به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، و به نقل از پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفتوگو؛ دکتر فرشاد مهدیپور عضو هیات علمی گروه فرهنگپژوهی و رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه در برنامه «موج وارونه» با موضوع نگاهی به بایستههای نظام رسانهای ایران در برابر رسانههای معاند در انتخابات عنوان کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، همواره شعار تحریم انتخابات از سوی جبههی رقیب خارجی یعنی براندازها و حرکتهایی که توسط جریان اوپوزیسیون هدایت میشود مطرح شده است و موارد نادری میتوان یافت که این جبهه از این شعار دست برداشته باشد.
وی افزود: علت این است که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی هیچ انتخابات مردمی در ایران وجود نداشت و همهی انتخاباتها جز مجلس اول و دوم و مجلس سیزده و چهارده، توسط دربار دستکاری شده بود . در واقع نخستین دوره از ادوار تاریخ ایران است که جمهوری برقرار شده و برای ریاست آن انتخابات برگزار میشود، این تفاوت و تمایز تمام جبهه دشمن را منسجم میکند تا این پروژهی شکست خورده باشد.
عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درپاسخ به پرسشی مبنی بر این که چرا موضوع تحریم انتخابات برای امریکا مطرح نمیشود، گفت: از آنجایی که انتخابات آمریکا بالغ بر چند صد سال سابقه دارد هیچ گاه این ادبیات در جریان آن تولید نمیشود چرا که در جامعه جای گرفته، رشد یافته و تبدیل به بخشی از زندگی روزمرهی مردم شده است ما در ایران هم چنان برخی مایل هستند این ابزار و این چار چوب را حذف کنند.
مهدی پور ادامه داد: از شش ماه پیش در ایران، دو جریان برای تحت فشار قرار دادن انتخابات شکل گرفته است، نخست جریانی که به سمت تحریم انتخابات حرکت میکند که اپوزیسیون برانداز آن را هدایت میکند و دوم جریان مقابل که لایهی ضعیفی تری است و سعی میکند انتخابات را به سمت کاندیدای مورد نظر خود هدایت کند؛ افرادی که فکر میکنند جریان غرب گرا را در ایران تقویت کنند. این جریان در سال ۹۲ از موضع تحریم انتخابات صحبت نکردند اما برخی از کاندیداها را تخریب و تلاش کردند آنها را با استفاده از ابزار موجود در شبکههای اجتماعی، رادیو و تلویزیون خارج از کشور، از مسیر انتخابات حذف کنند.
وی با اشاره به نقش شبکههای اجتماعی چون اینستاگرام در مسیر انتخابات اظهار کرد: دوسال است که اینستاگرام آمار روشنی در مورد کاربران ایرانی منتشر نمیکند اما بر اساس اطلاعات مربوط به سال ۲۰۱۸، ایران دومین جمعیت فعال در اینستا گرام است و به نسبت جمعیت، در رتبه اول یا دوم دنیا قرار دارد. با وجود این که این شبکه اجتماعی ماهیت پیام رسانی ندارد اما سیاستهایی چون افزایش پهنای باند در جهت تبدیل اینستاگرام به یک واحد کامل ارتباطی و اطلاع رسانی بوده است. درواقع بخشی از دستگاه ارتباطی کشور تلاش کرده است این پلت فرم را به یک واحد کاملا مستقل فعال در حوزه ارتباطی تبدیل کند.
این پژوهشگر فرهنگی با تاکید بر این که توانایی صوت و تصویر اینستا گرام افزایش یافته است، اظهار کرد: احتمال این که این پلت فرم بازیگر مهم در عرصه انتخابات پیش رو باشد بسیار زیاد است همان گونه که تلگرام در سال ۹۶ بازیگر مهم بود در این عرصه بود.
مهدی پور خاطر نشان کرد: ماهیت مهم اینستاگرام در جریان افتادن محتواست و از آنجایی که گسترش آن درکشور بالاست، انتقال مطلب با سرعت بالایی صورت میگیرد. گرچه اولویت نخست آن سرگرمی و نشر محتوای غیر سیاسی است و در ظاهر پیام رسان نیست اما این امکان را در اختیار کمپینهای انتخاباتی داخلی و خارجی قرار میدهد که با گنجاندن پیام مورد نظر مخاطب هدف را تحت تاثیر قرار بدهند.
وی وجود کمپینها و حضور چهرههای شاخص و نخبه در انتخابات را موجب رونق و افزایش شور انتخاباتی دانست و عنوان کرد: چهرههای مذهبی، بازیگران، ورزشکاران، مداحان و … در انتخاباتهای گذشته از یک لیست حمایت کردند و موجب افزایش سبد رای گروهی شدند. بخشبی از کارزار انتخابات، کمپینها و فعالیت رسانهای است و نمیتوان چهرههای مرجع را از انتخابات حذف کرد البته سلبریتیها از یک عقبهی منطقی برخوردار نیستند و باید آنها را از چهرهی مشهور جدا کرد.
به عقیده مهدی پور، سلبریتیها یکی از گروههای اجتماعی هستند که حق دارند حرف بزنند و اظهار نظر کنند البته باید سطح افراد و گروههای مرجع را به میزان عملکرد و کارکردشان سنجید یعنی مخاطب باید بداند این افراد تبلیغ کننده خدمات و محصولات تجاری هستند بابت آن پول دریافت میکنند. اگر همین فهم در مورد فردی که برای تبلیغات نامزد انتخاباتی پول دریافت میکند گسترش یابد، اثر گذاری تبلیغات کاهش پیدا میکند.
این کارشناس سیاسی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: کسانی که نمیتوانند کشور را اداره کنند نباید در انتخابات شرکت کنند. افرادی که گمان میکنند پشت بلندگو سخن گفتن میتواند موجب تعالی کشور شود نباید وارد کارزار انتخابات شوند. این افراد در دوران انتخابات، دست کم ۱۰۰ساعت محتوا تولید میکنند چون میزان محتوای موجود نسبت به تعداد کاندیداها بسیار بالایت مخاطب سردرگم میکنند و نمیتواند درست را تشخیص دهد.
مهدی پور با بیان این که ۷۵درصد از کل محتواهای تولید شده در انتخابات جعلی هستند، اظهار کرد: بر اساس یک پدیده جهانی، پنج برابر خبر واقعی، خبر جعلی تولید میشد که باید جدی گرفته شود. متاسفانه در کشور نمیتوان این بازار فیک نیوز را مدیریت کرد چرا که ما هیچ تسلطی بر خبرگزاریها و پیام رسانها، اعمال قدرت و اشراف بر این فضا نداریم.
وی تاکید کرد: مهمترین رکن در تصمیم رای دهنگان، ایجاد هراس و ترس است. اگر رای دهندگان ما بتوانند پردازش درستی از اطلاعات داشته باشند، سواد رسانهای تقویت شود، ادراک رشد یابد و تسلیم ترس نشوند تصمیم عقلایی تر و غیر هیجانی خواهند گرفت. وظیفه ما در گفتگوهای رسانهای این است که تلاش کنیم تا کمپینهای انتخاباتی مبتنی بر هراس و ترس، سرنوشت انتخابات کشور را تعیین نکنند.