به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هفتمین پیش نشست همایش ملی نقش انقلاب اسلامی در تأسیس و توسعه علوم انسانی با موضوع ”سیر تحول معنویتگرایی در جهان پس از پیروزی انقلاب اسلامی” توسط گروه سیاست پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه با ارائه دکتر محمد ملک زاده در قم برگزار شد.
حجت الاسلام محمد ملک زاده عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشگاه به عنوان سخنران این نشست گفت: اجمالاً با بررسی دوره قبل، کنونی و آینده انقلاب اسلامی، میتوان اذعان داشت انقلاب اسلامی ایران نقش موثری در رشد و گسترش معنویتگرایی دینی در جهان ایفا نموده است. محققان، معنویت را به دو شاخه معنویت دینی و غیردینی و یا به تعبیری معنویت عام و خاص تقسیم نمودهاند. مراد از معنویت عام، معنویت اعم از دینی و غیردینی است و مراد از معنویت خاص، معنویت دینی است که موضوع این نشست است.
وی با طرح این فرضیه که رشد معنویت دینی تحتتأثیر انقلاب اسلامی است، دربیان جایگاه معنویت دینی در جهان پیش از انقلاب اسلامی افزود: در دوره پیش از پیروزی انقلاب، تصور حاکم و غالب بر جهان به ویژه جهان غرب و سرمایهداری، بر این بود که بشر به کمک علم و بدون استمداد از دین و وحی نیازهای خود را تأمین کند و مشکلات اجتماعی و نیازهای خویش را با کمک عقل برطرف نماید اما انقلاب اسلامی این دیدگاه را متحول ساخت و نظریهپردازان غربی را به اذعان واداشت که دین میتواند نقش مؤثری در تحولات جهانی داشته باشد.
این وضعیت حتی در جهان اسلام هم به نحوی شاهد هستیم غالب حاکمان جوامع اسلامی از جمله جامعه ایران در همین فضای غربی حرکت میکردند و گرچه به دلیل جو حاکم بر جوامع اسلامی ناگریز از اظهار به دین داشتند اما در باطن به دنبال گریز از دین و حاکمیت نظام سکولار بر جوامع اسلامی داشتند. در میان مسلمانان نیز به دلیل مسایل تاریخی و یک انحراف تاریخی در گذار از ولایت به خلافت و خلافت به سلطنت تا پیش از انقلاب اسلامی ما شاهد یک معنویت دینی اصیل نیستیم. انقلاب اسلامی این نگراش انحرافی را اصلاح کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه در بیان جایگاه معنویت دینی در جهان پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچنین افزود: انقلاب ۵۷ به طرز غیرقابل انکاری یک انقلاب فرهنگی و معنوی با ماهیت اصیل دینی بود. شواهد متعدد حاکی از تأثیر این انقلاب بر گسترش دینی در جهان است. این شواهد حاکی از رشد گرایش به دین و یکتاپرستی، رواج نمادهای انقلابی دینی مکتب تشیع، جهانیشدن مبارزه با صهیونیسم به عنوان نماد اسلامستیزی، توجه به عامل دین و معنویت در نظریههای روابط بینالملل، احیای هویت جهان اسلام، به چالش کشیدهشدن فرهنگ مادیگرای سکولار، افزایش رفتارهای معنوی و تعلقات مذهبی در جهان و رشد مراکز فرهنگی و دینی در جهان و … میباشد که آمار و ارقام حکایت از این شواهد دارد.
عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشگاه در پایان تصریح داشت: باتوجه به روند رو به رشد گسترش معنویتگرایی دینی در جهان، میتوان استمرار این روند را به ویژه درخصوص دین اسلام در آینده پیشبینی کرد. بطوری که مرکز تحقیقات «پیو» در آمریکا در جدیدترین مطالعات خود، دین اسلام را محبوبترین و پرطرفدارترین دین در جهان آتی معرفی کرده است و پیشبینی نموده تا ۲۰۵۰ دین اسلام به عنوان دین اول در جهان خواهد شد.