به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به گزارش ایکنا، نشست علمی نقد «نقش تعزیرات در عرفی کردن نظام کیفری» از سوی پژوهشکده اندیشه معاصر به صورت وبیناری با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی، عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه برگزار شد.
حجت‌الاسلام غلامرضا پیوندی گفت: بنده معتقدم اصل دیات و نه برخی احکام آن، کلا جزء اختیارات حاکمیت در طول زمان است؛ مایه تعجب است که شما فقط احکام اولیه را دینی می‌دانید؛ بفرمایید تبعید تا دوره‌های اخیر هم کارکرد نداشته و جزء اسلام نیست؟ من منکر این نیستم که احکام، امضایی نیست ولی عرض بنده این است که جزائیات هم جزئی از دین است و نمی‌توانیم بگوییم کلا عرفی است.
وی افزود: البته عرف در شکل‌گیری قوانین کشوری بسیار مهم است و بالای ۹۰ درصد حوزه جرائم را تعزیرات تشکیل می‌دهد؛ بنده معتقد نیستم همه احکام دائمی است؛ اسلام دارای ثابتات و متغیراتی هست ولی در قلمرو و محدوده آن اختلاف نظر وجود دارد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: برخی مباحثی که شما گفتید به حیطه مدیریت جامعه بر می‌گردد که دین وارد آن نمی‌شود نه اینکه اصول و قانون ندارد؛ اسلام کلیات را بیان فرموده و مدیریت را به خود مردم واگذار کرده است؛ مثلا در صدر اسلام دادسرا و نظام بودجه‌ریزی نداشتیم ولی الان داریم؛ اینها بر اساس عقلانیت بشر شکل گرفته است ولی اصول کلی آن قابل استخراج است.
این پژوهشگر تصریح کرد: دین اسلام ادعای جهانشمولی و آیات متعدد قرآن بر آن تاکید دارد زیرا فطرت بشر یکسان است؛ ما هم معتقد نیستیم که باید کسی را مجبور کنیم که براساس اسلام ازدواج کند، هر دینی مقررات و احکام خود را دارد ولی دین اسلام جهان‌شمول است و براساس آیات قرآن کریم و سنت پیامبر این جهانشمولی محقق خواهد شد البته چه زمانی فعلا بحث ما این نیست.
پیوندی تصریح کرد: من با عملکردها در جمهوری اسلامی مانند بحث تجدید در احکام نظر کاری ندارم، اینها تجارب بشری است و ممکن است تغییرات زیاد دیگری هم در آینده شاهد باشیم؛ اینها مرتبط با تجارب بشر است و وحی منزل نیست ولی احکام مسلم اسلامی جهان‌شمول است.
وی با تاکید بر اینکه دین اصولی را برای اقتصاد و حقوق و … وضع کرده است، افزود: دینی نمی‌تواند ادعای خاتمیت، جامعیت و ادعای جهانشمولی داشته باشد و بعد بگوید در حوزه جزائیات حرفی برای گفتن ندارم و فقط چند جرم مانند زنا و لواط را بیان می‌کنم. مبانی و اصول را دارد؛ کلیت تعزیر را بیان فرموده ولی جزئیات را به جامعه واگذار کرده زیرا جزئیات ماه به ماه و سال به سال در حال تحول است.
پیوندی بیان کرد: آیت‌الله مرعشی نجفی می‌گفتند که در صدر اسلام درهم و دینار در دیات وجود نداشت ولی امام علی(ع) آنها را جزء دیات قرار داد یعنی در هر دوره پول رایج می‌تواند برای دیات تعیین شود و چون پول هر دوره تغییر می‌کند یک روز دینار بوده و امروز ریال و تومان و … است.
وی اضافه کرد: اگر فقه می‌گوید فلان مجازات را حذف کنید آیا جزء ظرفیت فقه هست یا نه؟ اینکه فقیه می‌تواند مثلا حج را به مصالحی کنار بگذارد ظرفیت فقه اسلامی هست یا خیر؟ البته من با نظر حضرتعالی موافقم که ما باید در مورد تبعید و رجم و … بحث کنیم و ممکن است در آن تجدیدنظر کنیم و بگوییم تبعید اصلا جایگاهی ندارد البته فقها هم نظرات متفاوتی در سال‌های اخیر ارائه کرده‌اند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: وقتی به قرآن مراجعه می‌کنیم اصول کلی در آن هست ولی جزئیات را بیان نکرده‌اند؛ در سنت موارد جزئی‌تر بیان شده ولی باز این تکلیف هم بر دوش پیامبر و ائمه است؛ حتی برخی بزرگان ما ائمه را مشرع شریعت نمی‌دانند بلکه ایشان را مبین می‌دانند.
پیوندی اضافه کرد: در مباحث فقهی مفصل بحث شده که نظام دیات ثابت است یا بر اساس شرایط زمان و مکان تغییر می‌کند؛ اینکه دیه مسلمان و غیرمسلمان و زن و مرد چگونه است مورد بحث ما نیست بلکه کلیت دیه مدنظر ما بود.
