به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همایش “زعیم ذوفنون” به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با مشارکت دانشگاه آزاد اسلامی و با حضور و سخنرانی شخصیت‌هایی چون دکتر علی اکبر ولایتی، دکتر غلامعلی حداد عادل، آیت‌الله رشاد، دکتر فرهاد رهبر، دکتر علی اکبر احمدیان و حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه روز دوشنبه مورخ ۲۴ مهرماه جاری در کتابخانه مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات برگزار شد.
در ابتدای این همایش دکتر فرهاد رهبر رییس دانشگاه آزاد اسلامی ضمن خوش‌آمد گویی و تقدیر از موسسات و مراکز سهیم در برگزاری این همایش گفت: امروز گوشه‌ای از منظومه فکری مقام معظم رهبری معرفی می‌شود و امیدواریم آغازی باشد تا این منظومه فکری را به پیشبرد عملی برای جمهوری اسلامی تبدیل کنیم.
وی افزود: این منظومه فکری در حوزه اقتصاد به این صورت است که نظام فکری رهبری دارای جامعیتی با نگاه دقیق به زندگی امروز همراه با آینده نگری است.
فرهاد رهبرگفت: هشدارهای مستدل رهبری به مسوولان را شاهد بودیم که کارشناسان خبره فن با گذر زمان به همان نتایجی رسیدند که معظم له بارها تذکر دادند.
وی اضافه کرد: در حوزه اقتصادی این منظومه دارای نظم خاصی از ارکان و اهداف و طرح‌ها و برنامه‌ها و آسیب‌شناسی درونی و بیرونی و راهبردهای برون رفت از مشکلات است که می‌توان از کلام ایشان استنباط کرد.
وی با بیان اینکه این منظومه از سوی علما و کارشناسان فن گرداوری شده است، گفت: اجرای عدالت و پیشرفت اقتصادی و علمی و توجه رهبری به مسائل روز کشور، سند چشم انداز و اصل ۴۴ تسلط ایشان را بر مسایل نشان می‌دهد، ایشان درباره اقتصاد اسلامی و مفاسد اقتصادی و مقابله با آن و اقتصاد مقاومتی بارها هشدار دادند.
فرهاد رهبرگفت: دشمن‌شناسی مقام معظم رهبری بسیار قابل توجه است، ما نباید از حرکات اقتصادی دشمن غافل شویم که جهاد علمی و اقتصادی همان اقتصاد مقاومتی است که امیدواریم ما از طریق آشنایی با منظومه فکری رهبری بتوانیم کشور را به مسیر روشنی هدایت کنیم.
رییس دانشگاه آزاد خاطرنشان کرد: مشکل معیشتی مردم تبعات اجتماعی فرهنگی در پی دارد که دشمن برروی همین مساله تاکید کرده است و این مساله جزء تاکیدات مقام معظم رهبری است. ایشان همواره بر مقابله با فساد تاکید دارند که نشان دهنده بصیرت اقتصادی و دشمن شناسی ایشان است و توجه به هشدارهای ایشان می‌تواند به مسوولان برای خنثی سازی حرکات دشمن کمک کند.
فرهاد رهبراظهار داشت: مقام معظم رهبری عدالت اجتماعی، رهایی کشور از آسیب‌ها و رسیدن به شکوفایی و امنیت ملی را هدف اعلام کردند زیرا اگر کشوری نتواند از نظر زیرساخت‌های علمی و اقتصادی پیش‌قدم شود، تهدید دشمن را حس می‌کند.
دکتر ولایتی رییس هیات موسس دانشگاه آزاد در همایش “زعیم ذوفنون” گفت: در دوره رهبری مقام معظم رهبری اقتدار جمهوری اسلامی به حدی رسیده که در تاریخ ایران از بعد از سلسله صفویه تاکنون چنین اقتداری نبوده و پایه این کار نیز بر اساس اقدامات امام بوده است.
دکتر ولایتی گفت: امروز با استشهاد دوستان و غیردوستان جمهوری اسلامی مقتدرترین و تاثیرگذارترین کشور در منطقه است و این معلول سلسله تدابیر است و بخش مهمی از این تدابیر سیاست خارجه است که در سیاست خارجی ایشان راهبردی دارند که پایه های آن از قبل انقلاب در ذهن ایشان شکل گرفت. مقام معظم رهبری ترجمه هایی از سید قطب داشتند که نفس اقدام به ترجمه آثار وی جهان بینی رهبری را در حوزه امت اسلامی نشان می‌دهد ضمن آن که ایشان تالیفات دیگر اینچنینی هم داشته‌اند.
وی گفت: تقویت استقلال جمهوری اسلامی یعنی تبلور شعار نه شرقی نه غربی. بسیار مهم بود که این شعار در زمان حضرت امام شکل گرفت و تا امروز که دیگر شوروی وجود ندارد به معنای استقلال واقعی ادامه یافته است، از ابتدای قاجاریه ایران تحت نفوذ بوده است ولی عدم وابستگی با تلاش های امام و تفکرات رهبری شکل گرفته است.
دکتر ولایتی خاطرنشان کرد: نگاه به شرق در حفظ استقلال مربوط به مقام معظم رهبری است که در ابتدای رهبری ایشان نیز قراردادی با روسیه در حوزه دفاعی بسته شد، در حوزه اقتصادی نیز ایشان به چین سفر کردند و در مورد مسایل اقتصادی همواره توصیه دارند. در سال ۱۳۹۴ که هنوز تحریم ها بود و هنوز هم کم و بیش هست میزان مبادلات ما با چین ۵۲ میلیارد دلار بود و با آسیای جنوب شرقی و شرق دور هم رابطه داشتیم.
وی گفت: نکته دیگر توجه به منطقه است که ما خطوط دفاعی خود را در خارج از مرزها زده‌ایم. تصور کنید داعش زمانی تا بیست کیلومتری مرز ایران آمده بود ولی حالا ما خطوط دفاعی را صدها کیلومتر خارج ایران زدیم. آنها می‌گفتند هدف اصلی شان حذف ایران به عنوان ایجاد کننده خط مقاومت در منطقه است، موقعی آمریکایی‌ها مرکز ناوگان پنجمشان را در بحرین گذاشتند و می‌گفتند برای دفاع از امنیت ملی آمریکاست. ما برای اینکه خطر صهیونیسم را دور کنیم باید در حیاط خلوت صهیونیست باشیم، هم به سوریه و لبنان و فلسطین کمک می‌کنیم هم در حیاط خلوت صهیونیست‌ها هستیم.
رییس هیات موسس دانشگاه آزاد گفت: اینکه برخی می‌گویند ما آنجا چه می‌خواهیم ما آنجا می‌خواهیم هم خط مقاومت را تقویت کنیم هم در حیاط خلوت صهیونیست باشیم. سابقه ندارد که گروهی مسلمان به این صراحت پرچم رژیم صهیونیست را نشان دهند ولی اقلیت همراه بارزانی این کار را کردند، حدود ۹۰ درصد کار رفراندوم با همت ارتش و دولت عراق از بین رفت و ایران هم پنهان نمی‌کند که کمک به دوستان وظیفه ماست. اینکه حالا پرچم اسرائیل را بلند می‌کند فردا اسرائیل به همسایه ما تبدیل می‌شود. آنها که نادانسته یا مغرضانه می‌گویند ما انجا چه می‌خواهیم ما چیزی نمی‌خواهیم ولی اسرائیل چه می‌خواهد؟
دکتر ولایتی در بخش دیگری از سخنان خود و با اشاره به دستاوردهای نظام در دوران ۸ ساله ریاست‌جمهوری رهبر معظم انقلاب و رهبری ۲۸ ساله ایشان گفت: کتاب نقش مسلمانان در آزادی هند که از تألیفات رهبر انقلاب است، از راهبردهای ایشان در سیاست خارجی رونمایی می‌کند. تبلور شعار “نه شرقی، نه غربی” یکی دیگر از پایه‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بوده که از اول انقلاب شکل گرفت که معنای آن حفظ استقلال و عدم وابستگی به بیگانه است.
دکتر ولایتی با بیان اینکه در دوران رهبری مقام معظم رهبری اتفاقات مهمی در منطقه افتاد، گفت: از جمله این اتفاقات، حمله عراق به کویت بود که با تدابیر ایشان اولین کشوری که اشغال کویت توسط عراق را محکوم کرد، جمهوری اسلامی ایران بود. هنگام حمله آمریکا به عراق عده‌ای در مجلس معتقد بودند که ما باید دوشادوش صدام به جنگ آمریکا برویمکه بنده در آن زمان به مجلس رفتم و با استفاده از رهنمودهای رهبری نمایندگان را از خطرات امنیتی این اقدام آگاه کردم.
آیت‌الله علی اکبر رشاد رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در همایش «زعیم ذوفنون» گفت: در کتابی که تالیف شده وجهی که می‌خواهم عرض کنم مغفول مانده که امیدوارم در چاپ بعدی مورد توجه قرار گیرد و آن مسئله مقام و مرام فکری رهبر انقلاب است.
وی گفت: ما در مورد شخصیتی سخن می‌گوییم که نسب ایشان به شخصیت‌های بزرگ تاریخ ایران مانند میرداماد می‌رسد. مجموعه نظراتی که رهبر انقلاب در عرصه‌های مختلف تولید کرده‌اند به دلیل فراوانی کمتر به چشم می‌آید. هر کدام از نظرات رهبر انقلاب کافی بود که از او یک شخصیت نظریه پرداز جهانی بسازد. مردی که می‌توان گفت وارث فقیهان و حکیمان بزرگ در روزگار ما است. ایشان در سن ۱۸سالگی وارد درس خارج می‌شوند و شاگری آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله طباطبایی، حضرت امام(ره)، شیخ مرتضی حائری یزدی و آیت‌الله میلانی را کرده‌اند. این مرد عظیم عصاره فقهی چنین مردان بزرگ است.
رییس شورای حوزه‌های علمیه استان تهران گفت: رهبر انقلاب شخصیتی با ابعاد متنوع دارند که با بزرگان شیعه قابل مقایسه است. ایشان یک فقیه مقتدر، جامع نگر و نوگرا هستند. ایشان ۴کتاب در حوزه رجال تالیف کرده‌اند که نشان دهنده دقت ایشان در مباحث حدیثی است. ایشان در حوزه کلام و تفسیر دارای دیدگاه‌های جدیدی هستند. کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی ایشان یک اثر فاخر است که نشان دهنده ذهن منسجم و ساختارمند ایشان است.
آیت‌الله رشاد افزود: ایشان در حوزه تاریخ جهان و تاریخ غرب دقایق و ظرائفی را مطرح می‌کند انسان مبهوت می‌شود. در مورد تاریخ منطقه آنقدر دقیق به ذکر تاریخ می‌پردازند که نشان دهنده حافظه قوی ایشان و شخص‌شناسی و نسب‌شناسی ایشان است. آنچه که مهم است فهم تاریخی و درک تحلیلی از تاریخ و آینده را در تاریخ دیدن است که در بیانات ایشان مشهود است.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: ایشان در فهم اجتماعی و قلمرو استراتژیک و مسایل نظامی و روابط بین الملل بی‌بدیل هستند. ایشان ۲۸سال است که درس خارج می‌دهند. حدود ۷تن از اساتید بنده صاحب رساله‌اند اما درس ایشان از ویژگی‌هایی برخوردار است که در کمتر اساتید دیگر می‌توان یافت.
این استاد حوزه علمیه قم گفت: روش ارایه، الگوریتم اجتهاد، پرداختن به مباحث نو از قبیل جهاد و … وجه تمایز رهبر انقلاب با دیگران است که با یک ادبیات کاملا فنی و با موضوع شناسی کاملا دقیق از سوی ایشان تدوین و ارایه شده است. ایشان انواع گونه‌های هنر را از قبیل تئاتر، موسیقی، سینما و … را به طور فنی می‌شناسند. هیچ یک از مراجع از حیث موضوع شناسی با ایشان برابری نمی کند.
آیت‌الله رشاد با بیان اینکه تسلط بر تاریخ اسلام بسیار و فهم مسایل در استخراج حکم بسیار موثر است، گفت: ایشان در این زمینه صاحب نظر هستند و به آرای معاصرین در هر بحثی بسیار مسلط هستند. رجال حدیث را بسیار دقیق می‌شناسند. بیان بسیار خوب و بدون زواید دارند و حدود هزار نفر در درس خارج ایشان شرکت می‌کنند که بی نظیر است. از ویژگی‌های فقه ایشان دستگاه وار دیدن و نظام مند بودن فقه است.
رشاددر ادامه گفت: ایشان نگاه گره‌گشا برای حکومت و فقه دارند. پویایی و دقت در تحلیل واژگان و لغات شناسی امتیاز دیگر ایشان است. جهانی اندیشی در فقه از دیگر ویژگی‌هاست که فتوای ایشان در فقه هسته‌ای باعث تحول بزرگی است. در تفقه، توجه ایشان در حیثیت اسلام مورد اهمیت است که مثلا درباره حکم ایشان درباره قمه زنی تبلور می‌یابد. روزآمدی مباحث ایشان، اهتمام به موضوع وحدت و تقریب مذهب اسلامی از دیگر ویژگی‌های فقه ایشان است.
در ادامه این همایش حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران و نویسنده اثر فاخر «منظومه فکری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» گفت: این کتاب در دو جلد تدوین شده است و تدوین آن دو سال و چاپ آن ۶سال به طول انجامید.
وی گفت: بنده یک سال تمام وقت، مجموعه فرمایشات آقا را جمع کردم که مجموعه بسیار وسیعی جمع شد و به یک ساختار نظام‌مندی رسیدیم. وقتی مدخل‌ها معین شد به محققان ارجاع داده شد تا تحقیقات انجام شود.
خسروپناه افزود: این کتاب ۴بخش دارد؛ در بخش اول جهان بینی و بحث‌های بینشی مقام معظم رهبری و نگاه کلان رهبر انقلاب در حوزه جهان‌بینی مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوم نظام منشی است که مباحث اخلاقیات و معنویات در آن مطرح می‌شود. در بخش سوم به نظامات اجتماعی پرداخته‌ایم. نظام فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، دفاعی و … در این بخش قرار می‌گیرد. در بخش چهارم اهداف اجتماعی اسلام از منظر مقام معظم رهبری مورد بررسی قرار گرفته که مباحثی مانند آزادی، عدالت، پیشرفت و تمدن را شامل می‌شود.
رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران گفت: اندیشه مقام معظم رهبری اندیشه‌ای اجتهادی است. یعنی در هر بحثی که ایشان وارد شده‌اند دقیقا با روش اجتهادی بحث کرده‌اند. من یک ادعا در اندیشه رهبری ندیده‌ام که ذوقی باشد. نکته دوم اینکه شخصیت‌هایی مانند حضرت آقا چون شخصیت‌های جامعی هستند سخنانشان نظام‌مند است و اجزای آن یکدیگر را تکمیل می‌کنند. مثلا کسی بخواهد همه نظامات اجتماعی را بداند باید نظام فرهنگی رهبری را ببیند چون روح نظامات اجتماعی در نگاه رهبری، فرهنگ است.
وی با بیان اینکه روح اصلی حاکم در منظومه فکری رهبری توحید است، گفت: توحیدی که رهبری بیان می کنند در مباحث دیگر مانند ولایت، دین شناسی، اخلاق و … جریان دارد. توحید نباید در عرصه کلامی حبس شود، توحید باید به عرصه سیاست بیاید. توحید را نباید یک عقیده ببینیم بلکه باید در رفتار و کنش هم حضور بیابد. روح منظومه فکری آقا توحید است و رکن این منظومه مردم‌اند و غایت آن تمدن نوین اسلامی است که می‌خواهد برای ظهور زمینه سازی کند.
خسروپناه گفت: ویژگی چهارم اندیشه فکری و اجتماعی رهبری استمرار و تکامل بخشی منظومه فکری امام است. از حسنات حضرت امام(ره) این بود که رهبری فرزانه تربیت کرد که دقیقا همان نظام بینشی و نظام منشی و نظام کنشی امام را استمرار بخشید. منظومه حضرت آقا ادامه منظومه امام است. گویا روح فکری امام در این کالبد دمیده شده و قابل حرکت است.
حجت الاسلام خسروپناه در پایان گفت: نظام فکری رهبری هم مبنا دارد و هم این مبنا به عرصه‌های کاربردی و راهبردی سرایت می‌کند. اندیشه رهبری تنها به مبانی و راهبردها هم بسنده نکرده بلکه به نهادها و ساختارها هم پرداخته است. اگر احکام رهبری را در نصب نهادهای مختلف را ببینیم پیوند مبنا و راهکار و راهبرد قابل مشاهده است.
غلامعلی حداد عادل به عنوان آخرین سخنران در این همایش گفت: تصور اول از رهبری تصور فرهنگی است و بارزترین بعد ایشان، فکری و فرهنگی است. یک واقعیت این است که وقتی اشخاصی ذوابعاد باشند معمولا یک بعد از شخصیت آنها به دلایل اجتماعی و تاریخی برجسته می شود و باعث می‌شود بقیه ابعاد شخصیتی ایشان تحت تأثیر آن یک بعد قرار بگیرد.
وی افزود: چهره فرهنگی مقام معظم رهبری به نسبت چهره سیاسی ایشان پوشیده مانده است. از نظر فقهی یا فلسفه ممکن است افرادی با ایشان قابل مقایسه باشند اما بنده مقام معظم رهبری را از لحاظ فرهنگی در حوزه علمیه و بین دیگران بی‌بدیل می‌دانم.
وی تصریح کرد: نسبت فرهنگ با جامعه مانند نسبت شخصیت با جمع است. ما جوامع را با فرهنگ ها متمایز می‌کنیم. از اینجا ما به بحث هویت و اهمیت آن می رسیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: اگر هر جامعه‌ای هویت خود را حفظ کند هر کاری کند معنی خواهد داشت ولی اگر هویت نداشته باشد هیچ چیز ندارد.
وی ادامه داد: فرهنگ و هویت در گفتمانی که رهبر انقلاب مطرح کرده‌اند به خوبی قابل عرضه است و آن عزت ملی است؛ عزت با هویت و هویت با فرهنگ تعریف می‌شود.
حداد عادل خاطرنشان کرد: در گفتمان رهبری دین مهمترین رکن هویت و مهمترین عنصر فرهنگ ما است.
وی گفت: شعارهای سال رهبری عموما در همین حیطه فرهنگ عمومی قرار دارد. تولید گفتمان‌های فرهنگی از دیگر کارهایی است که رهبری انجام داده‌اند. تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی، ناتوی فرهنگی، گفتمان بصیرت، جنبش نرم افزاری، جنگ نرم، مهندسی فرهنگی که به درستی فهمیده نشده است، نفوذ فرهنگی، سبک زندگی اسلامی، تمدن اسلامی از جمله این گفتمان ها است.
حداد عادل افزود: ایشان فرهنگ موجود را نقد می‌کنند و در عین حال که بر ارزش‌های آرمانی تأکید می‌کنند از نقد فرهنگ موجود غافل نیستند. ایشان نقد را طوری مطرح می‌کنند که مفسده نداشته باشد. ما باید در رفتار عملی از ایشان درس بگیریم.
وی گفت: یکی از اصول ارزشی ایشان این است که نمونه مثبت را بیان می‌کنند و جامعه خود وجه منفی را در می‌یابد.
حداد عادل گفت: موضوعی که در این دو جلد کتاب به آن پرداخته نشده معنی خاص فرهنگ است. آنچه ما ذکر کردیم معنای عام فرهنگ بود. مقام معظم رهبری خصوصیاتی دارند و آن جنبه خاص فرهنگی بودن ایشان است. مانند توجه به ادبیات و زبان. ایشان زبان فارسی را یکی از ارکان هویتی ما ایرانیان می دانند؛ اهمیتی که ایشان به موضوع شعر می دهند و تخصصی که در حوزه شعرای مختلف و سبک و ویژگی هایی آنها دارند از جنبه‌های خاص فرهنگی بودن ایشان است.
وی در پایان افزود: توجه مقام معظم رهبری به هنر از مقولاتی است که در این کتاب مغفول مانده است. ایشان کاملا سلیقه فیلمسازان مختلف و نقاط ضعف و قوت آنها را می‌شناسند. ایشان در حوزه سینما یک کارشناس هستند و همچنین به حوزه موسیقی، معماری و … توجه دارند. انتظار داشتم این ابعاد از شخصیت فرهنگی ایشان هم در کتاب ذکر می‌شد.
همچنین در این همایش مراسم آیین رونمایی از اثر فاخر “منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای” تألیف حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه با حضور دکتر علی‌اکبر ولایتی، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، دکتر فرهاد رهبر، حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم، حجت الاسلام و المسلمین کلانتری و دکتر علی‌اکبر احمدیان برگزار شد.
مجموعه فاخر دوجلدی “منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای” که توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده، نشان می‌دهد بیانات معظم‌له در ادامه سیره سیاسی و اجتماعی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) و علمای عظام شیعه از یک منطق واحد و پیکره‌بندی منسجم برخوردار است.
اثر “منظومه فکری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای” به قلم حجت الاسلام و المسلمین دکترعبدالحسین خسروپناه، با قیمت ۱۱۰،۰۰۰ تومان توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.
علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی و تهیه کتاب می‌توانند به وبگاه سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مراجعه نمایند.
