به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام و المسلمین «قاسم ترخان» در گفت‌وگو با خبرگزاری شبستان با اشاره به سیره و دوران حیات حضرت احمدبن‌موسی(ع) که در ایران به شاهچراغ معروف است، اظهار کرد: آنچه که در مورد ویژگی‌های شخصیتی آن حضرت گزارش شده حاوی نکات قابل تاملی است که برای امروز ما می تواند درس‌آموز و راهگشا باشد؛ احمد بن موسی(ع) از جهات مختلفی این زمینه برایش فراهم بود که رهبری دینی، سیاسی و علمی جامعه را بر عهده بگیرد.
مدیر گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی پژوهشگاه ادامه داد: امام موسی بن جعفر (ع) از جهات مختلفی به فرزندش احمد بن موسی(ع) علاقه داشت و این مساله را منعکس کرده بود. مردم نیز از این مساله مطلع بودند و بر اساس برخی روایات و گزارش‌ها حتی باغ و بستانی را به فرزندشان هدیه کرده بودند، بنابراین حضرت احمد بن موسی(ع) از نظر مالی نیز این توانمندی را داشت که هزینه‌های اجتماعی مربوط به مباحث سیاسی و رهبری جامعه را تامین کند.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر کریم بودن، شجاعت، دانایی، علم و دانش از ویژگی‌های دیگر احمد بن موسی (ع) بود و می‌شود گفت از جهات مختلف، مردم به آن حضرت برای رهبری جامعه اقبال داشتند و نکته جالب اینجاست که احمد بن موسی (ع) از برادر خود علی بن موسی الرضا(ع) بزرگتر بود و این ویژگی‌ها کافی بود تا ایشان از موقعیتی که دارد استفاده کند.
مدیر گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی پژوهشگاه در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به برخی مشکلات جامعه دوران حیات حضرت احمد بن موسی (ع) و برادر بزرگوارش امام علی بن موسی الرضا (ع) گفت: یکی از مشکلات تشیع و امامیه در آن دوران مساله فرقه‌هایی بود که تاسیس می‌شد و متعاقبا گرایش مردم به افرادی که ادعای امامت و رهبری می‌کردند، این موضوع یک خطر بالقوه برای جامعه آن دوران بود؛ اما نکته اینجاست که چنین اتفاقی به گونه‌ای دیگر برای احمد بن موسی (ع) اتفاق افتاد و مردم به دلیل ویژگی‌ها و خصایص والای آن حضرت نزد او آمدند تا با وی به عنوان رهبر و امام بعد از موسی بن جعفر (ع) بیعت کنند.
وی ادامه داد: ایشان بیعت مردم را پذیرفت اما با عکس‌العملی که متعاقب‌اش انجام داد، شخصیت والای درونی اش را نشان داد چراکه وقتی مردم در مسجد پیامبر (ص) در مدینه با حضرت احمد بن موسی (ع) بیعت کردند، آن حضرت شروع به سخنرانی و اذهان مردم را روشن کرد که شما با من بیعت کردید در حالی که من در بیعت علی بن موسی الرضا (ع) هستم و با این سخن نه تنها به جهاد تببین برخاست بلکه پس از آن به سمت منزل امام رضا(ع) حرکت کرد و فرمود: هر کسی با من بیعت کرده است با برادرم بیعت کند.
این پژوهشگر سیره اهل بیت (ع) تصریح کرد: این چنین ویژگی‌هایی است که احمد بن موسی(ع) را نزد پدر بزرگوارش عزیز کرد و از سوی دیگر شخصیت والای آن حضرت را آشکار ساخت، در واقع شاهچراغ با وجودی که از علی بن موسی الرضا(ع) از نظر سنی بزرگتر است و از نظر وجه اجتماعی نزد مردم جایگاه برجسته‌ای دارد اما باز هم خود را در بیعت با امام رضا(ع) قرار داد و عملا این سرسپردگی به امام زمان خود را به نمایش گذاشت.
وی با بیان اینکه ولایت‌پذیری احمد بن موسی (ع) نکته قابل تاملی است، افزود: اگر بخواهیم انسان خبیر و بصیری باشیم، شرایط زمانه را درک کنیم و از سوی دیگر گول هوای نفسانی و دنیا را نخوریم، این ویژگی احمد بن موسی (ع) درس‌آموزترین خصیصه برای جامعه امروز ما محسوب می‌شود چراکه آن حضرت مقام و وجاهت دنیا را بر راه صحیحی که می‌شناخت ترجیح نداد.
حجت‌الاسلام و المسلمین ترخان در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به علت سفر حضرت احمد بن موسی (ع) به ایران گفت: ایشان برای دیدار با امام رضا(ع) رهسپار ایران شد هرچند که در شیراز با توطئه مامون به شهادت رسید، در واقع از جان خود در راه دیدار با امام زمانش خود گذشت.
مدیر گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی پژوهشگاه ادامه داد: نوع برخورد احمد بن موسی (ع) با شرایط سیاسی-اجتماعی روزگاری که در آن به سر می‌برد بسیار جالب توجه است، و الگوگیری از آن مانع از بروز بداخلاقی‌هایی می شود که برخی برای به دست آوردن پست و مقام از خود بروز می‌دهند.
عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشگاه در پایان خاطرنشان کرد: گاهی نیز بسیاری از سخنان ریشه از بغض افراد دارد که با وجودی که اطلاع از این دارند که حقیقت چیست اما صرفا برای خوشامد جامعه سخنانی را بر زبان می‌رانند، این وجهه قابل توجه از شخصیت حضرت احمد بن موسی (ع) است که هرگز امام زمان خود را رها نکرد.
