لزوم تبیین جایگاه زن در اسلام به مناسبت روز زن
نوشتاری مستخرج از مقالات دانشنامه فاطمی
در اسلام برای زن مقام والایی در نظر گرفته شده است، چنانکه در قرآن مجید وقتی سخن از آرامش و سکون برای انسان است از زن به عنوان آرامش دهنده یاد می‌شود. در سوره روم خدواند متعال می‌فرماید همسرانى از جنس خودتان براى شما آفریدم تا در کنار آنان آرامش یابید. شکی نیست که این مقام خاص و ویژه تنها در اسلام برای زن در نظر گرفته شده و زمانی اهمیت آن مشخص می شود که می‌بینیم در آیات دیگر دعای پیامبر اکرم (ص) مایه آرامش مومنان دانسته شده و از این نظر زنان که وجودشان مایه آرامش است در کنار دعای پیامبر (ص) قرار گرفته‌اند.
اسلام مقام زن را در دو حیطه همسری و مادری بسیار مورد توجه قرار داده و از این دو جهت برای زنان جایگاه و منزلت ویژه‌ای ترسیم کرده است. بدین صورت که در نگاه اسلام خانواده دارای منزلت و قداست خاصی است و از آنجا که زن مدیر خانواده به شمار می‌رود، بیشترین نقش را در این زمینه به خود اختصاص داده و با توجه به مقام آرامش دهی زن باید توجه داشت که زنان بالاترین نقش را در حفظ کیان خانواده بر عهده دارند. در حقیقت آرامش و امنیت روانی که زن می‌تواند در خانه به همسر خود بدهد بی‌بدیل بوده و قرآن هم بر این نکته تاکید می‌کند.
زنان عهده‌دار نقش تربیتی جامعه بوده و این زنان هستند که مسئولیت مهم تربیت افراد جامعه را بر دوش دارند چرا که انسان‌ها در خانواده تربیت می‌شوند و سپس وارد اجتماع می‌گردند و زن به عنوان مدیر خانه و در جایگاه مادر که بیشترین حضور را در خانه دارد، می‌تواند بالاترین نقش را در این زمینه ایفاء نماید. از این‌رو زن مهمترین مسئولیت را در خانواده دارد و بی شک نقشی اساسی در تربیت فرزندان به عنوان افراد اجتماع خواهد داشت.
علاوه موارد ذکر شده در زمینه جایگاه والای زنان از نگاه اسلام، نام یکی از سوره‌های قران مجید به نام نساء (یعنی زنان) اختصاص یافته است و در ایات این سوره بحث‌های زیادی درباره زنان وجود دارد در سوره نور و سایر سُور قرآنی مباحث مختلف زنان مورد توجه و عنایت قرار گرفته است.
جایگاه و مقام زن در میان روایات و احادیث پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) نیز فراوان به چشم می‌خورد که در مشهورترین آنها همسرداری و حفظ کیان خانواده به عنوان جهاد زنان تعریف شده و تاکید شده است که این گونه زنان که همت خود را صرف خانواده می‌کنند اجر و پاداش جهاد در راه خداوند را خواهند داشت. در روایات پیامبر اعظم (ص) سفارش بر رعایت حال زنان توسط جبرئیل بیان شده و همچنین آزار همسر را موجب پذیرفته نشدن نماز و کارهای نیک دانسته شده و حتی علاقه به زن و عشق به نماز را یکسان یاد کرده تا مقام زن بر همگان مشخص شود.
اندیشمندانی مانند شهید مطهری معتقد هستند که قرآن کریم احیا کننده حقوق زن می‌باشد و حتی مخالفان حداقل به این اندازه معتقدند که قرآن در عصر نزولش گام‌های بلندی به سود زن و حقوق انسانی او برداشته است. از سوی دیگر می‌دانیم اسلام برای زن و مرد متناسب با خلقت و ویژگی‌های که دارند، حقوق و وظایفی مطرح کرده و پاره‌ای از حقوق و تکالیف را برای مرد مناسب دانسته و پاره‌ای از آنها را برای زن مناسب تشخیص داده است. از همین‌رو فقهاء معتقدند که چون اسلام حدود وظایف زن و مرد را مشخص کرده، مرد نمی‌تواند چیزی خارج از وظایف زن مطالبه نماید و اگر سرپرستی خانواده را برای مرد مشخص کرده برای این است که هر اجتماع انسانی نیاز به سرپرست و رهبر دارد و انتخاب مرد به این خاطر می‌باشد.
بزرگترین شاهد بر این که زنان در اسلام جایگاه والای دارند و می‌توانند نقش مهم و تاثیرگذار داشته باشند و مطرح شدن برخی حقوق خاص زن و مرد هیچگاه مانعی بر رشد زنان نیست، وجود شخصیت‌های مانند حضرت فاطمه (س) و حضرت زینب (س) است، زیرا با اینکه زن بودند و در حجاب اسلامی و حفظ شرایط اجتماعی زن بودند اما در تاریخ تاثیرگذار بودند و باعث شدند تا نقش مهمی در تاریخ و تحولات آن ایفا نمایند. نقش آنها در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و به ویژه در زمینه تربیت انسان‌های بزرگ بیانگر این واقعیت غیر قابل انکار می‌باشد.
همچنین باید توجه داشت که برای پیشگیری و مقابله با این گونه آسیب‌ها باید به بحث تقویت نهاد خانواده که پیش نیاز تحکیم و سلامت جامعه می‌باشد عنایت بیشتری داشت که در اینجا نیز زنان به عنوان اصلی ترین رکن خانواده و جامعه نقش مهمی بر دوش دارند. از این‌رو هر چه در مسیر آگاهی بخش و الگودهی صحیح به زن تلاش شود به نوعی تلاش در سالم سازی جامعه می‌باشد
یادداشت و تلخیص: حجت الاسلام سید محسن شریفی
