بررسی فقه ژنتیک با حضور دکتر ورونیکا سوبوتکووا

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، اداره تعاملات علمی و بین‌المللی پژوهشگاه با همکاری گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام‌های اسلامی و گروه مردم‌شناسی دانشگاه بوهیمیای غربی نخستین نشست از سلسله نشست‌های انتقال دانش با عنوان «تاثیر فناوری‌های نو بر مذهب؛ در اسلام و مسیحیت» را با حضور و ارائه خانم دکتر ورونیکا سوبوتکووا استاد دانشگاه از کشور جمهوری چک برگزار شد.

دکتر ورونیکا سوبوتکووا در ابتدای این نشست علمی با توجه به اهمیت موضوع فقه پزشکی گفت: من در طی ارائه خود مجبور هستم تا بارها این علم مهم را مورد تاکید و توضیح قرار دهم. فقه پزشکی شامل موضوعات فراوانی است. موضوعاتی از قبیل: ابتدا و انتهی انسان، و زندگی او، پیوند اعضا، تکنولوژی باروری و کمک به بارورسازی افراد و جلوگیری از رشد ناباروری، شبیه‌سازی در امور پزشکی، بیماری‌های خاص، ایدز و بیماری‌های مربوط به آن و … خواهد بود.

سوبوتکووا با توجه به حضور خود در ایران گفت: من در فرصتی که در ایران به سر خواهم برد قصد دارم تا بر روی مهندسی ژنتیک و فقه مهندسی ژنتیک کار علمی انجام دهم.

وی تاکید کرد: در اروپا دیدگاه ها درباره فقه پزشکی یکسان نیست. دیدگاه‌های زیاد و متفاوتی وجود دارد و به همین خاطر ما در این زمینه نیازمند همفکری و مشورت هستیم. در اروپا گاهی اوقات یک تکنولوژی به هر صورتی اجازه کار دارد و به محض ایجاد لابی و یا اعتراضی از آن، متوقف شده و به عمر خود پایان می‌دهد.

دکتر ورونیکا سوبوتکووا با توجه به اهمیت حضور علما و مراجع تقلید در امور فقهی گفت: من برای توئضیح این مباحث در اروپا باید از مراجع تقلید یاد کنم و این افراد را توضیح دهم اما الان در ایران هستیم و شما نسبت به این افراد شناخت دارید.

وی افزود: موضوع اول بنده برای آغاز سخن همان بحث آغاز زندگی انسان و یا زمان آغاز زندگی انسان است که این فقط یک موضوع فکری و فلسفی نیست، بلکه بخاطر نوآوری‌ها و تکنولوژی‌های جدید صورت گرفته باید زمان دقیق آغاز زندگی انسان مشخص شود.

استاد دانشگاه جمهوری چک تاکید داشت: البته این موضوع، موضوعی نیست که توسط پزشکان گفته شود زیرا خود این افراد هم در این موضوع دچار تردید هستند.

دکتر ورونیکا سوبوتکووا در بخش دیگری از سخنان خود به بحث فقهی سقط جنین و موارد منع و یا انجام این موضوع پرداخت و گفت: برخی علما دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به نوزاد دارند. بیماری‌های جسمی و روحی مادر می‌تواند نسبت به نوزاد ایجاد مشکل کند. مثل بیماری سندرم داون که بیشتر علما این مورد را جزء مواردی می‌دانند که در آن سقط جنین جایز است.

وی ادامه داد: این بیماری الان از روی ژنتیک قابل تشخیص است و می‌توان از این روی متوجه آن بیماری شد. و مورد تایید فقها از بابت سقط جنین نیز است که البته برخی از علما مثل آیت‌الله سیستانی در هیچ زمانی اجازه سقط جنین نمی‌دهند.

سوبوتکووا در ادامه سخنان خود اشاره‌ای به قانون سقط جنین در دیگر جوامع کرد و گفت: برای من بسیار تعجب برانگیز بود که در علمای سنی اختیار کامل برای سقط جنین تا قبل از دمیده شدن روح در بدن نوزاد وجود دارد. در اروپا مساله بسیار متفاوت‌تر است. مثلا در لهستان قوانین بسیار سخت‌گیرانه‌ای برای سقط جنین وجود دارد. برخی کشورهای دیگر مثل ایران با فقه شیعه نسبت به این موضوع عمل می‌کنند و در برخی کشورهای دیگر نیز این امر از ابتدا تا قبل از به دنیا آمدن نوزاد در اختیار کامل مادر است.

در پایان این نشست اعضای هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام‌های اسلامی و دیگر حضار این جلسه به بحث و تبادل نظر پرداختند.

سرکار خانم دکتر ورونیکا سوبوتکووا رساله دکتری خود را در خصوص ایرانیان ساکن در جمهوری با عنوان: «ایرانیان در جمهوری چک: یک مطالعه موردی در مورد هویت چند لایه زنان ایرانی ساکن در کشور ما»؛ به نگارش درآورده و همچنین ایشان در موضوعاتی چون: «دیدگاه فقه شیعی درباره ناباروری و استفاده از فناوری‌های نو برای درمان»، «تأثیر توسعه فن‌آوری های حوزه پزشکی بر فقه پزشکی و متعاقب آن، تغییرات حاصل‌شده در قوانین خانواده» کتاب‌ها و مقالاتی را به رشته تحریر درآورده‌اند.