اربعین؛ فراتر از بزرگداشت، سبک زندگی تمدنی
نوشتاری از دکتر سیدعلیرضا عالمی عضو شورای علمی گروه مطالعات پیشرفت و تمدن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
سنت اربعین و همایش بزرگی که هر ساله در موعد و مکان معین برگزار می شود؛ مشتاقان بسیاری را از سراسر عالم به سوی خود می کشاند. اربعین از منظر جامعه شناختی تنها یک بزرگداشت نیست که شیعیان به سبب محبت و ارادت به شخصیتی تاریخی هر ساله رنج سفر را به خود هموار کنند و پای در راهی گذارند که برایشان آورده معنوی داشته باشد.
فراتر از آن همایش، اربعین یک سبک زندگی است که در آن تاثیر زندگی ولایت مدارانه را به انسان می نمایاند. میهمان و میزبان در آن با اشتیاق برای شکل گیری این سبک زندگی بر مدار ولایت و محبت گرد می آیند تا شکل والایی از محبت، مدارا، نظم، گذشت، صبر و اخلاص و در یک کلام «انسان بودن» را در مقیاس کلان اجتماعی آن تجربه کنند.
انسان اربعینی از فضای اربعین به این آورده می رسد که «انسان بودن» مفهومی جمعی است و انسان به تنهایی نمی تواند انسان باشد. انسان بودن در ارتباط با دیگری و فضایی انسانی تعریف می شود و تا زمانی که انسان دیگری تو را چونان خودت نبیند و در این راستا بر مدار امر الهی گام برندارد و کنشگری نکند؛ انسانیت ظهور نمی کند و تمدن انسانی شکل نمی گیرد.
آنچه سنت اربعین را هر سال بزرگتر تکرار می کند شیفتگی انسانها به انسانیت است. تجربه ای که در دنیای معاصر در همایش اربعین به دست می آید سبک زندگی اربعینی برش و قطعه ای از سبک زندگی تمدنی است که اسلام برای انسان می خواهد. بدیهی است برای دستیابی به تمدن اسلامی بایستی تمام مولفه هایی که در ایجاد فضای اربعینی الزامی است در مقیاسی تمدنی گرد آید.
