عنوان مقاله : ویرایش در دانشنامه های فارسی – ۸۱ نویسنده : آذرنگ، عبدالحسین منبع :
مجله نامه پارسی – تابستان ۱۳۸۳ – شماره ۳۳ (از صفحه ۲۵ تا ۴۲)
قسمتی از متن مقاله :
طراحی،سیاستگذاری و برنامه‌ریزی دانشنامه به دانش و تجربهء گسترده‌ای در زمینهء دانشنامه نگاری یا مرجع نگاری،نیازمند است.اطلاع فنی از انوع دانشنامه‌ها،ویژگی‌ها، کاربردها و مخاطبان آنها،برای اجرای درست این سه وظیفه لازم است.دانشنامه هایی که سرانجام یا وضعیت کنونی آنها با طراحی نخستین شان متفاوت است،یا سیاست ها و برنامه های آنها با تأثیر از واقعیت‌ها تغییر کرده است،مصداق دانشنامه هایی هستند که معمولا شناخت و برآورد دقیق بر آنها حکم فرما نبوده است.دایرة المعارف فارسی که برحسب اتفاق نادر این بخت را داشته است که مرد دقیق النظری چون غلامحسین مصاحب سرپرست آن باشد،دانشنامه‌ای که نه تنها در زبان فارسی،بلکه به حکم مقایسه و تجربه در عمل،در بسیاری از زبان‌های دیگر همتای آن را از حیث نظم و دقت کمتر می‌توان یافت،طرح نخستین آن با صورت فرجامینش یکسان نیست.مصاحب با دقت علمی و تیزبینی دایرة المعارف فارسی را اداره می‌کرد.او سابقه و تجربهء دانشنامه نگاری نداشت و از این حیث میراثی در اختیارش نبود.بااین‌حال،به طور قطع او بانی دانشنامه نگاری جدید در زبان فارسی است،مبدع،نوآور و راهگشاست،و به همین دلیل مانند همهء نوآوران و راهگشایان، دست به آزمون و خطاهای بسیار زده و گاه نیز به بیراهه رفته است.نمونه‌های فراوان ناهماهنگی ساختاری و روشی در مجلدات سه‌گانهء دایرة المعارف فارسی،فقدان مدخل‌های بسیاری،که نه فقط برپایهء معیارهای دانشنامهء همگانی،بلکه براساس منطق حاکم بر خود دایرة المعارف فارسی،کاستی بزرگ تلقی می‌شود،و بسیاری از کاستی‌های فنی دیگر، همگی ناشی از آن است که طراحی و برنامه‌ریزی دایرة المعارف فارسی از نقطهء صفر آغاز نشده است
دانلود مقاله : ویرایش در دانشنامه های فارسی – ۸۱
