به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ششمین قسمت از برنامه #صفر و یک با موضوع حریم خصوصی در پیام رسان‌ها شب گذشته مورخ ۲۸ فرودین‌ماه جاری با حضور دکتر محمود حکمت‌نیا عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رییس مرکز رشد علوم انسانی اسلامی این پژوهشگاه با مشارکت مرکز مطالعات فضای مجازی پژوهشگاه از شبکه چهارم سیما پخش شد.
دکتر حکمت‌نیا در این نشست یک ساعته با توجه به موضوع و اهمیت حفظ حریم خصوصی گفت: حریم خصوصی از موضوعات مهمی است با ابعاد مختلف باید بررسی شود. قبل از بحث در آن و پیدا کردن موضوع نزاع باید تعریفی از آن داشت. به عنوان مثال: حریم خصوصی جایی است که فرد یا افراد در آن اطلاعات یا افکاری دارند که دوست ندارند دیگران در درک آن سهیم باشند. اینکه این اطلاعات چه حوزه‌هایی را پوشش می‌دهد، اطلاعاتی که فرد علاقه‌ای برای مطلع شدن دیگران از آن ندارد. بحث در مورد چیزی است که حریم خصوصی نام دارد و اگر دیگران از آن مطلع شوند جرم است.
وی افزود: اصل بحث در حریم خصوصی به بحث در فضای حقیقی معطوف است و بعد به فضای مجازی می‌رسد.
حکمت‌نیا گفت: حوزه‌ی دیگر این است که من مساله‌ای را برای ضرر زدن به دیگران و به جامعه مخفی می‌کنم و این پنهان کردن را ابزاری برای رفتارهای مجرمانه قرار می‌دهم. حق حریم خصوصی یک احترام دارد و آن هم این است که دیگران در آن تعدّی نکنند. اگر این تجاوز صورت گیرد از حوزه‌های اخلاق خارج شده است. در حقیقت رعایت کردن حریم خصوصی دیگران برای آنها هم یک احترام است.
وی با توجه به تفاوت بین دولت و شخص حقیقی در این موضوع، گفت: در بحث اشخاص ممکن است اطلاعات بنده به صورت قراردادی نزد کسی باشد. مثلا اطلاعات شخصی من نزد یک پرستار یا پزشک و یا یک وکیل دادگستری به صورت امانت و قراردادی بماند. بحث اینجاست که دیگران باید نسبت به اطلاعات در حریم من و آن پزشک رفتار کنند.
حکمت‌نیا گفت: درکل این بحث دو نکته وجود دارد ۱) حریم خصوصی و ۲) تجاوز به موضوع امانت که در ادبیات دینی ما هم به بحث امانت و عدم خیانت در امانت تاکید خاصی شده است.
حکمت‌نیا تاکیید کرد: پرونده حریم خصوصی در قالب پست‌های معتبر باید ارسال شود و نه هیچ ابزار پیام‌رسان دیگر. حتی اگر فرد هم درخواست اینکار را داشته باشد، محرم در حریم خصوصی حق ارسال این مطالب شخصی را برای خود فرد با این روش را ندارد، در این بین کسی که تجاوز کرده مقصر اصلی است.
شبکه‌ها و پیام‌رسان‌ها در حال حاضر در حال طراحی چه اصول پایه‌ای برای مخاطبان هستند؟
انتظارات مردم و نسبت مردم به این شبکه‌های اجتماعی بسیار مهم است. خیلی از شبکه‌های اجتماعی امروز، گذشته از دریافت اطلاعات و برقراری ارتباطات، اساساً دارای ماهیت حقوقی و سیاسی هستند. یعنی مجموعه‌ای که براساس اطلاعات به جامعه ارزش پیدا می‌کند، ارزش اقتصادی و حتی ارزش اجتماعی.
عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: وقتی رسانه دارای ارزش اقتصادی باشد، باعث توجه جامعه و افراد جامعه و مقبولیت بین مردم می‌شود. این رسانه چگونه خود را طراحی می‌کند که اطلاعات آن در جایی درز نکند؟ حتما طراحی آن باید جوری باشد که اطمینان جامعه و افراد را بدست بیاورد و کاملاً امن باشد. مطمعناً هرچه امنیت آنها بالاتر باشد، از طرف جامعه مقبول‌تر بوده و به شدت مورد قبول واقع می‌شود.
دکتر حکمت‌نیا افزود: دو نوع حقوق وجود دارد. حقوق نرم و حقوق سخت. در طراحی این محیط و امنیت آن حقوق سخت کاربردی ندارد و فقط حقوق نرم جایگاه اصلی را دارد. و در این نوع حقوق، اگر آن شبکه اجتماعی موازین حقوقی را رعایت نکند، اولین ضرر را خود متحمل می‌شود. یعنی در اصل نظر مردم به این موضوع مهم است و اگر که خود مردم از این شبکه اجتماعی راضی نباشند با عدم اشتیاق به آن از سوی مردم مجازات می‌شوند. در اصل این شبکه‌ها به میزان جلب مشتری، بُرد خواهند کرد یعنی مشتری بیشتر، رقابت بالاتر و بهتر.
وی در پایان اشاره کرد: یک بازار جنگ نیز وجود دارد که در آن به شدت رقابت وجود داشته و یک رویکرد به شکل بازار آزاد دارد که همان امنیت است و رویکرد دوم در این بحث رویکرد مشتری محور است که با میزان ارتباطات تاثیر مستقیم دارد.
ششمین قسمت از برنامه #صفر و یک با موضوع حریم خصوصی در پیام رسان‌ها شب گذشته مورخ ۲۸ فرودین‌ماه جاری با حضور دکتر محمود حکمت‌نیا برگزار شد.
برنامه زنده تلویزیونی هشتگ صفر و یک با مشارکت مرکز مطالعات فضای مجازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و شبکه چهارم سیما به مدت ده شب از ساعت ۲۲:۰۰ تا ۲۳:۰۰ به روی آنتن خواهد رفت.
