به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست ”نقش دین‌شناسی تطبیقی در ۴۰ سال گذشته در ایران و افق‌های پیش رو” توسط گروه سیاست و با همکاری گروه کلام پژوهشگاه، در راستای همایش «نقش انقلاب اسلامی در تأسیس و توسعه علوم انسانی» سه‌شنبه ۴ دی ماه در قم برگزار شد.
حجت‌الاسلام دکتر محمد کاشی‌زاده به عنوان ارائه‌دهنده بحث در ابتدای سخنانش گفت: اگر بخواهیم فراز و فرود دین‌شناسی تطبیقی را در جمهوری اسلامی بحث کنیم ابدا باید با مفهوم دین‌شناسی آشنا شویم.
وی ادامه داد: دین‌شناسی با عنوان تطبیقی عنوانی است که برداشت‌ها و استفاده‌ها از مفهوم آن متفاوت است. تعامل گروهی با دین‌شناسی تعامل با یک رشته است و برخوردهایی مثل یک رشته دانشگاهی با آن دارند.برخی دیگر به عنوان یک رویکرد به دین‌شناسی نگاه می‌کنند و برخی دیگر هم آن را یک عنوان عام برای مجموعه رشته‌هایی که رویکرد خاص دارند تلقی می‌کنند.
عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشگاه گفت: برای تحلیل نگاه دوم و سوم ابتدا باید تعریفی از رویکرد داشته باشیم و تفاوت‌های رویکرد سنتی و مدرن را مورد بررسی قرار دهیم.در رویکرد سنتی خدای متعال به واسطه نبی مکرم بسته محتوایی با نام دین را برای هدایت مردم می‌فرستد علومی که به بررسی و تببین این بسته محتوایی برای آشنا کردن مردم با آن می‌پردازند دین‌شناسی می‌گویند
در رویکرد مدرن دین یک پدیده است و آن پشتوانه الهی مورد ملاحظه قرار نمی‌گیرد و با دین به عنوان یک پدیده تاریخی برخورد می‌کنند اسامی مختلفی برای این رویکرد انتخاب شده از جمله دین‌شناسی تطبیقی یا مطالعه ادیان و یا پدیدارشناسی و یا تاریخ ادیان از جمله آن عناوین است.
کاشی‌زاده ادامه داد: دین‌شناسی به دو قسمت تقسیم می‌شود یک مطالعه بیرونی بدون نگاه کلامی و جانبداری و مومنانه و یک مطالعه درونی که دین را یک راه سعادت می‌بینند و برای هدایت دیگران و آشنایی بیشتر آنان به مطالعه و تببین دین می‌پردازند اما در دین‌شناسی بیان یک پدیده اتفاق افتاده در تاریخ است و بحث ارزش‌گذاری و یا درست و غلط بودن مطرح نیست. دین‌شناسی تطبیقی یک معرفت علمی درجه دوم است و نگاه بیرونی در بستر تاریخ است.
در مباحث دین‌شناسی مساله مورد توجه سنت دینی تحقق یافته و اخذ شده توسط دینداران است اصولا تطبیق در دین‌شناسی به واسطه گذاره‌ها اتفاق می‌افتد یا به واسطه مشترکات و یا مطلق دین‌ها یا موارد اختلافی بین ادیان مورد بررسی قرار می‌گیرد یا گاهی فقدان یک مساله دینی در یک دین و وجود آن در ادیان دیگر مورد توجه دین‌شناسان قرار می‌گیرد
حجت‌الاسلام محمد کاشی‌زاده در پایان سخنان خود گفت: هرچه قدر دیدگاه مدرن در جهان قوت می‌گیرد نگاه مقایسه‌ای بین ادیان بیشتر می‌شود فضای ارتباطی بین ادیان به شکل غیر منتظره‌ای رشد کرده است و تعاملات بین ادیان با تاثیراتی هم که فضای مجازی بر دنیای امروز داشته است نزدیک‌تر شده است و گرایش مردم جهان هم به دین و معرفت دینی افزایش یافته است.
