به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب تحویل‌گرایی و الهیات: نقد و بررسی تحویل‌گرایی در الهیات معاصر اثر دکتر قاسم اخوان نبوی در گروه کلام و دین‌پژوهی پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی پژوهشگاه و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.
در دوران جدید برای تبیین آموزه‌های الهیاتی، دین به اموری مانند اخلاق و تجارب دینی تقلیل یا به اصطلاح “تحویل” برده شد و پس از آنکه ریشه دین را احکام اخلاقی، تجارب دینی و امور فرهنگی دانستند، زمینه را برای تفسیر و نگاه سکولاریستی و دنیوی به دین فراهم نمودند و به همین سبب مطالعه دین مورد توجه دانشمندان علوم اجتماعی قرار گرفت و دین به پدیده‌ای اجتماعی، فرهنگی تحویل برده شد. از این‌رو نقد و بررسی رویکرد تحویل‌گرایی در الهیات لازم به نظر می‌رسد.
در بخشی از مقدمه این اثر آمده است:
مسئله‌ای که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته ؛ بحث درباره تحویل‌گرایی در الهیات و کلام جدید، همراه با نقد این رویکرد است. در بررسی‌هایی که درباره دین انجام می‌گیرد یکی از رویکردهای مهم و جدی در این حوزه که مربوط به دوران جدید است، بررسی دین از موضع علم است- این مسئله در سالهای میانی سده بیستم و با رشد و توسعه فلسفه علم، و نگرش علمی برای درک فلسفه دین اهمیت اساسی پیدا می‌کند- یکی از رویکردهایی که برای تبیین علمی مسائل بکار برده می‌شود رویکرد تحویل‌گرایی است که در این تحقیق با توجه به پیامدها و آثار آن در الهیات مورد بررسی قرار گرفته می‌شود.
بر اساس تحویل‌گرایی تبیین هیچ پدیده‌ای امکان ندارد؛ مگر اینکه آنرا بر مبنای آنچه که معتقدیم واقعیت مبتنی بر آن است، تبیین کنیم. همانگونه که قبلاً بیان شد؛ اگر واقعیت را منحصر به بُعد مادی بدانیم، همه امور و پدیده‌ها بر اساس بُعد مادی تبیین می‌شود، چنانکه به عنوان مثال اگر علم فیزیک به عنوان علمی پایه قلمداد شود، قوانین و نظریاتی که در این علم مطرح شده است، وسیله‌ای می‌شود برای تبیین پدیده‌ها و نظریاتی که در سایر علوم مطرح است، و با تکیه بر این علم تبیین می‌شود، و لذا جنبه فیزیکی پدیده‌ها مورد توجه قرار گرفته شده است، و بر این اساس همه علوم و حتی انسان نیز بر مبنای بُعد فیزیکی تبیین می‌شود، و انسان چیزی نیست مگر حالاتی که به وسیله ژنها به وجود می‌آید و ژنها نیز چیزی نیستند مگر ذراتی که با یکدیگر ترکیب شده‌اند و انسان چیزی نیست مگر بُعد جسمانی و از این‌رو هرگونه بُعد غیرمادی مورد انکار قرار می‌گیرد.
همچنین در علوم اجتماعی بر اساس تحویل‌گرایی جامعه چیزی نیست؛ مگر روابطی که بین افراد وجود دارد، و همچنین در فلسفه امور انتزاعی چیزی نیستند؛ مگر حالات و کیفیات ذهنی، و خود آنها نیز چیزی نیستند؛ مگر پدیده‌هایی عصبی، و در جامعه‌شناسی نیز نظام‌های ارزشی هنجاری چیزی نیستند؛ مگر محصول احساسات، یا جبر جامعه، و در حوزه دین نیز امر مافوق طبیعی و خدا در حقیقت به تجربیات دینی و سبک و شیوه خاصی از زندگی برمی‌گردد، که در حقیقت یک امر فردی، اجتماعی یا طبیعی می‌باشد و بر این اساس رفتار دینداران مورد توجه قرار گرفته می‌شود.
اگرچه هریک از این انواعی که گفته شد با یکدیگر اختلافاتی دارند؛ اما وجه مشترکی که در این اقسام وجود دارد، این است که برای تبیین یک پدیده، به پدیده دیگری تحویل برده می‌شود، بر این اساس «کل» چیزی نیست؛ مگر «اجزائی» که از آن تشکیل شده است.
کتاب تحویل‌گرایی و الهیات: نقد و بررسی تحویل‌گرایی در الهیات معاصر اثر دکتر قاسم اخوان نبوی، با قیمت ۱۶۰۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شد.
علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی می‌توانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.
