آفت‌های دولتی‌شدن مراسم اربعین

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هم‌اندیشی بین‌المللی «راهبردهای سیاسی گفتمان اربعین در عرصه بین‌الملل» یکم شهریورماه ۱۴۰۲ به همت گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با همکاری خبرگزاری ایکنا، انجمن مطالعات سیاسی حوزه، اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر، شبکه اینترنتی عبرات و کمیته فرهنگی اربعین به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

این نشست علمی با حضور و ارائه حجج اسلام سیدسجاد ایزدهی، سیدکاظم سیدباقری و محمدعلی رنجبر و طلال عتریسی(لبنان)، ادریس هانی(‌مراکش)، عباس شمس الدین(‌عراق)، اندیشمندان و تحلیلگران حوزه بین‌الملل دنبال شد.

حجت‌الاسلام و المسلمین سیدکاظم سیدباقری مدیر گروه سیاست پژوهشگاه با اشاره به برخی راهبردهای مفید برای آینده مناسک بزرگ اربعین، گفت: زیارت به معنای میل و تمایل و نزدیکی و گرایش است، ما وقتی به تمدن‌ها نگاه کنیم غالبا در  درون خود حضور ملیت‌ها، اندیشه‌ها، گرایشات و نگرش‌های گوناگون را دارند ولی مهم این است که این گرایشات و افکار بر محور یک اندیشه و راهبرد کلان شکل بگیرد.

وی افزود: راهبرد تمدن‌نگر به ما می‌گوید اگر ما می‌خواهیم در آینده رو به جلو برویم، چاره‌ای نداریم جز اینکه تنوعات و تکثرات را در یک نگرش حداکثری بپذیریم و این هرگز بدین معنا نیست که افراد، مذاهب و مکاتب دست از اصول خود بکشند، بلکه همه کسانی که خدا، پیامبر و قرآن را قبول دارند حول این محورها می‌توانند متمرکز شوند.

مردمی‌بودن اربعین حفظ و تقویت شود

سیدباقری با بیان اینکه ما باید در کنار حفظ اصول به پذیرش گرایش‌ها، نگرش‌ها و مذاهب مختلف هم توجه داشته باشیم، تصریح کرد: در چندسال گذشته ما با حضور خودجوش مردمی در اربعین مواجه بوده‌ایم، لذا بنده می‌خواهم بر راهبرد مردمی‌بودن و دولتی‌نبودن این مراسم تأکید کنم. ما نباید گرفتار هزینه‌ها و امکانات دولت‌ها بشویم البته دولت‌ها باید حمایت کنند ولی نباید مراسم، دولتی باشد زیرا آفاتی به همراه دارد.

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه با تأکید توجه به وجه مدنی، مردمی و خودجوش اربعین، تصریح کرد: نکته دیگر در این زمینه تأکید بر قدرت نرم است؛ اربعین همراه خود انواع قدرت‌ها را می‌آورد ولی مهم آن است که بر وجه قدرت نرم اربعین تأکید کنیم، زیرا دنیای امروز در کنار آن که باید قدرت سخت داشته باشیم قدرت نرم هم ظرفیت زیادی دارد و پشتوانه قدرت سخت است.

وی اضافه کرد: لذا باید به دیپلماسی فرهنگی اربعین توجه جدی داشته باشیم و این ظرفیت را برجسته کنیم، زیرا با دیپلماسی فرهنگی و عمومی می‌توانیم در جهت تقویت فکری و فرهنگی اربعین حرکت کرده و انسجام درونی جهان اسلام را حفظ کنیم.

سیدباقری بیان کرد: در دیپلماسی فرهنگی ما می‌توانیم از مرزهای خود فراتر رفته و مرزهای اندیشه‌ای و فکری و فرهنگی را درنوردیم که ظرفیت بزرگی در اربعین از این جهت وجود دارد.

چرایی بذل مهجه

وی با با بیان اینکه اربعین و اجتماع عظیم آن تلاش برای گذر از دنیاگرایی است و دنیای امروز مادی‌گرا است و ما بنا نیست دوباره در اربعین در دامی بیفتیم که دیگران افتاده‌اند و گرفتار بن‌بست شدند، ادامه داد: امام حسین(ع) هم به تعبیر زیارت اربعین خون پاک خود را فدا کرد تا مردم هدایت شوند و از ظلمت جهل و گمراهی نجات یابند. البته کسانی که همه همت آنها دنیا است دست به دست هم دادند و در برابر آن نور متعالی و عالی ایستادند و آنچه نباید رخ داد و واقعه کربلا در آن ابعاد به وقوع پیوست و امروز هم دشمنان در تلاش هستند تا جلوی نور معنویت را در جهان بگیرند.

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه در پایان بیان کرد: ما باید با گذر را رویکرد دنیاگرایی، عدالتخواهی، آزادی‌طلبی و آرامش و معنویت‌طلبی، همکاری و همراهی را توسعه دهیم تا این ظرفیت‌ها صرفاً محدود به این دو سه هفته نباشد، بلکه در ادامه وارد ابعاد اجتماعی و سیاسی زندگی ما شود.