الغدير فى الكتاب و السنة و الادب، اثر دانشمند بزرگ عصر ما، علامه امينى است. او به سال ۱۳۲۰ ق در تبريز و در خانواده اى دانش پرور به دنيا آمد. مدارج آغازين را در تبريز پيمود و در پانزده سالگى عازم نجف شد. او پس از چند سال به تبريز بازگشت؛ اما جذبه نجف بار ديگر وى را به سوى خود كشيد.
ميرزا محمدحسين نايينى، سيدابوالحسن اصفهانى، شيخ محمدحسين غروى اصفهانى، ميرزاعلى شيرازى و شيخ محمدحسين آل كاشف الغطاء، از جمله استادان مهم اويند. پس از نيل به درجه اجتهاد، او پژوهشى سترگ را پى گرفت كه با تأليف كتاب هايى چون شهداءالفضيله و الغدير به بار نشست. علاقه به پژوهش، تلاش طاقت سوز، ذهن توانمند و منش والا را از ويژگى هاى علامه برشمرده اند. عشق به خاندان پيامبر در وجود او شعله مى كشيد و تعبد و توسل، در كنار تأمل و تعقل، پيشه هميشگى او بود. در اين زمينه، خاطرات و كرامات فراوان از او نقل كرده اند. علامه، سرانجام، در سال ۱۳۹۰ ق، ذكرگويان، چشم از جهان فروبست. تن پاك او در كتابخانه اى عمومى كه خود در نجف ساخته بود به خاك سپرده شد. امينى تأليفات مطبوع و مخطوط بسيار دارد؛ اما شاهكار او و بلكه شاهكار بزرگ شيعه در عصر حاضر، الغدير است كه تأليف آن چهل سال به درازا كشيده است.
مطالعه ده ها هزار عنوان كتاب، سفرهاى پژوهشى بسيار، اين دائرة المعارف عظيم تشيع را فراهم آورد. همه اين ها براى اثبات علمى، تاريخى، ادبى، لغوى، تفسيرى و روايىِ ماجراى غديرخم در اسلام بود. تاكنون يازده جلد از اين كتاب به طبع رسيده و باقى آن مخطوط است. اين كتاب به زبان هاى مختلف نيز ترجمه و تلخيص شده است. الغدير، به حقيقت، وحدت بخش جوامع اسلامى است. تقريظ دانشمندان شيعه و سنى و مسيحى، نشانه توفيق علامه در ابلاغ پيام غدير است. گستردگى و جامعيت بحث، استدلال با منطق حريف، رعايت انصاف و امانت علمى، نقل شجاعانه ونقد عالمانه اظهارات مخالفان و بهره گيرى از هنر در عرصه مجادلات كلامى، از جمله ويژگى هاى اعجاب آور الغدير است. موضوع اصلى اين كتاب، اثبات واقعيت تاريخى ماجراى غدير است. بررسى سند و دلالت حديث غدير، پژوهش در باب راويان آن، نقل و نقد نظر عالمان فريقين در اين باب و معرفى شاعران غدير، از ديگر كوشش هاى علمى علامه در اين كتاب است. بحث هاى لغوى، تاريخى، ذكر فضايل اهل بيت(ع)، نقد و بررسى كارنامه خلفا، شرح حال رجال و مشاهير، مباحث كلامى، فقهى، ادبى و تفسيرى، سويه هاى ديگر اين كتاب ارجمند است.
