به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام ابوالفضل ساجدی، عضو شورای علمی قطب علمی فلسفه دین اسلامی پژوهشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا؛ به تشریح این مسئله پرداخت که چطور فرزندانمان را تربیت کنیم که در بزنگاه‌های زندگیشان بین حق و باطل به پیروی از سیره امام حسین(ع) راه حق را انتخاب کنند و گفت: عواملی وجود دارد که سبب می‌شود فرزندانمان در شناخت حق دچار اشتباه شوند؛ در تربیت فرزندانمان باید با این عوامل مقابله و مسیر تربیت اعتقادی و شناختی آنها را درست مدیریت کنیم.
وی با تأکید بر اینکه اگر بخواهیم تربیت درست انجام شود باید موانع تربیت را از جلوی راه برداریم، گفت: یکی از مشکلاتی که در شناخت حق بروز می‌کند ترکیب شدن حق و باطل است. حضرت علی(ع) نیز در نهج‌البلاغه مطرح کرده‌اند که برخی حق و باطل را با هم ترکیب می‌کنند؛ تکه‌ای از حق و بخشی از باطل را می‌گیرند و به جای حق مطلق جلوه می‌دهند و افراد در شناخت حق دچار مشکل می‌شوند. این افراد حتی آیات قرآن را غلط تفسیر می‌کنند تا مردم را به اشتباه بیندازند.
جامعه دچار مشکل اختلاط حق و باطل است
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: شناخت حق مطلق و باطل محض بسیار راحت است اما وقتی این دو ترکیب می‌شوند شناخت دچار مشکل می‌شود. باید کودکان را به گونه‌ای تربیت کنیم که حق را تشخیص دهند، حتی اگر با باطل ترکیب شده باشد. اختلاط حق و باطل مشکلی است که اکنون جامعه ما بسیار به آن مبتلا شده است. بسیاری از دشمنان اکنون با ترکیب حق و باطل دینی را عرضه می‌کنند که هم مردم‌پسند باشد و همه به منافع آنها آسیبی نرساند. دلیل اینکه عده‌ای در خارج از کشور به اسلام گرایش پیدا نمی‌کنند این است که راه شناخت صحیح اسلام بر آنها بسته شده و آنها حقیقت را نمی‌فهمند، آنهایی هم که در داخل کشور هستند به دلیل همین اختلاط دچار اشتباه می‌شوند.
عضو شورای علمی قطب علمی فلسفه دین اسلامی از سخنرانان مراسم ماه محرم خواست در این ایام مباحثشان را به سمت تبلیغ اعتقادی سوق دهند و مطرح کنند که چطور اعتقاد کودکان به امام حسین(ع) شکل می‌گیرد؟ چطور ممکن است این اعتقاد به شکل غلط ایجاد شود؟ و عوامل و موانع تربیت اعتقادی چه عواملی هستند؟ و تأکید کرد: فرایند تربیت کار کارشناسی می‌طلبد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا بردن کودکان به مراسم عزاداری از سوی والدین با توجه به حجم هجمه‌های موجود، اقدام تربیتی کافی و درستی در شناساندن امام حسین(ع) به کودکان است؟ گفت: خیر اصلاً کافی نیست. تفکر آنان در طول سال از دهها کانال دیگر تغذیه می‌شود و جمع و برآیند همه این مباحث اعتقاد آنان را تشکیل میدهد.
کودکان در طول سال در معرض شبهات قرار دارند
ساجدی تشریح کرد: ممکن است کودکان دوستانی داشته باشند و یا در معرض کانال‌هایی باشند که مسائلی بر ضد اعتقادات محرم به آنها عرضه کنند. از سوی دیگر طی سال‌های اخیر به محض فرارسیدن ایام محرم مباحثی مانند چرا پول‌هایتان را صرف فقرا نمی‌کنید؟ چرا عزاداری می‌کنید؟ چرا به جای دعا کردن پول مراسم را به بیماران نمی‌دهید و … مدام مطرح می‌شود. کودکان هم در معرض این پیام‌ها قرار دارند و باید به این شبهات و تأثیر آن بر روی کودکان توجه داشته باشیم. البته این شبهات محدود به محرم هم نیست و در مراسم اربعین و مناسبت‌های مختلف دیگر مثل ماه رمضان و موسم حج مدام کودکان در معرض شبهات مشابه قرار می‌گیرند.
وی ضمن هشدار به بی‌اطلاعی والدین از شبهات اعتقادی مطرح شده برای نوجوانان و جوانان، گفت: باید بدانیم اعتقاد یک شبه در ذهن کودک شکل نمی‌گیرد. از سوی دیگر والدین باید متوجه باشند زبان تربیتی کودکان متفاوت است و گاهی درست نیست کودکان پای منبر کسانی بنشینند که مختص بزرگ‌ترها سخنرانی می‌کنند.
حضور کودکان در برنامه‌های محرم که مختص بزرگ‌ترهاست و ممکن است فضای فکری مناسب کودکان را نداشته باشد نیز منجر به ایجاد شناخت صحیح از امام حسین(ع) و واقعه کربلا نخواهد شد
حجت‌الاسلام ساجدی افزود: اگر برای کودکان برنامه محرم تهیه می‌کنیم باید به زبان هنر قابل فهم برای آنها باشد. در طول سال دهها بازی یارانه‌ای و کلیپ‌های هنرمندانه به کودکان عرضه، ذهن کودکان را منحرف و عقایدشان را دستکاری و هدایت می‌کند. نتیجه ترکیب همه اطلاعاتی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در نظام فکری کودک تأثیرگذار است در نهایت منجر به شکل‌گیری اعتقادات آنان می‌شود. حضور کودکان در برنامه‌های محرم که مختص بزرگ‌ترهاست و ممکن است فضای فکری مناسب کودکان را نداشته باشد نیز منجر به ایجاد شناخت صحیح از امام حسین(ع) و واقعه کربلا نخواهد شد.
وی افزود: اینکه کودکان را به مراسم محرم ببریم کار خوبی است اما والدین باید گام‌های لازم را در مسیر تربیت اعتقادی کودکان تا قبل از سنین ۱۴ سالگی به ویژه تا سن ۱۲ سالگی که بیشتر با آنها مرتبط هستند و حرفشان را گوش می‌دهند بردارند و به حضور در چند جلسه محرم دل خوش نکنند آن هم جلسه‌ای که ممکن است کودکان زبان سخنران را در آن به خوبی متوجه نشوند.
عضو شورای علمی قطب علمی فلسفه دین اسلامی ادامه داد: از سوی دیگر اندیشه‌های کودکان با گرایش‌های آنها ارتباط دارد، اگر گرایش‌های ضد دینی در کودکان شکل گیرد مانع فهم صحیح دین می‌شود و در سال‌های جوانی این گرایش‌های ضد دینی موجب می‌شود کودکان تفکر منفی به دین داشته باشند و اصلاً به سمت مسائل دینی نروند که بتوان گرایش و اعتقاد آنها را اصلاح کرد.
لازمه اجرای برنامه محرم برای کودکان؛ سنجش وضعیت فکری و شبهات آنها
وی ماه محرم و مراسم آن را فرصتی مغتنم برای اصلاح گرایش‌های منفی کودکان به مسائل دینی برشمرد و گفت: باید برنامه‌ها در این ماه متنوع، به زبان‌های مختلف و برای سطوح متفاوت تهیه شود. از سوی دیگر باید جلساتی وجود داشته باشد که اول وضعیت فکری بچه‌ها بررسی و مشخص شود چه پرسش‌هایی در طول سال در ذهن آنها درباره دین و مسائل دینی ایجاد شده است و چه ابهاماتی وجود دارد.
حجت‌الاسلام ساجدی با اشاره به استفاده دشمنان از علوم و تکنولوژی جدید برای تلفیق حق و باطل، گفت: برای شناساندن حق و باطل هم باید از زبان هنر، علم و تکنولوژی استفاده کنیم، اما متأسفانه چنین نکرده و برای شناساندن عظمت امام حسین(ع) به کودکان به حضور سنتی خود در مراسم محرم اکتفا می‌کنیم.
قصه‌های کربلا را برای کودکان بخوانید
وی ضمن انتقاد از اینکه هیچ برنامه مستقل و ویژه‌ای متناسب با سن و زبان خاص بچه‌ها در ماه محرم نداریم، در پاسخ به این سؤال که والدین برای رفع این مشکل و خلأ چه اقدامی باید انجام دهند؟ گفت: اکنون والدین قصه‌های زیادی برای کودکان می‌خوانند و بازار پر است از انواع کتاب‌های داستان؛ والدین می‌توانند واقعه کربلا را هم در قالب داستان برای کودکان تعریف و به زبان کودکانه فلسفه و هدف عاشورا را برای کودکان توضیح دهند.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: باید مسئله عاشورا در طول سال در قالب‌های مختلف هنری برای کودکان تبیین و دلایل قیام و شهادت به روشنی برای آنان تشریح شود. نویسندگان کشورمان نیز باید دست به نگارش داستان‌های معتبر در خصوص این واقعه بزنند تا والدین منابع موثق اما به زبان کودکانه در اختیار داشته باشند.
کودکان در معرض شبهات ضد دین هستند
وی بر لزوم استفاده و توجه به آموزش‌های غیرمستقیم در این زمینه نیز تأکید و اظهار کرد: برنامه‌هایی را که دشمن در طول سال برای تحریف دین و عاشورا انجام میدهد باید رصد کنیم تا بدانیم کانال‌های ورودی تغذیه ذهنی و عقیدتی کودکان و نوجوانان در طول سال چه کانال‌هایی است و بعد محتوای آنها را ارزیابی کنیم. ساده‌انگاری است اگر فکر کنیم در یک دهه محرم کودکان را با ائمه(ع) آشنا می‌کنیم و آنها در طول سال دچار هیچ نوع انحراف فکری نمی‌شوند. باید از ساده‌انگاری خارج و از دشمن درس بگیریم و از ابزارهای دشمن در راه حق و به روش‌های صحیح استفاده کنیم.
حجت‌الاسلام ساجدی در پایان تصریح کرد: اگر چنین مسیری را طی کردیم می‌توانیم ظرفیت شناختی کودکان از حق را افزایش دهیم. محرم و امام حسین(ع) یک ظرفیت فوق‌العاده است و باید بیش از گذشته برای فهم دین از این ایام بهره ببریم. جای افسوس دارد که کودکان شناخت صحیحی از عظمت و ایثاری که امام حسین(ع) برای دین انجام داده‌اند، نداشته باشند و به جای الگوگیری از امام حسین(ع) بازیگر یا بازیکن خارجی الگوی آنها باشد.
