به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست علمی «بررسی وضعیت نقد ادبی» روز سه‌شنبه مورخ ۲۰ دی‌ماه جاری در راستای برپایی جایزه جلال آل‌احمد به میزبانی خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
دکتر احمد شاکری عضو هیات علمی گروه ادبیات اندیشه پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه در این نشست با بیان اینکه بدون توجه به تاریخچه جوایز ادبی و تنوع و فلسفه آنها نمی‌توان وارد جریان نقد ادبی در این جوایز شد، عنوان کرد: نقد ادبی روح و ریشه ادبیات است و در برخورد نقد ادبی و جایزه جلال باید به سه وجه نقد ادبی برای جایزه جلال، نقد ادبی در جایزه جلال و نقد ادبی درباره جایزه جلال توجه کنیم. در نقد ادبی برای جایزه جلال، نقد ابزاری برای رسیدن به نتیجه در یک رقابت است که باعث می‌شود سره از ناسره و بهتر از بهین جدا شود. در نقد ادبی در جایزه جلال نقد به عنوان یکی از شاخه‌ها و بخش‌های جایزه درگیر وضعیت و سیاست خاصی است و در نقد برای جایزه جلال در جست‌وجوییم که چه روشی در جایزه یا موضوعی در این جایزه باید مورد توجه قرارگیرد و فرایندهای خودانتقادی و دیگر انتقادی در آن چگونه است؟
وی با تأکید بر اینکه داوری در جایزه جلال آل احمد سلیقه‌ای نیست و داوران بر اساس حداقل‌های مولفه‌های ضروری و روش‌های شناخته شده دست به انتخاب می‌زنند، افزود: در نقد و بررسی جایزه جلال باید توجه کنیم که آیا نسبتی میان جریان نقد ادبی و داوری‌ها وجود دارد یا خیر از سوی دیگر به دلیل نبود جریان نقد ادبی، جایزه جلال به نوعی در داوری نویسنده محور شده و نویسنده‌سالاری کرانه‌های ادبیات را درنوردیده است. ادبیات با خلا جریان نقد ادبی نمی‌تواند زیست کند. در چنین شرایطی ما در انتخاب نویسنده و منتقد در جایزه جلال واجد خودانتقادی نیستیم و جوایز ادبی فرایند بسته‌ای هستند.
شاکری تأکید کرد: برخی برگزیدگان و داوران جایزه‌های ادبی ما در چندین دوره حضور دارند و به نوعی دائمی شده‌اند. همچنین جوایز ادبی اقبالی به نقد بیرونی ندارند. برای برطرف شدن بسیاری از مشکلات موجود بهتر است نقد ادبی وارد ساختار جایزه شود و یکی از شاخه‌ها نباشد.
وی با اشاره به اینکه تعاملی میان نقد دانشگاهی و جایزه ادبی وجود ندارد، گفت: متاسفانه با وجود برپایی ۱۴ دوره جایزه جلال هیچ کدام از آثار برگزیده مورد بررسی و پژوهش دانشگاهی قرار نگرفته‌اند. این امر نشان می‌دهد که این جایزه تنها ادبی مانده و نفوذی در بدنه تولید فکر نداشته است.
شاکری افزود: از سوی دیگر جایزه جلال از سایر حلقه‌های نشر جداافتاده و برآمده از متن ادبی نیست. دلیل این امر نیز فقدان جریان نقد ادبی و عدم سیاستگذاری جامع فرهنگی است. از سوی دیگر در این جایزه نگاه به نویسنده بیشتر از کتاب است و عنوان اثر در نویسنده ثابت شده است.
وی همچنین گفت: باید بیشتر از راه‌اندازی جایزه‌های ادبی به آموزش داستان‌نویسی و بهبود وضعیت این حوزه توجه شود. همچنین لازم است تعامل میان دانشگاه و کنشگران جوایز ادبی افزایش یابد.
