به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در آستانه روز عید غدیر خبرنگار ایکنا با حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسن محرمی، عضو هیأت علمی گروه فرهنگ پژوهی پژوهشگاه به گفت‌وگو نشسته است تا موضوع غدیر و تاثیر آن بر مذاهب اسلامی را بررسی کند. مشروح این گفت‌وگو را بخوانید.
در تبیین پیام غدیر چه می‌توان گفت تا برای مسلمانان غیرشیعه و حتی غیرمسلمانان امروز هم قابل فهم باشد؟
امامت ادامه نبوت است، یعنی مشیّت خدا بر این قرار گرفته که پیامبراکرم(ص) خاتم انبیاست، اما اینگونه نیست که رابطه مردم با خدای متعال قطع شود. این رابطه از طریق امامت و از طریق ائمه هدی(ع) برقرار است. پیام غدیر همین است که چه بسا شیعه، سنی، مسلمان یا غیرمسلمان باشید، باید بدانید که بعد از پیامبر خاتم(ص) رابطه بشر با خدای تعالی برقرار است، هنوز قطع نشده و این رابطه از طریق انسان‌های خاصی که از آن‌ها به امام تعبیر شده، برقرار است.
این انسان‌ها(امامان)، انسان‌هایی هستند در صف انبیاء و مثل انبیاء، یعنی همانگونه که انبیا برترین انسان‌ها هستند، ایشان نیز جزء برترین‌هایند، همانگونه که انبیاء معصوم‌اند، امامان هم معصوم‌اند، همانگونه که علم انبیاء به خدا وصل است، علم امام هم به خدا متصل است، از طریق این انسان‌ها ارتباط بشر با خدا متصل است و سخن آن‌ها سخن خدای تعالی می‌باشد. خدای تعالی اطاعت از امامان را در کنار اطاعت خودش و پیامبرش لازم دانسته؛ این پیام غدیر است.
بعد از پیامبر اکرم(ص) ارتباط بشر با خدای یکتا توسط دوازده امام انجام می‌شود که ما به آن اعتقاد داریم و آخرین آن‌ها هم هنوز زنده است و سرپرستی و امامت ما را برعهده دارد. فرق شیعه با دیگران این است که شیعه، امام را قبول دارد و حق شناخت و حق معرفت ایشان را می‌داند و دیگران این شناخت و معرفت را ندارند کما اینکه اگر بخواهند به کمال برسند باید بشناسند و نسبت به شخصیت نورانی ائمه اطهار(ع) تفکر کنند و خدای تبارک و تعالی از همه انسان‌ها انتظار دارد که فکر کنند و حجت‌های او را بشناسند و خدا کسی را از شناخت حجت‌های خودش بر زمین معذور نمی‌دارد و اگر در این شناخت عده‌ای کم کاری کنند مقصر بوده و طبق فرمایش نورانی رسول اکرم(ص) که فرمودند؛ «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَهً جَاهِلِیَّه» یعنی هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناخته باشد، به مرگ جاهلى مرده است؛ لذا خدای متعال شناخت حجت‌های خود بر روی زمین را بر همگان واجب کرده است و این مختص شیعه نیست.
آیا غدیر می‌تواند دست‌مایه وحدت مسلمانان قرار بگیرد و باعث همراهی و تقریب آن‌ها شود؟
بله. غدیر عامل وحدت‌بخش است. ببینید اگر تاریخ اسلام را ورق بزنید خواهید دید که شخص پیامبر اکرم(ص) برجسته‌ترین عامل وحدت امت اسلام هستند و بالاخره در تاریخ اسلام حضرت محمد(ص) به عنوان آخرین فرستاده خدا و اولین عامل وحدت مردمان سرزمین بزرگ جزیرهالعرب شد و اما شخص دومی که همیشه همراه پیامبر(ص) بود شخص امیرالمؤمنین امام علی(ع) بود، یعنی به واسطه اینکه پیامبر(ص)، امیرمؤمنان(ع) را به عنوان شخص دوم جهان اسلام بعد از خودش معرفی کرد، آن حضرت بعد از پیامبر(ص) باعث وحدت مسلمانان شد و به عنوان امام نگذاشت میان مسلمانان تفرقه و اختلاف بیفتد. تحقیقات تاریخی ثابت کرده است که اگر امیر مؤمنان(ع) با این جایگاه معرفی نمی‌شد و امام نبود، امت اسلام با اختلافات متعدد، دودستگی، چنددستگی و جنگ قدرت مواجه می‌شدند و امت نوپدید اسلامی از بین می‌رفت.
غدیر؛ دین حق، راه حق، تنها راه راست را نشان بشریت داده و این راه راست می‌تواند مایه وحدت مسلمانان شود، همانگونه که عامل وحدت شده و اگر این نبود اختلافات امت اسلام بیشتر می‌شد.
به نظر می‌رسد کمتر به متن خطبه غدیر توجه و خوانده می‌شود. آیا خواندن متن این خطبه و ترویج آن لزومی دارد؟
بله؛ امروز آنطور که شایسته و زیبنده است نه تنها به خطبه غدیر بلکه خطبه فدکیه و سایر آثار حضرات معصومین(ع) توجه نمی‌شود. آن چیزی که از ائمه اطهار(ع) به عنوان حلقه وصل میان بشریت و پروردگار به ما می‌رسد مفید، نافع، بی‌ضرر و پرسود است. علوم بعضا از یک طرف سودمند است و از طرفی دیگر حاوی ضرر است، اما آنچه از امام معصوم(ع) به ما رسیده همه‌اش سود، منفعت و در راستای کمال انسانی می‌باشد. ما باید خطبه غدیریه را بخوانیم و نسبت به معارف آن توجه داشته باشیم، خواندن این خطبه همانند نوشیدن آب معدنی خالص بدون هیچ اضافاتی است، لذا باید نسبت به این مسائل دقیق و ویژه‌نگر باشیم.
پیشنهاد شما به خطبا و اهل منبر درباره بزرگداشت عید غدیر چیست چون گاهی به دلیل نزدیکی به محرم، اهمیت غدیر فراموش می‌شود.
توصیه من به خطبا برگشت به علوم اهل‌بیت(ع) و کاوش در کلام نورانی ائمه(ع) است. خطبای بزرگ ما می‌توانند این معارف عظیم را محور سخنان خود قرار دهند، خطبه غدیریه، خطبه فدکیه و یا نامه حضرت در زمان حکومتشان که در مصادر الکشف آمده و شیعه لازم است این نامه را بخواند، نمونه‌هایی از این دست هستند.
مردم را باید با معارف و سیره امامان معصوم(ع) آشنا کنیم. من خودم یک طلبه ناچیزم هستم، پیشنهاد می‌کنم و به ذهنم می‌رسد که ما بیشتر از انبیاء و اوصیاء برای مردم بگوییم. نمی‌گویم از فلان عالم ربانی سخن نگوئیم، از علما گفتن هم خوب است، آن‌ها هم پیروان انبیاء و اوصیاء بوده‌اند، اما انبیاء و ائمه اطهار(ع) انسان‌های کاملی هستند که خدای تبارک و تعالی آن‌ها را برای ما الگو قرار داده و در قرآن از آنان نام برده است، ما باید اهل‌بیت(ع) را خوب بشناسیم و سخنانشان را با دقت برای جامعه بشری بیان کنیم، اینگونه نباشد که ما درباره بعضی از بزرگان معنوی ده کتاب خوانده باشیم، ولی در مورد امیرمؤمنان یک کتاب هم نخوانیم یا در مورد دوازده امام(ع) سه، چهار کتاب هم نخوانده باشیم، این شیوه درست نیست، آدم شرمنده می‌شود.
