مصحف، مجموعه‌ای از برگ‌نوشته‌هاست که در میان دو «لت» گردآوری شده باشد. در روایات اهل‌بیت، از مجموعه‌ای با نام «مصحف فاطمه(س)» یاد شده است و دانشمندان و مورخان شیعه و اهل سنّت درباره آن سخن گفته‌اند.
بر اساس تعدادی از روایات، حضرت فاطمه(س) پس از پیامبر(ص)، ۷۵ روز عمر کرد و در این مدت ملکی (جبرئیل) نزد وی می‌آمد و ضمن تسلی و گرامیداشت فاطمه(س)، مطالبی را برای آن حضرت بیان می‌کرد که محتوای مصحف را تشکیل داده است. ولی برخی بر اساس ظاهر روایاتی که از «رسول الله» به عنوان املاکننده نام برده، و نیز برخی مسائل کلامی، پیامبر اسلام(ص) را املاکننده مصحف فاطمه(س) می‌دانند، چرا که سخن‌گفتن جبرئیل با فاطمه(س)، نیازمند پیامبری فاطمه(س) بود، بنابراین مصحف فاطمه(س) را مجموعه علوم آموخته شده از پیامبر و نه علوم عیبی می‌دانند. ولی بسیاری در پاسخ، یادآور شده‌اند که بین وحی و نبوت، تلازمی نیست و نزول جبرئیل بر فاطمه(س) از باب القای علوم غیب به او بوده، نه به منظور تشریع، همچنان‌که مراد از «رسول الله» در روایات مزبور، فرشته الهی است نه نبی اکرم(ص).
برخی برای حل تعارض، گفته‌اند که بخشی از مصحف فاطمه(س) را جبرئیل و بخشی را پیامبر(ص) املا کرده است، یا آنکه حضرت فاطمه(س) دو مصحف داشته که یکی به املای جبرئیل و دیگری به املای رسول خدا(ص) است.
نویسنده مصحف: تمامی دانشمندان شیعه که مصحف را املای جبرئیل دانسته‌اند، معتقدند که نگارش مصحف فاطمه(س) را علی(ع) انجام داده است. با وجود این، برخی از معاصران، که محتوای مصحف را سخنان پیامبر(ص) دانسته‌اند، از خود فاطمه(س) به عنوان نگارنده مصحف یاد کرده‌اند. در گزارشی از طبری امامی، جبرئیل، میکائیل و اسرافیل در شب جمعه‌ای بر فاطمه(س) فرود آمدند و مصحف را در دامنش نهادند که این سخن، بیانگر نزول خود مصحف است، نه محتوای آن. بررسی سندهای این روایت، حاکی از غیرقابل‌اعتماد بودن آن است.
محتوای مصحف: درباره محتوای مصحف فاطمه(س) اختلاف‌نظر وجود دارد، چرا که اصل آن، نزد امامان معصوم است و کسی به آن دسترسی ندارد و اکنون در اختیار حضرت حجت(عج) است و سندی برای امامت به شمار می‌رود.
دانشمندان شیعه با استناد به روایات فراوان، اتفاق دارند که مصحف فاطمه(س) دربردارنده قرآن نیست و بسیاری از آنها با استناد به روایاتی، بر این باورند که مصحف آن حضرت(س)، مشتمل است بر: جایگاه پیامبر(ص) و آینده فرزندان زهرا(س)، یادکرد امامان و نام جانشینان آنان، بیان رویدادهای آینده و مطالبی از این‌دست؛ و تنها عده‌ای ـ با استناد به ظاهر برخی روایات ـ معتقدند که مصحف فاطمه(س) دربردارنده احکام شرعی، آداب و اخلاق، و اتفاقات و حوادث آینده است و بیشترین احکام و اصول و بنیاد آنچه مردم به آن نیازمندند، در آن وجود دارد. ولی دیگران در پاسخ به آن، گفته‌اند که روایات مزبور، مربوط به کتابی از فاطمه(س) به نام «جامعه» غیر از مصحف است.برخی نیز، مصحف را مشتمل بر وصیت‌های حضرت فاطمه(س) می‌دانند. به نظر می‌رسد هرچند مانعی بر مشتمل بودن مصحف در وصیت‌های حضرت وجود ندارد، اما روایات دلالت صریحی بر آن ندارند.
