پاسخگویی به شبهات جدید باید بروزرسانی شود

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به گزارش خبرنگار خبرگزاری خبرگزاری حوزه، نشست علمی مجازی «نقش اندیشه‌های کلامی در پاسخگویی به شبهات جدید»،‌ همزمان با هفته پژوهش به همت گروه کلام مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه با همکاری گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با حضور کارشناسان مختلف در دفتر مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه در قم برگزار شد.

حجت‌الاسلام محمدحسن قدردان قراملکی عضو هیات علمی گروه کلام پژوهشگاه و استاد حوزه علمیه قم در این نشست در خصوص «نقش اندیشه‌های کلامی در پاسخ به شبهات جدید روشنفکری در ایران» اظهار کرد: وظیفه علم کلام تبیین مبانی کلامی و پاسخ به شبهات است.

وی افزود: در پاسخ به شبهات نباید نگاه انحصارگرا به اخبار یا قرآن داشت بلکه باید هر دو را لحاظ کرد و علاوه بر آن روش‌های تجربی، فطری و عقلی را نیز باید مورد توجه قرار داد.

استاد حوزه علمیه قم اذعان کرد: متکلن باید بر مباحث مختلف کلامی اشراف داشته باشد تا بتواند به صورت دقیق به هر مسئله پاسخ مناسبت بدهد.

حجت‌الاسلام قدردان ادامه داد: چون در حوزه روشنفکری گرایش سکولار وجود دارد برای پاسخ به این افراد استفاده از روش علمی و عقلی بیش از هر روش دیگر مورد پذیرش ست.

حجت‌الاسلام حمیدرضا شاکرین عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز در ادامه این جلسه در خصوص «نقش اندیشه‌های کلامی در پاسخ به شبهات جدید الحادی» بیان کرد: پاسخ به شبهات نیاز به مجموعه تحقیقات پشتیبان دارد مثلا برای اثبات وجود خدا با علیت نیاز به تشریح چرایی وجود علت است.

وی ادامه داد: یکی از مشکلات جهان غرب، فلسفه غرب است که تلاش اندیشمندان را در خصوص رفع مشکلات ذهنی کمرنگ می‌کند در حالیکه فلسفه اسلامی با این مشکل مواجه نیست.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مطرح کرد: مشکل دوم جهان غرب در این حوزه این است که چه خدایی را می‌خواهند ثابت کند در حالیکه قائل به تثلیث هستند و تلاش‌هایشان در اثبات آن بی‌نتیجه است.

حجت‌الاسلام شاکرین افزود: اندیشه‌های کلامی شیعه بنیاد عقلی نیرومند دارد و در جای مناسب اندیشه‌های پشتیبان فلسفی را به گونه‌ای وارد علوم کلام ساخته که بسیاری از مسائل را حل می‌کند ولی در علم غرب اینگونه نیست و همیشه با تنش‌های علمی روبرو می‌شوند.

وی اذعان کرد: علم غرب به بن‌بست در خصوص آغاز زمانی جهان می‌رسد در حالیکه علم کلام اسلامی اصلا حدوث جهان را برای تبیین اثبات خدا در نظر ندارد و جهان را دارای حدوث تجدیدپذیر می‌داند که لحظه به لحظه همواره در حال آفرینش است و همواره نیازش به خدا باقی است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: در غرب دو جریان خداباور وجود دارد که دسته‌ای از آن‌ها خدا را در آغاز خلقت می‌دانند که جهان را ابتدا آفریده و سپس جهان خودش جلو می‌رود.

حجت‌الاسلام شاکرین عنوان کرد: دسته‌ دیگر معتقد هستند این جهان همواره به خدا وابسته است که این تفکر صدرایی علاوه بر اینکه می‌تواند وجود خدا را اثبات کند نقش فاعلی خداوند را الی الابد ثابت می‌کند و با توحید افعالی سازگار است.

حجت‌الاسلام محمد کاشی‌زاده عضو گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه این برنامه در خصوص «نقش اندیشه‌های کلامی در پاسخ به شبهات جدید جریان معنویت مدرن» گفت: معنویت مدرن معتقد است باید ساختارها کنار برود و معنا گرفته شود و به این صورت بی‌دین و دین‌دار کنار هم قرار می‌گیرند.

وی افزود: جلوه دیگر معنویت مدرن اعتلا بخشی انسان نسبت به دین است که فرد را در دریافت آموزه‌های متعدد از ادیان مختلف مختار می‌گذارد و با این تکثرگرایی به عرفان سوپرمارکتی معروف است.

عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اذعان کرد: در معنویت مدرن نه مبدا و نه معاد است و ایمان را هم به صورت ناقص در نظر دارند.

حجت‌الاسلام کاشی‌زاده عنوان کرد: اگر اندیشه‌های کلامی در فرد پایه‌گذاری نشده باشد در مواجهه با معنویت مدرن گرفتار آن می‌شود.

وی ادامه داد: در علم کلام مبدا، معاد، رابطه دین و عقل، چیستی دین، کارکردهای دین و… تبیین می، شود.

حجت‌الاسلام محمدصفر جبرئیلی عضو هیات علمی گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز در ادامه این برنامه در خصوص «نقش اندیشه‌های کلامی در پاسخ به شبهات جدید روشنفکری در جهان عرب» اظهار کرد: تکنولوژی و پیشرفتی که در غرب ایجاد شد چون جهان عرب مستعمره غرب بود زودتر از ایران آن‌ها را درگیر کرد.

وی با بیان اینکه جریان روشنفکری در جهان عرب شاخه‌های مختلفی دارد افزود: پاسخ دهی به شبهه بدون آشنایی با مفاهیم کلام ممکن نیست.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تشریح کرد: با قرآن و حدیث به تنهایی نمی‌توان به همه شبهات پاسخ داد.

حجت‌الاسلام جبرئیلی اذعان کرد: بدون آشنایی با علم کلام گاهی تشخیص شبهه هم ممکن نیست چه رسد به پاسخ‌دهی به شبهات.

وی نهج‌البلاغه را آمیخته‌ای از مسائل فقهی و کلامی دانست و تصریح کرد: ضروری است طلاب بنیه علمی خود را با مسائل کلامی تقویت کنند.