یادداشت دوم
بهشت هم اکنون وجود دارد یا در قیامت ایجاد خواهد شد؟
نوشتاری از حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا شاکرین عضو هیات علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه برگرفته از کتاب ارزشمند «زندگی در بهشت»
آیات و روایات فراوانی دلالت دارد که بهشت و دوزخ هم اکنون موجود است. از همین رو شیخ مفید (رحمهالله) مینویسد: «بهشت و دوزخ آفریده شده است. اخبار در اینباره موجود ، و اجماع و اتفاق نیز مؤید مطلب است.». و اینک مروری بر آیاتی چند از قرآن مجید در این باره:
- “و پیامبر (ص) بار دیگر جبرئیل را ، در نزد سدره المنتهی مشاهده کرد، نزد آن سدره بهشتی است که جایگاه تقواپیشگان است.”
در رابطه با آیه فوق پیامبر(ص) فرمود: شبانه مرا به آسمان بردند و به سدره المنتهی رسیدم…، همینکه فرشتگان مرا دیدند خوش آمد گفتند. آن گاه آوای لرزش نسیم سدره و حرکت درهای بهشت را که از شدّت شادمانی در اهتزاز بود میشنیدم و شنیدم که بهشتها برای دیدار علی، فاطمه، حسن و حسین (علیهمالسلام) ابراز اشتیاق میکردند.
- “بپرهیزید از آتشی که آتش زنه آن مردم بدکار و سنگهای خاراست که برای کافران مهیا شده است.”
در این آیه کلمه (أُعدّتْ = مهیا شده) فعلماضی است و ظهور در تحقق کنونی دوزخ دارد و نشانه مخلوق بالفعل بودن آن است. از طرف دیگر از این جهت فرقی بین بهشت و دوزخ نیست و قرآن درباره آن میفرماید: (أعدّت للمتّقین)؛ بهشت برای پارسایان مهیا شده است. بنابراین بهشت نیز هماکنون موجود است.
- “نه چنین است که میپندارید! اگر علم الیقین میداشتید حتماً دوزخ را میدیدید، آنگاه به چشم یقین مشاهده میکردید!”
این آیات از مشاهده پذیر بودن دوزخ برای اصحاب یقین خبر می¬دهد، در حالیکه اگر دوزخ یا بهشت وجود نمیداشت و آفریده نشده بود دیدنی نبود. در این باره ماجرای حارثه بن مالک بن نعمان انصاری خواندنی است. او خدمت رسول گرامی اسلام (ص) رسید و عرض کرد: « گویی هم اکنون اهل بهشت را میبینم که به دیدار یکدیگر میروند و فریاد اهل دوزخ را در آتش جهنّم میشنوم. پیامبر (ص) فرمود: این بندهای است که خدا دلش را به نور ایمان منوّر ساخته است…» و
از روایاتی که درباره بهشت وارد شده نیز علم قطعی به خلقت کنونی آنها حاصل میشود. اکنون به جهت اختصار چند نمونه¬ از آنها مرور می¬شود:
- پیامبر (ص) فرمود چون وارد بهشت شدم فرشتگانی دیدم که به ساختن قصرهایی مشغول بودند. در این میان گاهی از کار بازمیایستادند. راز آن را جویا شدم. گفتند: تا این که نفقه (مصالح) برسد. گفتم نفقه چیست؟ گفتند: گفتار مؤمن: «سبحان الله والحمدلله ولا إله إلّا الله والله اکبر». هرگاه مؤمن این ذکر را ادامه دهد، ما مشغول ساختن میشویم و آنگاه که متوقّف شود ما از ساختن دست میکشیم.
- امام صادق (ع) میفرماید: به سه چیز گوش شنوا عطا شده است: بهشت، جهنّم و حورالعین. هنگامی که بنده خدا نماز گذارد و گوید: «ألّلهمّ أعتقنى من النّار وأدخلنى الجنّه وزوّجنى من الحور العین» آتش گوید: پروردگارا بندهات خواستار رهایی از من است، او را آزاد کن. بهشت گوید: پروردگارا بندهات خواستار سکونت در من است، در من جایش ده. حوریان گویند: پروردگارا بندهات خواستگار من است، مرا به تزویج وی درآور… این حدیث به روشنی خلقت کنونی بهشت، دوزخ و حورالعین را بیان میکند.
- هروی می¬گوید: به امام رضا (ع) عرض کردم: از بهشت و دوزخ به من خبر دهید که آیا این دو امروز آفریده شده است؟ زیرا گروهی میگویند: این دو هنوز آفریده نشده و در آینده آفریده میشود. فرمود: آنان از ما نیستند و ما از آنان نیستیم. کسی که انکار آفرینش بهشت و دوزخ کند پیامبر (ص) و ما را تکذیب کرده و از ولایت ما چیزی نپذیرفته و در دوزخ جاودان خواهد بود؛ زیرا خداوند فرمود: (هذه جهنّم الّتی یکذّب بها المجرمون یطوفون بینها وبین حمیم ان) و پیامبر (ص) فرمود: چون مرا به آسمان عروج دادند جبرئیل دست مرا گرفت و به بهشت وارد کرد و از رطب بهشت به من داده خوردم. آن خرمای بهشتی در صلب من نطفهای شد که چون به زمین هبوط کردم با خدیجه همبستر شدم و او به فاطمه (علیهاالسلام) باردار شد. بنابراین، فاطمه حوری بهشتی است در قالب انسان. هرگاه که به بوی بهشت اشتیاق میورزم بوی دخترم فاطمه را استشمام میکنم.
با توجه به آنچه گذشت متکلّم عالی قدر شیخ مفید (ره) میگوید: «بهشت و دوزخ آفریده شده است. اخبار در اینباره موجود است، و اجماع و اتفاق نیز مؤید مطلب است.»