به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب«فیلم نامه!» با محوریت تاریخ سینمای ایران توسط کانون اندیشه جوان منتشر شده است. در همین زمینه گفتگوی کوتاهی با محمد حسن شاهنگی نویسنده کتاب انجام داده‌ایم که در ادامه مطلب، از منظرتان عبور خواهد کرد.
ساختار کلی کتاب چگونه است؟
در این کتاب سینما از گهواره تا جشنواره مورد بررسی قرار می‌گیرد و از ورود سینما به ایران، جریان فیلم‌فارسی سازی از دیروز تا امروز سینما صحبت می‌شود. یکی از بخش‌های اصلی این کتاب فراز و فرود گونه‌های مختلف سینمایی در ایران است که در ذیل آن درباره ژانرهای اجتماعی، کمدی، پلیسی، تاریخی، اقتباس، وحشت، کودک، سیاسی، معناگرا و دفاع مقدس کلیاتی مطرح می‌شود. در فصل دیگری از این کتاب پیشینه مدیریت سینما در ایران در دو بخش قبل و بعد از انقلاب اسلامی مورد بحث قرار می‌گیرد و از سیاست‌های کلان سینمایی، نهادهای سیاستگذار و چهره‌های مؤثر در این دو مقطع بحث می‌شود. در این اثر تمرکز بر آثار بلند سینمایی تولید شده در کشور است و به همین دلیل به سینمای فیلم کوتاه و مستند پرداخته نمی‌شود. در این کتاب تاریخ سینما، روند شکل گیری و پیشرفت آن در ایران بررسی می‌گردد؛ بدون شک ارتباطی تنگاتنگ بین تحولات اجتماعی مقاطع مختلف زمانی با سینما برقرار است و این دو حوزه بر یکدیگر تأثیر گذارند که در حد امکان و با توجه به محدودیت‌های حجمی به آنها پرداخته می‌شود.
اصلی ترین دستاوردهای پژوهشی در این کتاب کدام است؟
در کشور ما غالبا به سینما با رویکردی تهدید محور نگریسته می‌شود و از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های هنر هفتم آن گونه که باید و شاید در راستای اهداف ملی و بومی استفاده نمی‌شود. یکی از خط سیرهای اصلی در این کتاب یادآوری این مطلب به مخاطب است که سینما می‌تواند اگر درست، هدفمند و هوشمندانه به کار گرفته شود روحیه امید و پیشرفت را در لایه‌های مختلف جامعه تسری دهد. آنچه در این کتاب به مخاطب عرضه می‌شود این است که سینمای کشورمان باید در رسیدن به قله نجابت شتاب بیشتری کند و خود را با شاخص‌های فرهنگی، اعتقادی، بومی و دینی ما مطابق‌تر سازد؛ یکی از اصلی ترین محاسن این فرایند آشتی و پیوند واقعی دوباره مخاطب با سینماست؛ مخاطبی که حق مسلم او روایت سبک زندگی حقیقی‌اش بر روی پرده نقره‌ای است.
به چه سوالات و شبهات جوان در این کتاب پاسخ داده می‌شود؟
در باور بسیاری از جوانان، سینما اساسا به مثابه اسب چموشی است که هیچ گاه رام شدنی نیست و سوارش را بلاخره به زمین می‌زند؛ این باور نیازمند اصلاح است، سینمای متعهد می‌تواند اسباب تعالی روحی و شخصیتی مخاطب شود و دست او را گرفته و از فرش به عرش برساند، زمینه تفکر در مورد آیات الهی را فراهم کند و او را به اندیشیدن درباره فلسفه خلقت بکشاند و دست پر روانه اش سازد، کیفیت تعامل انسان با دیگران، خود، محیط و خدا را تحت تاثیر قرار دهد و…
قریحه و ذوق ایرانی در طول تاریخ قریحه‌ای ممتاز و شاخص بوده و این موضوع خودش را عرصه‌های مختلف هنری از جمله شعر، آواز، خط، معماری، خطابه و… نشان داده است؛ جای این سوال جدی وجود دارد ایرانیان هنرمند چرا در حوزه سینما خوش ندرخشیده و میدان را خالی کرده‌اند؟ موانع اصلی در این مسیر کدامند؟ چگونه می‌توانند مسیر ترقی را طی کنند؟
اهمیت مساله اصلی کتاب در شرایط امروز چیست؟
از جمله موضوعات مهمی که در این کتاب مورد توجه قرار می‌گیرد این است که «تعهد به فرم»و«تعهد به مضمون» در کنار همدیگر می‌توانند رهگیری شوند و التزام به یکی از این دو منافاتی با دیگری ندارد. اگر نگاه صرف سرگرم کننده به سینما روا داریم، در حق این ابرهنر جفا کرده‌ایم، باید ذات سینما را درست بشناسیم و ازکارکردهای آموزشی، تربیتی آن بهره حداکثری را ببریم.
