نموده است.»