خدایا منو بُکُش
حاشیه ای بر حاشیه های مرگ یک شهروند / نوشتاری از حجت الاسلام محمدصفر جبرئیلی عضو هیات علمی گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
فقط می دانستم او خالق مجموعه تاثیر گذار و ماندگار« قصه های مجید» است و دیگر هیچ شناخت و حتی خبری از او نداشتم!
با شنیدن خبر درگذشتش متأسف شدم و برایش طلب رحمت ومغفرت کردم . اصلا نمی خواستم احتمال خودکشی او را باورم کنم و حتی از طرح آن در رسانه ها ناراحت و گله مندهم بودم، بعد از احراز آن، علاوه برتاسف و تاثر، تعجب کردم که راستی خالق آن اثر فاخر چرا و چگونه دست به این اقدام نادرست واشتباه زده و چه چیزی او را وادار به این فعل حرام و ناشایست نموده است؟ طبیعی است که هیچ قضاوتی نکنم و اکنون هم قضاوتی ندارم، اما حکایت ها و قضاوت های متنوع و متفاوت و گاه خلاف اخلاق و انصاف از برخی جریان های سیاسی موجب تاسف بیشتر می شد. به هر صورت خاطراتم از صحنه هایی زیبا و به یاد ماندنی مجید و بی بی و قصه ها به گونه ای بود که چند ماه پیش برخی ازدوستان همکلاسیم که چند سالی متن درسی را باهم میخواندیم ازسر لطف و بزرگواری دست جمعی تشریف آورده و به رسم هدیه عبایی برایم خریده بودند بر دوشم انداختند قبل از درک لذت این لطف، داستان مجید را برایشان تعریف کردم که چقدر تلاش کرد تا اندازه شانه و بالاتنه معلمش رابدست بیاورد تا بی بی برایش ژاکتی ببافد. علیرغم نقد وگله ها از برخی بداخلاق های درحاشیه این اتفاق که نقل ونقدشان باشد به وقت دیگر، اما نمیدانم برخی اصحاب بعضی از جرائد چه طور به خود اجازه دادند ادبیات برگرفته از پیام پیام آوران الهی را نادیده بگیرند و از واژه نادرست «مرگ خود خواسته» یاد کنند وعامل آن را« دل کوچکی» بدانند؟ آیا جعل کنندگان این واژه حواسشان به لوازم وپیامدهای عقیدتی واجتماعی وفرهنگی آن بوده است؟ نکند مانند برخی صاحبان اندیشه نادرست خدا را در اداره امور دست بسته می دانند؟ آیا خبر دارندکه خداوند متعال اینان را به خاطراین گفتار نفرین کرده ودست بسته دانسته است ؟ « وَقَالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللّهِ مَغْلُولَهٌ غُلَّتْ أَیْدِیهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا بَلْ یَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ یُنفِقُ کَیْفَ یَشَاءُ »؛ (سوره مائده /۶۴) ویا در سخن منسوب به امام معصوم چنین توصیف شده اند خدای آنها را لعن نفرین کند خواستند توحید را درست تبیین کنند اما زمینه الحاد را فراهم کردند : لَعَنَ اَللَّهُ اَلْمُعْتَزِلَهَ أَرَادَتْ أَنْ تُوَحِّدَ فَأَلْحَدَتْ»( کراجکی ، کنزالفوائد، ج۱،ص۱۲۶) فکر کردم شاید این واژه درلغت نامه های فارسی معاصران چنین معنایابی شده است دیدم نه جنین نیست مرحوم دهخدا نوشته «خود راکشتن»(دهخدا، ج۷، ص۱۰۰۶۴) مرحوم معین نوشته « خود رابه وسیله ای کشتن» و آقای حسن انوری در فرهنگ بزرگ سخن ج۴ ص ۲۸۷۴ وغلامحسین صدری افشار نسرین ونسترن حکمی در فرهنگ معاصر فارسی ، ص۵۵۳ نوشته اند«عمل ارادی شخص برای کشتن خود» واز واژه جعلی ونادرست این آقایان هیچ خبری نیافتم البته من نسبت به این شخص واشخاص گمان بد نمی برم به نظرم آنها تحت تاثیر فرهنگ برخی از غربی ها از این واژه بهره گرفته اند اما باید توجه داشته باشند اگر برخی از قضاوت ها خلاف اخلاق بود که هست، این کار اینان خواسته و ناخواسته نه تنها اخلاق وکرامت وارزش های اخلاقی را دچار آسیب می کند بلکه عقائد قطعی،مستند وپذیرفته شده و فرهنگ قدیم وقویم جامعه را نشان گرفته است .
درپایان چند نکته یاد آوری می شود
- اگر «جان فشانی» وایثار جان برای تحقق اهداف عالیه الهی و انسانی پسندیده وافتخار آمیز است «جان ستاندن »ازخود، ناپسند و نکوهیده وحرام است که هیچ انسان کمال گرا و پایا وپویایی بدان اقدام نمی کند ( ر.ک: الکافی کلینی ، ج۲ ،ص۲۵۴، حدیث۱۲)
- همانگونه که «دگرکشی» حرام آشکار وخلاف حقوق بشری است «خودکشی» نیز چنین وشاید بدتر از آن است، این سخن خدای جان آفرین است که « وَلاَ تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إِنَّ اللّهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیماً» ( نساء/۲۹)
- هرچقدر درنصوص دینی برآمادگی برای مرگ تاکید شده است از شتاب وتعجیل برای آن نهی شده است ( مجلسی ، بحار الانوار ، ج۶ ،ص۱۲۸، حدیث ۱۶) اگرکسی هم به هردلیل بنای آن را دارد خوب است مانند آدم های بامعرفت چنین بخواهد که «خدایا منو بکش» اوکه جان داده است خود بهتر میداند چه کند.
- یکی از اصول مسلم اخلاقی وانسانی مورد تاکید ادیان الهی و بویژه اسلام ومکتب اهل بیت علیهم السلام صبر وتحمل در مشکلات و بلا ها است( ر.ک: الکافی ، کلینی ، ج۲ ،ص۲۵۲-۲۶۰)
- همه باید مواظب باشیم تا منافع جریانی وسیاسی ، خواسته یا ناخواسته موجب آسیب زدن به عقائد وآموزه های فکری وفرهنگی جامعه نشود .
- ازباب وظیفه الهی وانسانی از درگاه خداوند متعال برای همه درگذشتگان ازجمله خالق « قصه های مجید» طلب رحمت ومغفرت می کنم ، برای خودم و همه گان بویژه اصحاب قلم و رسانه و طرفداران جریان های سیاسی عاقبت بخیری وسعادت دنیا وآخرت خواستارم .
محمدصفر جبرئیلی /۱۹فروردین ۱۴۰۲
