در حوزه ادبیات پایداری مخاطبان زن سبقت از مخاطبان مرد گرفته‌اند

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست تخصصی «بررسی تحلیلی آثار ادبی سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران» به همت گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه صبح روز یکشنبه مورخ ۴ تیرماه جاری در سالن جلست پژوهشگاه به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

دکتر محمد‌رضا سنگری، مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه در این نشست گفت: جلسات و نشست‌های ادبی در نمایشگاه مجال خوبی برای ارائه تصویر و دورنمای اثار ادبی است؛ در این نشستها تبادل‌آرا صورت می‌گیرد. ظرفیت دیگری که نمایشگاه کتاب توانست از آن بهره ببرد، مصاحبه‌های تخصصی با نخبگان ادبی است؛ در حدود ۴۰ الی ۵۰ مصاحبه در این فضا اتفاق افتاده است. ظرفیت سوم خود ناشران به عنوان تولید‌کنندگان اثار ادبی هستند که در کنار هم و در زیر چتر نمایشگاه گرد هم می‌آیند. امسال ناشران شهرستانی در حوزه ادبیات حضور چشمگیر و فعالی در نمایشگاه داشتند و این مطلب بسیار مهم است.

دکتر حامد صلاحی گفت: نمایشگاه کتاب امسال بیشتر مربوط به جبهه فکری انقلاب اسلامی بود، هرچند ناشرانی مانند اطراف،‌ نیستان هم حاضر نبودند. برخی انتشارات‌ها مانند نشر سخن به ادبیات‌ عامه‌پسند گرایش مشهوری داشتند. برخی نشرها مانند انتشارات علمی فرهنگی، امیرکبیر و … هم‌چنان به ادبیات کلاسیک علاقه نشان دادند. در نشر هرمس گرایش به سمت ادبیات مدرن عرب مشهود بود. ژانر ادبیات امنیتی اخیراً مورد اقبال مخاطب قرار گرفته است. در نشر جمکران توجه به مخاطب نوجوان دختر با اثاری مانند «جایزه دخترانه» به چشم خورد. رشد کمی و کیفی در برخی نشرها مانند کتابستان معرفت ملموس بوده چون رگ خواب مخاطب را پیدا کرده است.

دکتر محمدرسول تبیک گفت: یکی از موضوعات مهم در نمایشگاه کتاب غلبه کردن نگاه فروشگاهی بر نگاه نمایشگاهی آن است، ‌اگر به کنفرانس خبری سخنگوی نمایشگاه دقت کنید، می‌بینید ایشان مدام از آمار فروش صحبت می‌کند. امسال برای مخاطب اینکه اثر ترجمه باشد یا تالیف چندان موضوعیت نداشت، مخاطب به دنبال کتاب خوب بود و این نشان از افزایش آگاهی در مخاطب دارد. از میان علاقه‌مندان به آثار ادبی، در نمایشگاه کتاب امسال ۵۰ درصد به دنبال رمان و داستان بلند،‌۳۰ درصد در پی ادبیات پایداری، ‌۱۵ درصد شعر  و۵ درصد داستان کوتاه، نقد ادبی و زبان شناسی بوده اند. در حوزه ادبیات پایداری مخاطبان زن سبقت از مخاطبان مرد گرفته اند. در کتب حوزه شعر،‌۳۰ درصد اشعار مربوط به شاعران کهن،‌۵۰ درصد شاعران معاصر و ۲۰ درصد اشعار سپید و نیمایی بوده است. در سال‌های گذشته قریب به ۷۰ درصد مخاطبان اثار ادبی قبل از ورود به نمایشگاه اثری را جهت خرید انتخاب نکرده بودند، این رقم امسال به ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است که محل بحث است.

حجت الاسلام مهدی جهان، عضو شورای علمی‌گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه گفت: در خصوص اثار ادبی در دو حوزه جنگ و ضد جنگ باید به طور مفصل صحبت نمود، خلط این دو خطرناک است و موجبات ایجاد شبهات فکری در ذهن مخاطب می شود. آنچه در سرای اهل قلم و به عنوان نشستهای تخصصی امسال در نمایشگاه کتاب برگزار شد، قابل قبول نبود. باید به سراغ چهره‌های جدید و جوان رفت و از مراجعات کلیشه‌ای به برخی چهره‌های تکراری پرهیز نمود، نظریات جدید از افراد جدید در می‌آید.

محمد‌حسن شاهنگی، عضو شورای علمی‌گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه بیان داشت: عدم حضور برخی ناشران در نمایشگاه کتاب امسال این فرصت را برای برخی فعالان حوزه تبلیغ کتاب فراهم نمود که برای اولین بار در تاریخ برگزاری نمایشگاه کتاب تهران غرفه بگیرند و در نمایشگاه حاضر شوند، این اتفاق مهمی است که تولید‌کننده و توزیع‌کننده محصول فرهنگی کتاب در یک آوردگاه، کنار هم باشند و از نزدیک مسائل را پی بگیرند. نکته دیگر در خصوص موج فزاینده ترجمه رمان‌های شرقی (کره ای) با محوریت مخاطب نوجوان و نسلz مخصوصاً دختران در نمایشگاه باید تاملی جدی داشت، متأسفانه مهندسی فرهنگی در حوزه سیاستگذاری کتاب در این موضوع ضعیف عمل کرده است.