به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب “گام های پسین در فلسفه برین”اثر حجت الاسلام والمسلمین حسین عشاقی، عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه منتشر شد.
پژوهش حاضر، نتیجه تلاش علمی محقق ارجمند جناب حجت الاسلام والمسلمین حسین عشاقی است که در گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سامان یافته و به تازگی راهی بازار شده است.
این اثر ارزشمند شامل دو بخش و هر بخش آن نیز شامل فصول متعددی به شرح زیر است:
بخش اول: فلسفه از نگاه دیگران
فصل اول: نگاهی به مباحث زیر بنایی فلسفه مشائی و نقد آن
فصل دوم: نگاهی به مباحث زیر بنایی فلسفه اشراقی و نقد آن
فصل سوم: نگاهی به مباحث زیر بنایی حکمت متعالیه صدرایی و نقد آن
بخش دوم: فلسفه از نگاه ما
فصل اول: موضوع فلسفه اولی
فصل دوم: مبادی تصدیقی مسائل فلسفه اولی
عشاقی در بخشی از مقدمه کتاب خود، چنین می نویسد که:
در حقیقت، فلسفة أولی پاسخی است به یک نیاز فطری انسان در مورد فهم زیربنائی‌ترین أفکار إنسانی و عام ترین حقائق قابل فهم،انسان با کشف این حقائق، و درک این أفکار، نقیصة نادانی نفسش را نسبت به عام ترین حقائق و زیربنائی‌ترین أفکار،برطرف می‌کند، و به کمال لائق خود در این زمینه خواهد رسید، اما همانگونه که فهم درست این گونه حقائق، نقیصة بزرگی را از إنسان برطرف می کند، به همان اندازه نادانی یا نادرستی فهم إنسان هم از آن حقائق، بسیار گمراه کننده و خطرآفرین و موجب سقوط انسان در ورطة پوچی و در درة گمراهی است؛ زیرا انحراف از جادة حقیقت، در مورد عام ترین حقائق و زیربنائی ترین أفکار، با انحراف از جادة حقیقت در مسائل جزئی و رو بنائی ملازم است، چنانکه صحت این دعوا را می توان به وضوح از آثار سو‌‌ء فلسفه های الحادی به وضوح مشاهده کرد؛ از این رو لازم است إنسان همواره به این خطر توجه نموده و افزون بر این که با یافتن یک فلسفه درخور تصدیق، خود را از نقیصة نادانی نسبت به عام ترین حقائق و زیربنائی ترین أفکار می رهاند، باید پیوسته در صدد بررسی و تحقیق بیشتر در مسائل به ظاهر کشف شده، یا ناقص کشف شده باشد، تا گرفتار جهل مرکب که بدتر از جهل بسیط است (آن هم در مورد عام ترین حقائقو زیر بنائی ترین أفکار) نگردد.
از سوئی به نظر نگارنده فلسفه های رایج و پررونق همه بر دو پایة موهوم و دو اندیشة باطل پی ریزی شده اند که هر کدام بدون هر تأمل درخوری، و بی هیچ برهانی، دیدگاهی مسلم و نظریه ای قطعی الصدق پنداشته شده، و سپس بر أساس آن دو پایة موهوم اما مسلم الصدق و غیرقابل منافشه تفلسف، و به‌ظاهر فلسفه هائی ساخته شده اند؛ این دو دیدگاه عبارتند از یکی بحث تکثر «هستی» (به معنای مطلق واقعیت)، که در همة فلسفه های رایج و پررونق به‌گونه ای أصل آن مسلم و غیرقابل منافشه گرفته شده، و اگر اختلافی هست در مقدار و چگونگی آن است، و دیگر قضیة حکم پذیری «هستی» که این نیز أصلی مسلم الصدق پنداشته شده است؛ حال آن که در فلسفه های رایج بر این دو اندیشه نه تنها برهانی نیست، بلکه بر نفی آنها براهینی می توان إرائه کرد؛ «هستی» هیچ گونه کثرتی ندارد؛ چون بر أساس أصل امتناع ذاتی تناقض، «هستی» بدون هیچ شرط و قیدی طارد نیستی و مناقض عدم است؛ بنابراین او بدون هر شرط و قیدی موجود و بنابراین واجب الوجود بالذات است؛ و روشن است که واجب الوجود بالذات هیچ گونه کثرتی ندارد؛ پس «هستی» هیچ کثرتی ندارد؛ و از این رو او هیچ حکمی نیز ندارد؛ چون هر گونه حکمی برای «هستی» ملازم با پذیرش نوعی کثرت در آن است که مفروض، بطلان آن است.
پذیرش این دو پایة موهوم و بی‌أساس در فلسفه های رایج و پررونق شکاف عمیقی را بین این شبه فلسفه ها و فلسفة واقعی ایجاد کرده است؛ زیرا بر مبنای این دو دیدگاه، خود «هستی» (به معنای مطلق واقعیت) موضوع فلسفة أولی پنداشته شده و بدنبالش مسائلی را به عنوان أحکام این موضوع إرائه کرده اند؛ حال آن که خود «هستی» (به معنای مطلق واقعیت) موضوع نیست و حکمی ندارد تا بحث و جستجو شود برای أحکام آن، و سپس أحکامی برای آن إرائه گردد؛ بنابراین ضرورت دارد این فلسفه ها هم به لحاظ این دو دیدگاه که پایة همه آنها است و هم به لحاظ مسائلی که بر أساس این دو دیدگاه در آنها شکل گرفته مورد نقد واقع گردند؛ و سپس فلسفه ای بر پایة نفی هر گونه کثرتی در خود «هستی» پی ریزی و بازسازی و إرائه گردد.
گفتنی است کتاب “گام های پسین در فلسفه برین”اثر حسین عشاقی، با قیمت ۲۵۰۰۰ تومان در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.
علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی و تهیه کتاب میتوانند به نشانی www.poiict.irمراجعه کنند
