به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست روایت‌های فرامرزی با عنوان «فیزیک کوانتوم و نسبت و اثر آن بر حکمرانی مبتنی بر علوم انسانی» با ارائه دکتر سیدهادی رضوی‌پور دانش‌آموخته دکتری فیزیک دانشگاه مک‌گیل کانادا روز شنبه ۳۰ تیر ۱۴۰۳ به صورت مجازی به همت مرکز رشد و نوآوری پژوهشگاه با همکاری مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری و دانشگاه مجازی المصطفی برگزار شد.
دکتر رضوی‌پور با اشاره به اینکه کوانتوم به ذرات ریزاتمی می‌پردازد و علوم انسانی هم به آن مرتبط است، مبنای قرآنی و دینی را برای آن مطرح کرد. دکتر رضوی‌پور با اشاره به شعر منسوب به امام علی(ع) «اتزعم انک جرم صغیر و فیک انطوی العالم الأکبر» و «و ما من غائبة فی السماء و الأرض إلا فی کتاب مبین» (نمل، ۷۵) و «و کل شیء أحصیناه فی إمام مبین» (یس، ۱۲) به اهمیت ذرات در عالم از نگاه دینی پرداخت.
در این جلسه دکتر رضوی‌پور ابتدا تاریخی از علوم انسانی و فلسفه مدرن بیان نمود و بعد تاریخ دانش فیزیک را تبیین کرد.
به گزارش رضوی‌پور از منابع تاریخ فلسفه، در فلسفه مدرن از قرن چهاردهم میلادی در رنسانس و بعد در قرن هفدهم و هجدهم به تجربه‌گرایی و عصر روشنگری و ایده‌آلیسم و رمانتیسم می‌رسیم و بعد بحث فایده‌گرایی و مارکسیسم در قرن نوزدهم و اگزیستانسیالیسم در قرن ۲۰ وسپس پدیدارشناسی و ساختارگرایی و پساساختارگرایی مطرح گردید.
دانش‌آموخته دانشگاه مک‌گیل افزود: از قرن چهاردهم به بعد افرادی مانند پترارک و اراسموس و توماس مور می‌خواستند به خردگرایی یونان و رم باستان برسند و بعد به تجربه‌گرایی هیوم و بیکن رسیدیم که معرفت از طریق حواس حاصل می‌شود و برای احساس اصالت قائلند. در تجربه‌گرایی استدلال استقرایی و روش علمی مطرح شد. در عصر روشنگری کسانی مانند کانت، ولتر و روسو بودند که تمرکزشان بر استدلال بود و فردگرایی و شک‌گرایی را طرح کردند و از سنّت فاصله گرفتند و به سراغ مفاهیم آزادی و پیشرفت رفتند. از قرن نوزدهم ایده‌آلیسم با فیشته و هگل مطرح شد که معتقد بود واقعیت امر ذهنی و روحانی است. این روشنگری با روشنگری ادیان به خصوص اسلام فرق دارد و کاملا انسان‌گرایانه و مادی است.
پژوهشگر فیزیک کوانتوم خاطرنشان کرد: فلاسفه مدرن در فایده‌گرایی به دنبال افزایش شادی و فایده بودند. سپس مباحث مارکسیستی در نقد کاپیتالیسم غربی مطرح شد که به بحث تضاد طبقاتی می‌پرداخت و می‌خواست جامعه کمونیستی برقرار کند. بعد می‌رسیم به اگزیستانسیالیسم در قرن ۲۰ با افرادی مانند نیچه و سارتر که درباره آن تألیفات دارند.
رضوی‌پور اشاره داشت: در بحث مدرن و پسامدرن تمرکز اصلی روی این است که شک‌گرایی تقویت شود. شک را باید مبدأ گذاشت و نه منتها ولی در فلسفه مدرن بر منتها بودن تأکید می‌شود. بحث انسان تکه‌تکه‌شده و تجربه انتزاعی را مطرح می‌کند. در فیزیک دچار این اشتباه بزرگ شدند که همه چیز انتزاعی است. یکی از مواردی که در فیزیک کوانتوم مطرح می‌شود نسبیت‌گرایی است که مورد نقد قرآن است. در کنار این موضوع فردگرایی در فیزیک و فلسفه مدرن پررنگ شده است که انسان را سودانگار معرفی می‌کند.
در ادامه این پژوهشگر اذعان داشت: فیزیک کوانتوم بر اساس نقد فیزیک مدرن تأسیس شد. در آزمایش‌های فیزیک معادلات فیزیک کلاسیک نشان داد که پارادایم‌های علمی تغییر کرده‌اند و استعاره‌ها برای تبیین علمی به میدان آمده‌اند.
رضوی‌پور در انتها به بحث ارتباط فیزیک با فلسفه و دانشهای دیگر انسانی پرداخت. ویلیام ووترز می‌گوید کوانتوم بهترین چیزی است که در جهان امروز ما کار می‌کند و تبیین کامل‌تری دارد. با آزمایش‌های علمی می‌شود مطالب قرآنی را تأیید کرد.
