به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، جنگ ترکیبی، به راهبرد پیچیده‌ای اطلاق می‌شود که ترکیبی از نبردهای متعارف، نامتعارف، سایبری، روانی و اطلاعاتی را در خود جای می‌دهد و متناسب با آن طیف گسترده‌ای از ابزارها را به شیوه متقارن یا نامتقارن درنبردی غیرخطی مورداستفاده قرار می‌دهد. ابعاد و مؤلفه‌های این جنگ که اصطلاحاً به آن جنگ هیبریدی می‌گویند، فعالیت‌های نظامی متعارف و غیرمتعارف، جنگ تبلیغاتی و رسانه‌ای، جنگ اقتصادی و انواع تحریم‌ها جنگ سایبری، دیپلماسی و مذاکره، جنگ روانی و اطلاعاتی، تروریسم، شورش و ناآرامی اجتماعی را شامل می‌شود.
رهبر انقلاب در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش با اشاره به موفقیت‌های مردم ایران در مقابله با تهدیدات پیچیده و گسترده دشمنان نظام اسلامی علیه ملت ایران در طول چهل‌وسه سال گذشته با تأکید بر اینکه جبهه دشمن امروز دست به تهاجم ترکیبی علیه مردم ایران زده است، به جنبه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی، رسانه‌ای و دیپلماسی این تهاجم، اشاره کردند و یادآور شدند «در مقابل این تهاجم ترکیبی و دسته‌جمعی، نمی‌توانیم همیشه در موضع دفاعی بمانیم و ما نیز باید در زمینه‌های مختلف ازجمله رسانه‌ای، امنیتی و اقتصادی تهاجم ترکیبی کنیم که در این زمینه اهل فکر و اقدام به‌خصوص مسئولان، موظف به تلاش هستند.»
در همین رابطه خبرگزاری شبستان در گفتگویی با حجت الاسلام دکتر سیدسجاد ایزدهی، رئیس پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه در مورد جنگ ترکیبی پرداخت که بخش دوم این مصاحبه به شرح زیر ارایه می شود.
در جنگ ترکیبی از چه ابزاری استفاده می شود؟
جنگ ترکیبی یک جنگ یک طرفه نیست و از ابزار واحدی به نام سلاح و شمشیر، تفنگ و… در آن استفاده نمی شود، باید در مواجهه با این جنگ نیز یک مواجهه ترکیبی داشت یعنی از یک فرماندهی واحد و متمرکز در حوزه های مختلف و متنوع با ابزارهای مورد استفاده دشمن بهره برد. در فضای مجازی و رسانه ای در کنار جنگ اقتصادی و شورش های خیابانی و فضاسازی سلبریتی ها و موضوع اعتصاب و … دشمن از این فضا استفاده می کند، طبیعتا ابزار متناسب با این جنگ باید به کار گرفته شود.
ابزارهای مناسب برای مقابله با جنگ ترکیبی دشمن چیست؟
در این جنگ همسان بودن افراد بسیار مهم است و اگر دشمن از ابزاری در جنگ استفاده می کند که شما نتوانید همسانی آن را در جنگ تضمین کنید، طبیعتا شکست را می پذیرد. اگر دشمن با تفنگ وارد کار شود و شما همچنان از شمشیر استفاده کنید حتما جنگ را خواهید باخت. طبعا ابزارهای ما باید متناسب با ابزارهای دشمن و نوع جنگ دشمن و مواجهه او در کف خیابان و سایر موارد بنیادی باشد و تک تک این ابزارها به تنهایی کافی نیست یعنی تنها پوشش فضای مجازی یا فقط پوشش اقتصاد بدون در نظر گرفتن افکار عمومی و تحریم ها به تنهایی نمی تواند در این جنگ پیروز باشد. جنگ ترکیبی یک جنگ چند لایه است که ابزارهای مختلف دارد و باید فهم درستی از این جنگ داشته باشیم و ابزارهای مختلف آن را درک و ابزارهای متناسب با این جنگ را طراحی و استفاده کنیم.
کدامیک از مولفه های انقلاب اسلامی؛ ما را در جنگ تحمیلی پیروز کرد؟
آنچه در نظام اسلامی می تواند موجب شود که بتوانیم در جنگ تحمیلی غلبه کنیم، جدا از ابزارها، ماهیت انقلاب اسلامی، مردم نهاد بودن انقلاب اسلامی و موضوع مقاومت است که طبیعتا باید متناسب با این موضوعات در حوزه های فضای مجازی، اقتصاد، فضای مجازی و افکار عمومی و مواجهه با دشمن استفاده کرد.
ممکن است دشمن یک روز از ابزار کشته سازی یا اغتشاش خیابانی استفاده کند که در مواجهه با اعتراض و اغتشاش خیابانی باید یک نوع برخورد متناسب با آن داشته باشیم در حقیقت باید متناسب با استراتژی دشمن و ابزار آن و اهداف دشمن مواجهه هوشمند مبتنی بر یک فرماندهی واحد به کار ببریم. با استفاده از ابزارهای همسان یا ابزارهایی قوی تر از ابزار دشمن می توانیم ادعا کنیم که در این جنگ پیروز هستیم و در صورت نشناختن این ابزارها و عدم بهره گیری از ابزارهای مناسب ضایعات جبران ناپذیری ایجاد می شود. ممکن است با بهره نبردن از این ابزارها به پیروزی هم دست یابیم اما تلفات آن در جنگی که ابعاد آن را به خوبی درک نکردیم، بسیار بیشتر خواهد بود.
جنگ مطلوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
جنگی مطلوبیت دارد که در آن پیروزی تضمین شود و خسارت ها کمتر شود و در عین حال آن جنگ بتواند مصونیت را تضمین کند. در این صورت باید دفاع نیز تضمینی باشد و در مرحله بعد هجوم در جنگ ترکیبی را لحاظ کرد و در نهایت مصونیت را برای جامعه تضمین کند.
دشمن از فضای مجازی در جنگ ترکیبی چه بهره ای می برد؟ هدف دشمن از این ابزار چیست؟
ابزارهای مورد استفاده در جنگ ترکیبی امروز ابزارهای تعریف شده هستند و امروز دشمن از فضای مجازی به شکل های مختلف استفاده می کند و غرض از آن نیز به تعبیری اثرگذاری بر فضای ذهن مردم است. جنگی که ناظر بر افکار عمومی است، جنس جهاد آن از جهاد تبیین است. در فضایی که هدف از آن از بین بردن حوزه اقتصادی است، جنس جهاد اقتصاد مقاومتی باید باشد و اگر در فضای ابزارهای مجازی و تاثیرگذاری هدف قرار دارد،باید از ایجاد شبکه ملی و نرم افزارهای ملی ارتباطات استفاده کرد و باید متناسب با سطح هجوم و سطح دفاع و بازدارندگی و مصونیت آن جبهه هدف از ابزارهای مناسب استفاده کنیم. اگر مقصود دشمن افکار عمومی است باید پلتفرم های متناسب با افکار عمومی استفاده شود تا ذهن مردم به سمت انحراف هدایت نشود.
در حوزه اقتصاد با حضور حوزه های مردم نهاد به نوعی اقتصاد باید تعریف شود که اقتصاد مردمی مد نظر قرار گیرد. در جایی که هدف دشمن دیپلماسی است باید دیپلماسی چندجانبه و همه جانبه مد نظر قرار بگیرد. تمام این موضوعات در سال های گذشته کاملا تعریف شدند. دیپلماسی مقاومتی، مقاومت در جهان اسلام، اینترنت ملی، علوم انسانی اسلامی همگی در مقابل فضای انحرافی غربی تعریف شده اما نکته مهم این است که در جنگ ترکیبی باید این ابزارها به گونه ای کنار یکدیگر جمع شوند که یک منطق واحد و انسجام درونی را نشان دهند و هدفمندی ناظر به مقاومت و پیروزی را نشان دهند و طبیعتا اقتضا می کند این ابزارها یک فرماندهی واحد را نیز در نوک پیکان داشته باشند و کارگزارانی داشته باشند که هر یک در جایگاه خود بتوانند از این ابزارها به خوبی بهره ببرند.
کارگزاران و افسران جنگ نرم چه کسانی هستند؟
اگر عنوان می شود هریک از افراد جامعه یا دانشجویان افسران آتش به اختیار و مقابله با جنگ فرهنگی و ترکیبی هستند و همگی آتش به اختیار هستیم، همگی مولفه هایی هستند که راه برون رفت از مشکل برای حل مقوله جنگ را نشان می دهد و اکنون که جنگ از موضوع بسیط بودن خارج شده و به جنگ ترکیبی تبدیل شده است، باید تمامی ابزارها و کارگزاران در کنار یکدیگر تحت فرماندهی واحد بتوانند این جنگ را پوشش دهند یا جنگ را به نفع خود به پیروزی برسانند و در مرحله بالاتر به نوعی رفتار کنند که عملا امکان جنگ از میان رفته و مصونیت سازی کرده یا از ادامه جنگ پیشگیری کرده یا پیش دستانه امکان جنگ را از بین ببرند که با یک سیاستگزاری جامع، متمرکز و هدفمند امکان پذیر است.
