احادیث فاطمه (س)

احادیث نقل‌شده از فاطمه(س) در منابع شیعی، از‌جمله: دلائل‌الامامه، الکافی، الامالی، بحارالانوار و در منابع اهل سنّت، همچون: مسند احمدبن‌حنبل، معجم‌الکبیر، نقل شده است. جامع‌ ترین اثر حدیثی اهل تسنن در این زمینه مسند فاطمه الزهرا(س) از جلال‌الدین سیوطی است.

البته در کتاب‌های رجالی، تراجم و کتاب‌شناسی، آثاری با عنوان «اخبار فاطمه(س)» معرفی شده‌ که اکنون در دسترس نیستند. مانند: اخبار فاطمه(س) از احمدبن‌محمد‌بن‌جعفر صولی بصری، تفسیر خطبه فاطمه(س) اثر ابن‌عبدون و مسند فاطمه(س) از ابن‌شاهین.

از جهت گونه‌های صدور، برخی از احادیث دختر پیامبر(ص) دربردارنده دعاها و ذکرهای حضرت و نیز احادیثی است که فاطمه(س) از پدرش نقل کرده است. بسیاری از این احادیث، شامل اعتراض‌ها، مناظره‌ها و احتجاج‌های فاطمه(س) در خصوص حوادث پس از درگذشت پیامبر(ص) و دسته دیگر، پاسخ‌هایی است که فاطمه(س) به پرسش‌های مردم داده است.

احادیث حضرت فاطمه(س) از لحاظ موضوع و محتوا به چند دسته تقسیم می‌شود:

۱. احادیث اعتقادی که در آنها به تبیین دقیق عقاید صحیح و دفاع از آنها در برابر شبهات پرداخته است. از ایشان در موضوع‌های اعتقادی خداشناسی، عدل، قضا و قدر، نبوت، امامت و معاد، روایات و احادیثی نقل شده که در منابع گوناگون ذکر شده است.

۲. فضایل پیامبر(ص) و خاندان او نیز در احادیث فاطمه (س) جایگاه ویژه ای دارد.

۳. روایت‌های مربوط به حوادث پس از رحلت پیامبر(ص) به چند دسته تقسیم می‌شوند: غصب خلافت و واکنش فاطمه(س)، غصب فدک و احتجاج فاطمه با غاصبان، یاری خواستن فاطمه(س)، نارضایی فاطمه(س) از غاصبان خلافت و فدک، اندوه و رثای فاطمه(س) در سوگ پدر، اشعار منسوب به فاطمه(س)، وصیت‌های حضرت فاطمه(س).

از حضرت فاطمه(س) در موضوع‌های دیگری نیز، حدیث و روایت وجود دارد. ازجمله: اوصاف و فضایل شیعیان و مؤمنان، احکام فقهی، آموزه‌های اخلاقی ، اجتماعی و بهداشتی.