به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چهارمین جلسه از سلسله نشست‌های کتابخوان تخصصی مرکز مطالعات فضای مجازی با موضوع «فرهنگ سایبر» صبح روز دوشنبه مورخ ۲۵ تیرماه جاری و با حضور عبدالحسین کلانتری مدرس دانشگاه ، محمدحسین ساعی رئیس دانشکده ارتباطات و رسانه دانشکده صدا و سیما و محسن ردادی عضو هیات علمی گروه مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در محل این پژوهشگاه برگزار شد.
عبدالحسین کلانتری در ابتدای ارائه خود با بیان اینکه ما هنوز در حوزه شناخت فضای مجازی و چیستی و ماهیت آن و فرآیندهایش در ابتدای راه هستیم و لذا هر انتشار هر اثر تألیفی فارغ از ایرادهایش در این حوزه ممکن است مفید باشد گفت: آثار تألیفی در قیاس با آثار ترجمه ای ارزش افزوده بیشتری برای ما دارند چرا که از افق وجودی ما درباره موضوع سخن می گویند و قابل درک تر هستند.
وی سپس با اشاره به بخش های مختلف کتاب مذکور تصریح کرد: یک بخش از کتاب مباحث نظری فضای مجازی و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن و بخش دوم که سخن هایی در باب فضای مجازی است، تشکیل می دهد که حاوی ایده های بدیعی است و به نظرم بخش جذاب کتاب هم به شمار می‌رود.
کلانتری افزود: یک ایده دیگر بحث قوم شناسی و مردم شناسی دیجیتالی است. این کتاب همچنین به پروبلماتیک هویت، به خوبی پرداخته است و از سویه های مختلف این بحث را باز کرده است.
این مدرس دانشگاه پرداختن به پیامدهای فضای مجازی در حوزه دین و دین داری را از دیگر وجوه بدیع کتاب یاد شده برشمرد و گفت: آقای فیروز آبادی در این کتاب به تفاوت میان تکنولوژی اطلاعات و فضای مجازی با تکنولوژی های پیشین هم اشاره کرده است و به طور کلی تحولات فضای مجازی را ناشی از تحولات تکنولوژیک، اجتماعی و اقتصادی می داند و در این میان بعد اقتصادی برایش پررنگ تر است.
عضو هیأت امنای پژوهشکده فرهنگ و هنر در پایان سخنان خود ارجاعات نادقیق، بی ارتباط بودن برخی پاراگراف های کتاب با یکدیگر و نیاز برخی مطالب به ارائه توضیحات بیشتر و همچنین گرفتن رنگ و بوی ترجمه در این کتاب را از جمله ایرادات آن عنوان کرد.
در ادامه محمد حسین ساعی رئیس دانشکده ارتباطات و رسانه دانشکده صدا و سیما هم کتاب «شبکه های خشم و امید» نوشته مانوئل کاستلز را برای معرفی به نشست کتابخوان آورده بود، در سخنانی گفت: این اثر در ادامه بحث های کاستلز در رابطه با جامعه شبکه ای نوشته شده است.
وی افزود: در فاصله سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱، کاستلز پرارجاع ترین استاد حوزه ارتباطات بوده است و کتاب اخیر را هم در سال ۲۰۱۱ منتشر کرده است.
ساعی با اشاره به مفاهیم جامعه اطلاعات و جهانی شدن که در ابتدای دهه ۹۰ بسیار مطرح بودند، به مفهوم جامعه شبکه ای که کاستلز مطرح کرد، پرداخت و سپس نگاه چپ ها را به تحولات تاریخی مورد بررسی قرار داده و از دانیل بل که با مفهوم عصر پساصنعتی در اواخر دهه ۵۰ میلادی تأثیری جدی در این نگاه ایجاد کرد، سخن گفت.
در ادامه محسن ردادی عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی که کتاب «رویای شهر» از یک نویسنده فرانسوی را برای معرفی به این نشست آورده بود، موضوع اصلی این اثر را شهر و اهمیت آن در برپایی تمدن عنوان کرد و گفت: نویسنده این کتاب در اثر خود از شهرهای اوهامی و خیالی به شهرهای مجازی سایبری و آرمانی می‌رسد.
وی کتاب «آلیس در سرزمین عجایب» اثر لوئیس کارول و همچنین کتاب‌های تالکینگ را در زمره شهرهای اوهامی و خیالی مورد نظر نویسنده کتاب «رویای شهر» دانست و نظر او را هم درباره شهر مجازی اینگونه توصیف کرد: شهر مجازی فقط یک سراب است و واقعیت ندارد هرچند ایده آن می تواند این نوید را پدید آورد که آموزش‌های الکترونیک و تجارت‌های الکترونیک با آن توسعه پیدا کنند.
ردادی اضافه کرد: از نظر نویسنده کتاب «رویای شهر» شهر هوشمند هم می تواند ارتباطات را توسعه دهد و حاکمیت محلی را تسهیل کند طوری که مردم مانند دموکراسی های آتنی مستقیماً در آن رأی بدهند. از نظر او قدیمی ترین شهر سایبری همان «آتلانتاید جدید» است که فرانسیس بیکن در سال ۱۶۲۷ میلادی مطرح کرده بود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: کتاب «رویای شهر» بسیار می‌تواند تخیل را تحریک کند و با تأکید ویژه بر موضوع تبار شناسی شهر و تاحدودی خیال پردازانه و سرخوشانه نوشته شده است.
