به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در راستای سلسله گفتگوهای علمی با مدیران گروه‌های پژوهشکده‌های علمی پژوهشگاه، سراغ حجت الاسلام دکتر قاسم ترخان مدیر گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه رفتیم. در ادامه نظر شما را به مشروح گفتگو با ایشان جلب می‌کنیم:
در آغاز حجت الاسلام دکتر ترخان ضمن معرفی اجمالی، اهداف گروه را چنین برشمرد: گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی در راستای دستیابی به مبانی آموزه‌های وحیانی در خصوص علوم انسانی در سال ۱۳۸۹ تأسیس و تلاش می‌کند مبتنی بر مبانی، اصول و قواعد تفسیری به صورت روش‌مند، آموزه‌های وحیانی را فهم و با بهره‌مندی از تجارب علوم بشری، همراه با غنی‌سازی و داوری با محک قرآنی به صورت «تجویز، تکمیل، تصحیح و یا تردید و انکار» تا آنجا که ممکن است به تولید یا تدوین «دانش، روش و یا حل مسأله» در ساحت علوم انسانی اقدام نماید.
بطور کلی مهم‌ترین اهداف گروه شامل:
۱. دستیابی به مبانی، اصول، طبقه‌بندی، مفاهیم، مسائل و نظریه‌ها و روش‌های حل مساله در حوزة علوم انسانی بر اساس آموزه‌های وحیانی
۲. دستیابی به پیش‌انگاره‌ها و دستگاه روش‌گانی تولید علوم انسانی قرآنی
۳. پاسخ‌یابی به نیازهای جامعه و نظام اسلامی در حوزة علوم انسانی، براساس آموزه‌های وحیانی
۴. گفتمان‌سازی و دفاع از علوم انسانی اسلامی و آراء معارض و رقیب با محک و معیار تعالیم قرآن
۵. احراز مرجعیت در زمینه علوم انسانی قرآنی می‌باشد.
وی با بیان این نکته که تحقق اهداف مذکور جز با تدوین یک الگوی جامع که ترسیم‌کننده نقشه راه علمی‌ـ‌اجرایی در چشم‌اندازی کوتاه، میان و بلندمدت بوده باشد امکان‌پذیر نخواهد بود افزود که از سال ۱۴۰۰ و با تصویب نقشه راه جامع فعالیت‌های علمی و اجرایی، کلیه فعالیت‌های گروه بر اساس این مدل اجرایی شده است. نقشه راه فعالیت‌های گروه مشتمل بر ۷ محور: ۱. تولید پارادایم مربوط به علوم انسانی قرآنی؛ ۲. تولید شبکه مسائل (شبکه مسائلی که باید بر قرآن عرضه شود تا استنطاق صورت گیرد)؛ ۳. تولید روش استنطاق از قرآن برای پاسخ به مسائل؛ ۴. استخراج نظریه‌های کلان و راهنما (قواعد قرآنی علوم انسانی)؛ ۵. استخراج پاسخ¬ها به شبکه مسائل، در قالب نظریه‌ها به زبان علوم انسانیِ موجود (با رویکرد تطبیقی و انتقادی)؛ ۶. شبکه‌سازی از نظریه برای دستیابی به ساختار یک علم و دستگاه علمی در علوم انسانی و ۷. تولید امتداد نظریه‌های علوم انسانی قرآنی در علوم دیگر و در حل مسائل میان‌رشته‌ای ترسیم شده است.
بر اساس چشم‌انداز بیست‌ساله گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی تا سال ۱۴۰۵، نوآور پارادایم قرآنی علوم انسانی، نظام مسائل علوم انسانی در قرآن کریم، و روش استنطاق قرآن برای پاسخ به مسائل علوم انسانی است؛ در سال ۱۴۱۰، ارائه‌کنندۀ نظریه‌های راهنمای قرآنی در تولید علوم انسانی است و در سال ۱۴۲۰ بسته‌های نظریه‌های کاربردی موفق در پاسخ به مسائل محوری علوم انسانی براساس دیدگاه قرآن را برای مراکز تصمیم‌گیری و دستگاه‌های کلان اجرایی ارائه می‌کند.
مدیر گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی پیرامون فعالیت‌های محقق شده گروه در سال‌های اخیر و همچنین فعالیت‌های جاری بیان داشت: گروه بیش از ۱۸ پژوهش تحقیقاتی (موظفی یا قراردادی) در حال انجام دارد و تاکنون موفق به انتشار ۶ عنوان از آثار خود بوده و ۵ عنوان نیز در دست چاپ می‌باشد. الحمدالله آثار منتشر شده گروه در سطحی است که تاکنون موفق به اخذ جوایز علمی در همایش علمی معتبر کشوری از جمله جشنواره فارابی، کتاب سال حوزه و کتاب سال جمهوری اسلامی شده‌اند.
دکتر ترخان در پایان این گزارش ابراز به تلاش گروه برای تولید آثار دیجیتالی در زمینه علوم انسانی قرآن بنیان اشاره کرد. وی گفت: ورود به عرصه‌های مطالعاتی بروز همانند علوم شناختی و همچنین تعاملات بیرونی با مراکز و نهادهای همسو از قبیل کارگروه مرجعیت علمی قرآن از فعالیت‌هایی است که مورد اهتمام گروه می‌باشد.
