ملک‌زاده: قرآن کریم، انقلاب را به عنوان یکی از اهداف مهم انبیاء برشمرده است

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کرسی علمی ترویجی گفتمان انقلابی از منظر آیه‌الله خامنه‌ای با تاکید بر بررسی عوامل شکل‌گیری، بقاء و تاثیرات گفتمانی در گستره جهانی با ارائه دکتر محمد ملک زاده عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در قم برگزار شد.
در این کرسی علمی ترویجی دکتر محمد ملک‌زاده به عنوان ارائه دهنده کرسی گفت: تاکید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر مساله حفظ و تداوم گفتمان انقلابی را باید یکی از دغدغه‌های اساسی ایشان به ویژه پس از پذیرش مسئولیت رهبری نظام جمهوری اسلامی دانست؛ این موضوع همواره یکی از موضوعات ثابت مطالبات رهبر انقلاب در دوره مسئولیت بوده است و از این رو در مقاطع مختلف همواره تاکید ویژه‌ای بر لزوم صیانت از شور انقلابی، حفظ روحیه انقلابی، انقلابی عمل کردن و انقلابی‌ ماندن داشته‌اند. آیه‌الله خامنه‌ای معتقدند گفتمان انقلابی را نباید به دوران مبارزه یا دوران امام منحصر کرد؛ بلکه ایشان تنها راه پیشرفت و ترقی جمهوری اسلامی را حفظ روحیه انقلابی‌گری و تلاش و کوشش برای انقلابی ماندن در دوره کنونی می‌دانند و تاکید می‌کنند باید ضمن آشنایی با ویژگی‌ها و شاخصه‌های انقلابی بودن، از آن برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی در عرصه‌های داخلی و خارجی بهره گرفت. بر اساس یافته‌های این پژوهش رویکرد آیه‌الله خامنه‌ای به مصادیق گفتمان انقلابی را باید در چهارچوب معنایی مکتب امام و انقلاب و اعتقاد راسخ ایشان به اسلام انقلابی و ارزش‌های انقلاب اسلامی که در ایمان به خدا، مردم، هدف و مسیر مبارزه خلاصه می‌شود، مورد تحلیل و بررسی قرار داد. از نظر آیه‌الله خامنه‌ای این گفتمان بر مبنای شاخصه‌هایی چون ولایتمداری، مردم‌ محوری، حفظ استقلال و عدالتخواهی همراه با بصیرت دینی و سیاسی قرار گرفته است.

وی افزود: مقام معظم رهبری همچنین حفظ گفتمان انقلابی در این دوره را منوط به هدف‌گیری مستمر آرمان‌ها و همت بلند برای رسیدن به مبانی و ارزش‌های یادشده می‌دانند که امروزه به عنوان یکی از چالش‌های جدی جامعه اسلامی به حساب می‌آید. این فرضیه در پژوهش حاضر در خلال بررسی ماهیت گفتمان انقلابی‌، شاخصه‌ها و ویژگی‌های آن با استناد به مجموعه آثار گفتاری و نوشتاری آیه‌الله خامنه‌ای و با بهره‌گیری از روش اسنادی- تحلیلی به آزمون نهاده خواهد شد.

عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشکده نظام های اسلامی، سپس مبانی و عناصر شکل‌دهنده گفتمان انقلاب اسلامی از دیدگاه آیه‌الله خامنه‌ای را مطرح کرد که مهم‌ترین آنها از نظر معظم‌له، دین و مذهب، مردم، اتحاد و انسجام ملی، استقامت و پایداری، هستند. ایشان همچنین عوامل بقاء گفتمان انقلابی‌ از دیدگاه آیه‌الله خامنه‌ای را پای‌بندی به اصول مبنایی انقلاب اسلامی، حفظ استقلال همه‌جانبه کشور، دشمن‌شناسی و هوشیاری، تقوای دینی و سیاسی برشمردند.

وی در ادامه، تاثیرات گفتمان انقلابی در گستره جهانی را مطرح کرد و اذعان داشت که یکی از شاخصه‌های سنجش میزان بقاء و تداوم گفتمان انقلابی، بررسی تاثیرات آن در سطوح منطقه‌ای و جهانی است. به نظر ایشان، مطالعه و بررسی بازتاب انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک الگوی گفتمان انقلابی در جهان معاصر، شواهد فراوانی از تاثیرات این گفتمان در گرایشات انقلابی‌ مناطق مختلف جهان نشان می‌دهد. در این بخش با استناد به رواج یافتن برخی آرمان‌ها و اصول گفتمان انقلاب اسلامی در گستره جهانی، برخی از این شواهد را مورد بررسی قرار داده‌اند که برخی شواهد از نظر ایشان به این شرح است: گسترش روحیه دین‌گرایی در جهان، رواج نمادهای انقلابی و دینی مکتب تشیع، جهانی شدن انقلاب علیه استعمار، استکبار و صهیونیسم، توجه بیشتر به عامل دین و معنویت در نظریه‌های روابط بین‌الملل، بازسازی تمدن اسلامی و احیای هویت جامعه اسلامی.

دکتر ملک‌زاده در خاتمه، به جمع‌بندی مباحث پرداخت و بیان داشت: با مطالعه و بررسی دیدگاه‌های آیه الله خامنه‌ای در ارتباط با موضوع «گفتمان انقلابی» می‌توان مهم‌ترین دغدغه و هدف اساسی ایشان را حفظ و استمرار این گفتمان به عنوان هویت اساسی انقلاب اسلامی در دوره کنونی توصیف نمود. از بیانات و عملکردهای ایشان که در مقاطع مختلف با مردم و مسئولان نظام داشته‌اند به دست می‌آید که تاکید اصلی رهبر انقلاب اسلامی بر لزوم صیانت از شور انقلابی، حفظ روحیه انقلابی‌گری و انقلابی عمل کردن می‌باشد. در این رابطه می‌توان سه کلید واژه را در ادبیات سیاسی آیه الله خامنه‌ای رمزگشایی نموده و مورد تاکید قرار داد: از دیدگاه رهبر انقلاب، حفظ گفتمان انقلابی و هویت انقلاب اسلامی منوط به حفظ خصوصیات انقلابی بر مبنای سه محور «انقلابی ماندن»؛ «انقلابی فکر کردن» و «انقلابی عمل کردن» می‌باشد و تنها در این صورت است که انقلاب اسلامی تدوام خواهد یافت. ایشان با تاکید بر شناخت و تامل بر عناصر و اصول سازنده انقلاب اسلامی، شاخصه های انقلابی بودن و انقلابی ماندن و در نهایت علل بقای انقلاب اسلامی را بر مبنای حفظ و پاسداری از این اصول ترسیم می‌نمایند. ایشان همچنین انقلابی بودن در مقطع حساس کنونی را منوط به هدف‌گیری مستمر آرمان‌ها و همت بلند برای رسیدن به مبانی و ارزش‌های گفتمان انقلاب اسلامی می‌دانند که امروزه به عنوان یکی از چالش‌های جدی جامعه اسلامی به حساب می‌آید. این مسائل در پژوهش حاضر در خلال بررسی ماهیت گفتمان انقلابی‌، شاخصه‌ها و تاثیرات آن در گستره جهانی با استناد به مجموعه آثار و بیانات آیه‌الله خامنه‌ای مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت.
در پایان حجت الاسلام دکتر محسن مهاجرنیا و دکتر محمد ستوده به نقد نظریه دکتر محمد ملک زاده پرداختند.