گزارشی از زندگانی امام حسین (ع)

حسین بن علی(علیهاالسلام)
گزارشی از زندگانی امام حسین (ع)؛ نوشتاری از سید محسن شریفی بر اساس دانشنامه فاطمی

امام حسین (ع) در سوم شعبان سال چهارم هجری در مدینه به دنیا آمد. پس از تولد، رسول خدا (ص) در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه خواند و نامش را حسین نهاد. مشهورترین کنیه آن حضرت اباعبدالله است.
رسول خدا (ص) حسن و حسین (علیهم السلام) را دو گل خوشبوی دنیا و سرور جوانان بهشت‌ خوانده و به دوست‌داشتن آنان توصیه نموده بود و در مورد امام حسین (ع) فرمود: حسین از من است و من از حسینم. در متون روایی مختلف شیعه و اهل‌سنّت نقل شده است که رسول خدا (ص) خبر شهادت حضرت ‌حسین (ع) در کنار شط فرات را از جبرئیل شنید و بر اساس برخی روایات، حضرت فاطمه (س) در زمان بارداری، از شهادت حضرت حسین (ع) آگاه بوده و رسول‌ خدا (ص) این خبر را به ایشان داده بود.
بنابر گزارش‌های منابع شیعه و اهل‌سنّت حضرت حسین (ع) در کودکی صدای جبرئیل را می‌شنیده است و همراه پیامبر اکرم (ص) در مباهله با مسیحیان نجران حضور داشته است. در بسیاری از گزارش‌هایی که درباره او و مادرش رسیده است، برادرش حضرت حسن (ع) نیز حضور دارد. از محتوای برخی روایات برمی‌آید که حضرت فاطمه (س) در هنگام نماز جماعت به حسن و حسین (علیهم السلام) لباس می‌پوشاند و آنان را همراه رسول‌خدا (ص) به نماز می‌فرستاد.
امام حسین (ع) با رسول خدا (ص) و مادرش حضرت فاطمه (س) حدود شش‌سال زندگی کرد. بنابر نقل روایتی از امام حسن (ع) برادرش امام حسین (ع) شبیه‌ترین مردم به مادرشان حضرت فاطمه (س) بود. منابع تاریخی و روایی از برخی رویدادهای زندگی حضرت فاطمه (س) که حضرت حسین (ع) در آن‌ها حضور داشته است، خبر داده‌اند. مانند حضور حضرت زهرا (س) و امام‌حسن و امام‌حسین (علیهم السلام) در کنار بستر بیماری رسول خدا (ص) که گفتگوهای آنان را نقل کرده‌اند. در منابع آمده است که امام حسین (ع) بر صداقت مادرش در ماجرای فدک و اینکه رسول خدا (ص) فدک را به حضرت زهرا (س) بخشیده، شهادت داده است.
همچنین منابع از چگونگی حضور حزن‌انگیز امام حسین (ع) در کنار پیکر پاک مادرش و سخنان او با بدن بی‌روح مادر خبر داده‌اند. بر اساس همین گزارش‌ها حضرت حسین (ع) و برادرش، خبر شهادت مادر را به پدرشان امیرمومنان علی (ع) در مسجد دادند. از امام‌حسین (ع) روایت شده است که مادرش حضرت فاطمه (س) شبانه و مخفیانه دفن شد و پدرش امیرمومنان علی (ع) قبر را با خاک پوشاند و رو به‌سوی قبر رسول خدا (ص) جملاتی گفت که محتوای آن‌ها را حضرت حسین (ع) گزارش کرده است.
پس از به خلافت رسیدن خلیفه اول وقتی امام حسین (ع) که کودکی هفت ساله بود، ابوبکر را بر منبر رسول خدا (ص) دید، به اعتراض از او خواست از منبر پدرش پایین بیاید. همچنین وقتی عمر را نیز در حال خطابه بر منبر رسول خدا (ص) دید، همین سخنان را گفت.
حضرت امام حسین (ع) در زمان خلافت پدرش، در عرصه‌های سرنوشت‌ساز، نظیر جنگ‌های امام علی (ع) با مخالفانش، حضور داشت. ایشان در جنگ جمل فرمانده جناح چپ سپاه و در جنگ صفین، همراه امام‌حسن (ع) فرمانده سواران بود. در جنگ نهروان نیز حضور داشت. پس از شهادت پدر و دوران امامت برادرش در کنار او بود و در جریان صلح برادرش با معاویه، با برادرش هم‌گرایی داشت.
پس از شهادت امام‌حسن (ع) در سال پنجاه هجری، امام‌حسین (ع) امامت شیعیان را به مدت ده ‌سال بر عهده گرفت. او در این دوره به مُفاد صلح‌نامه امام‌حسن (ع) با معاویه پایبند بود، اما آن حضرت با خواست معاویه مبنی‌بر جانشینی یزید به‌شدت مخالفت کرد.
پس از مرگ معاویه در رجب سال شصت هجری، یزیدبن‌معاویه که خود را خلیفه می‌خواند، در نامه‌ای به والی مدینه، خواهان بیعت امام‌حسین (ع) گردید. آن حضرت برای اجتناب از بیعت، دو روز مانده به پایان رجب، مدینه را به‌سوی مکه ترک کرد و جمعه سوم شعبان به مکه رسید. در مدت حضور امام‌حسین (ع) در مکه، بزرگان شیعه کوفه برای آن حضرت نامه نوشتند و خواستار حضور او در کوفه شدند تا با او به‌عنوان خلیفه بیعت کنند. امام‌حسین (ع) نیز پسرعموی، خود مسلم‌بن‌عقیل، را برای بیعت‌گرفتن از مردم به کوفه فرستاد و خود نیز پس از چهار ماه اقامت در مکه، در روز سه‌شنبه هشتم ذیحجه مصادف با روز عرفه، از این شهر خارج شد و دوم محرّم سال ۶۱ هجری به کربلا رسید. امام حسین (ع) پس از رویارویی با سپاه عبیدالله‌بن‌زیاد، والی کوفه، در دهم محرم سال ۶۱ هجری ـ در مصافی نابرابر و پس از فداکاری بسیار ـ به همراه ۷۲ تن از یارانش به شهادت با لب تشنه به شهادت رسیدند. به نقل منابع، هفده‌ تن از فرزندان حضرت فاطمه (س) با آن حضرت به شهادت رسید و سر مبارک آن حضرت به همراه اهل‌بیت که اسیر شده بودند، به کوفه و سپس به شام انتقال یافت.
امام‌حسین (ع) در شیوایی گفتار، جود، کرم و شجاعت سرآمد بود و در بین صحابه پیامبر اکرم (ص) عزت و احترامی بی‌بدیل داشت. امام‌حسین (ع) ۲۵ بار، پیاده به حج رفت و از جدش رسول خدا (ص) و پدرش امام علی (ع) و مادرش حضرت فاطمه زهرا (س) روایت نقل کرده است. گروهی از صحابه و تابعین نیز از او روایت نقل کرده‌اند.
شش فرزند به نام‌های علی‌اکبر، علی‌اصغر، جعفر، عبدالله، سکینه و فاطمه، برای آن حضرت ثبت شده است. علی‌اکبر و عبدالله در کربلا شهید شدند. جعفر نیز در زمان حیات امام‌حسین (ع) درگذشت و نسل امام‌حسین (ع) از طریق فرزندش امام زین‌العابدین (ع) ادامه یافت.