کتاب روش شناسی علم کلام منتشر شد

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب روش شناسی علم کلام (نگاهی تطبیقی انتقادی به روش فلسفی و تفکیکی) اثر حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا شاکرین در گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.

جریان تفکیک علم را واقعیتی جدا از نفس و تصورات و تصدیقات بشری انگاشته، برای این امور کاشفیتی قائل نیست. برونداد روش­‌شناختی گمانه فوق این است که علم منطق راهی به دهی نمی‌­گشاید و هر اندازه دقت آن افزون شود از چنبره تصورات و تصدیقات تاریک ذات پا فراتر ننهاده و کاشفیتی در پی نخواهد داشت …

در بخشی از مقدمه این اثر ارزشمند آمده است:

ازجمله مسائلی که در دوره معاصر اهمیت بسیاری یافته، روش‌شناسی علوم و بحث‌های تطبیقیانتقادی در این حوزه است. روش‌شناسی تطبیقی مطالعه‌ای پسینی و رویکردانتقادی زمینه‌ساز حرکتی رو به جلو، تحول‌زا و تکاملی است. ازسوی‌دیگر در حوزه روشِکشف و استنباط عقاید اسلامی، همواره جریانات عقل‌گراو نقل‌گرا،اعم از ظاهرگرا و اجتهادگرا در برابر یکدیگر صف‌آرایی کرده‌اند.جریان عقل‌گرا نقل بسندگی و به‌ویژه ظاهرگرایی غالب در اهل حدیث را نارسا دانسته‌اند.جریان نقل‌گرا و ظاهرگرا نیز نقدهایی بر عقل‌گرایی وارد می‌کند. این جریان طیف‌های گوناگونی را تشکیل می‌دهد. نقل‌گرایی افراطی کاربست روش عقلی در حوزه عقاید و دیگر معارف دینی را منحرف‌کننده و نافی خلوص دینی می‌انگارد. درعین‌حال، بیشترین انتقاد طیف‌های گوناگون نقل‌گرا متوجه خردگرایی فلسفی در این حوزه است، اما امروزه جریان جدیدی، با عنوان رویکرد تفکیکی و با شعار خردگرایی ویژه‌ای که آن را عقل مستقل، فطری، اثاره‌ای و وحیانی نامیده‌اند،داعیه‌دار مخالفت با کاربست خرد برهانی و فلسفی رایج در این حوزه است. تحقیق پیش‌رو در جست‌وجوی بررسی روش پیشنهادی دو جریان کلام فلسفی و تفکیکی و سنجش میزان قوت و ضعف و کامیابی و ناکامی هریک در کشف و استنباط عقاید اسلامی است.

ابتنای رشد و بالندگی هر دانشی به منابع و روش‌های تحقیق در آن دانش امری روشن و بدیهی است و برگزیدن روش بهینه در یک دانش با بررسی‌ها و مطالعه‌های تطبیقی پیوند دارد. ازسوی‌دیگر،کلام فلسفی قرن‌هاست دانش عقاید را تحت تأثیر خود قرار داده و تأثیرات تاریخی آن در رشد و شکوفایی علم کلام آشکار شده است. در برابر، جریان نقل‌گرا همواره به آن نقدها و خدشه‌هایی وارد کرده است. از مهم‌ترین موارد نقاش و چالش بین دو جریان کاربست عقل استدلالی در بررسی‌های اعتقادی و منبع معرفت یا قرینه فهم متون دینی قراردادن آن است. در دوران کنونی نیز جریان تفکیک جبهه جدیدی را در برابر کلام فلسفی گشوده و آن را یونانی‌گرایی و هادم مکتب اهل بیت‰خوانده است. این جریان پس از دوره‌ای رکود درحال بازسازی و احیاست و می‌تواندسرچشمه اثرهای فراوان و سرنوشت‌سازی در این حوزه باشد. چند عامل نیز در رشد این جریان اثرگذار است؛ازجمله الف) دعوی خلوص دینی و احیای معارف اهل بیت‰،ب) دعوی خردگرایی برین و به‌تعبیری خلع سلاح طرف مقابل. بنابراین رشد این جریان در عصر کنونی و قدرت اثرگذاری آن از یک‌طرف و کارکرد با اهمیت کلام فلسفی در طول تاریخ علم کلام و دریافت نتایج روش‌شناختی هریک، نشانگر ضرورت و اهمیت چنین تحقیقی است.

کتاب روش شناسی علم کلام (نگاهی تطبیقی انتقادی به روش فلسفی و تفکیکی) اثر حجت‌الاسلام والمسلمینحمیدرضا شاکرین با قیمت ۱۱۰۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شد.

علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی می‌توانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.