به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، آیین رونمایی از کتاب ارزشمند دموکراسی روی کرسی تالیف آقای دکتر محمد حنیف با حضور محمدحسن شاهنگی و نویسنده کتاب، عصر روز دوشنبه مورخ ۴ اسفندماه ۹۹ در محل سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
دکتر محمد حنیف در ابتدای سخنان خود ضمن تشکر از برگزارکنندگان این نشست گفت: پیش از شروع صحبت‌های خود باید از آقای شاهنگی به خاطر فراهم آوری و زحمات علمی ایشان در راه چاپ هر چه بهتر کتاب و همکاری دیگر عزیزان از لحاظ علمی و ادبی تشکر نمایم، زیرا این نظرات فنی و دقیق باعث ارتقاء سطح کیفی کتاب شد.
حنیف در ادامه با تاکید بر چگونگی شکل‌گیری فصول مختلف کتاب گفت: فصل اول کتاب به ادبیات داستانی و تعامل آن با سیاست می‌پردازد. فصل دوم کتاب مربوط به ادبیات داستانی سیاسی در ایران پیش از انقلاب و فصل سوم ادبیات داستانی سیاسی در ایران پس از انقلاب را بررسی می کند. در فصل اول این مسئله بررسی می‌شود که اصلاً داستان سیاسی چه تعریفی دارد و چه تفاوتی با دیگر گونه ها با آن وجود داشته و در حال بحث بر سر این موضوع است که جایگاه داستان سیاسی از منظر اندیشمندان مختلف کجاست و به این مهم به صورت آکادمیک پرداخته می‌شود.
وی تصریح کرد: در فصل دوم و سوم ظهور داستان سیاسی در ایران بررسی می‌شود که هم زمان با داستان نویسی و بعد از آن تحولاتی که طی دوره‌های مختلف ایران از نظر سیاسی با آن روبرو بوده و تاثیر این تحولات در شکل دادن به درون مایه‌ها‌ی ادبیاتی چگونه بوده است، مورد بررسی قرار گرفته و آنچه بعد از انقلاب بیشتر به آن پرداخته شده یک گونه سیاسی داستان انقلاب است.
محمد حنیف افزود: نگاه های مختلف به اصل انقلاب و آثار متعدد در این دوره در کتاب دموکراسی روی کرسی داستان سیاسی در ایران توسط بنده در فصل دو و سه مورد بررسی قرار گرفته است.
دکتر محمد حنیف با تاکید بر ویژگی‌های خاص اثر دموکراسی روی کرسی نسبت به دیگر آثار مشابه خود افزود: از نظر بنده این کتاب دو ویژگی متمایز دارد؛ یکی اینکه در این کتاب دوره‌های تاریخی ایران از سال ۱۲۸۵ تا به امروز مورد تقسیم بندی قرار گرفته و تاثیر این دوره‌ها بر روی آثار تاریخی با تعمق کامل بررسی شده و ویژگی دیگر این اثر تأثیر تحولات اجتماعی و جمعیتی در شکل دهی به داستان سیاسی است.
محمد حنیف در پایان سخنان خود ابراز داشت: کتاب دموکراسی روی کرسی داستان سیاسی در ایران با وجود قطر کمی که دارد توانسته است نمونه‌هایی از آثار متعدد را ارائه دهد و تحلیل خوبی از این آثار به عمل آورد و بنده امیدوارم پژوهشگران دیگر نواقص و کاستی‌های این اثر را در پژوهش‌های خود رفع نمایند.
در ادامه این نشست محمدحسن شاهنگی به عنوان منتقد ادبی سخنان خود را آغاز کرد و گفت: رونمایی کتاب از نظر بنده جشن تولدی برای کتاب است. وقتی کتابی از یک نویسنده منتشر می شود یعنی از پیله شخصی خود خارج شده و جملات و تصورات فکری و ذهنی خود را عرضه کرده است که دیگران بتوانند از آن تفکرات استفاده نمایند.
شاهنگی در ادامه گفت: این کتاب چند ویژگی خاص دارد؛ اول اینکه کتاب دموکراسی روی کرسی داستان سیاسی در ایران، یک تمایز جدی قائل است با تمام داستان سیاسی نماهایی که در ادبیات انقلاب وجود دارد. این کتاب صریح اللهجه بوده و کمتر اثری در حوزه داستان سیاسی می توان نام برد که این ویژگی را داشته باشد.
وی افزود: البته باید این نکته را هم گفت که رویکردهای هیجانی نسبت به شرایط خاص در این اثر خیلی مورد توجه قرار نگرفته است.
شاهنگی در ادامه گفت: رویکرد شاخصی که در این اثر وجود دارد رویکرد جریان شناسانه بودن آن است. ویژگی دیگر این کتاب رویکرد تطبیقی آن در سه بازه زمانی قبل، بعد و حین انقلاب است که در این اثر صورت گرفته است. این کتاب فضای نویسندگان داستان سیاسی نویس درون این بازه‌های زمانی را مورد بررسی قرار داده که این کار عالی است اما تطبیق این دو فصل آن طور که باید و شاید این اتفاق نیفتاده است.
وی ادامه داد: ویژگی دیگر این اثر رویکرد جامعه شناسانه نویسنده است. این ویژگی در کتاب دکتر حنیف بسیار خوب است و به دور از سانسور و کم و کاست مطرح گردیده است.
شاهنگی تاکید کرد: نکته مهم این است که داستان سیاسی عرصه‌ی بکری در ایران دارد و همین که ایشان داوطلبانه وارد این عرصه شده اند قابل تقدیر است، اما این قصه می توانست بیشتر و جدی‌تر به مسائل درون داستان سیاسی ورود نماید.
محمدحسن شاهنگی در پایان گفت: بحث رویکرد فرصت شناسانه کتاب بسیار خوب است. ما آرمان‌های مهم و فراوانی در جامعه داریم که این کتاب با کدهای خاصی در صفحات پایانی خود به این نکته مهم به طور دقیق و حساب شده ورود کرده است.
