راهپیمایی اربعین انگاره‌های الحادی مدرن را زیر سوال می‌برد

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشگاه روز یکشنبه مورخ ۴ مهرماه جاری در نشست علمی وجوه اندیشه سیاسی اربعین که به همت گروه سیاست پژوهشگاه و با همکاری مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات دینی، معاونت بین الملل بعثه مقام معظم رهبری و دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: اساساً راهپیمایی اربعین به رغم این که یک سنت مذهبی یا یک رخداد دینی به شمار رود یک ماهیت کاملاً سیاسی دارد و ما نمی‌توانیم پیاده روی اربعین را از ماهیت سیاسی آن تفکیک کنیم.

وی افزود: اگرچه راهپیمایی اربعین ممکن است در تاریخ صدر اسلام و تاریخ عاشورا وجود داشته باشد اما این نحوه پیاده روی در عراق یک ماهیت کاملا ضد حکومتی علیه صدام داشت و پدیده سیاسی به شمار می‌آمد. یکی از مناقشات شیعیان عراق در دوره صدام تعطیلی یا محدودیت راهپیمایی اربعین بود در واقع شیعیان وقتی می‌خواستند وجه اعتراضی خود را علیه صدام نشان دهند تلاش می‌کردند این راهپیمایی را راه‌اندازی کنند و صدام هم در مقابل وقتی می‌خواست جلوی تجمع شیعیان در عراق را بگیرد مانع برگزاری این راهپیمایی می‌شد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ادامه داد: از منظر تحلیل جبهه مقاومت آنچه در منطقه خاورمیانه تحت عنوان هسته‌های اولیه مقاومت اسلامی به وجود آمد از درون همین موکبها یا راهپیمایی‌های اربعین بود که طی سال‌های پس از سقوط صدام ایجاد شد. همچنان که برخی می‌گویند هسته اولیه مقاومت اسلامی در عراق ریشه در نماز جمعه‌های سیدمحمدصادق صدر دارد و جوانانی که پای درس های او بودند به تدریج جذب حشد الشعبی شدند. اما نسل جدید حشدالشعبی یا جبهه مقاومت در عراق همان نیروها و بچه‌هایی بودند که  از زوار پذیرایی  و هر ساله بهتر از سال های قبل در این مراسم شرکت می‌کردند.

فراتی ادامه داد: راهپیمایی اربعین و حضور ایرانی ها در عراق طی یک روز باشکوه در برطرف کردن تاریخ تلخ جنگ ایران و عراق بسیار موثر بوده است. اگر ما میلیاردها هزینه می‌کردیم که خاطره تلخ جنگ ایران و عراق بین این دو ملت را بزداییم و از بین ببریم شاید نمی‌توانستیم به اندازه راهپیمایی اربعین در رفع این خاطره تلخ هزینه یا کمک کنیم. بسیاری از کشورها مثل ژاپنی ها یا چینی ها دوره های متعددی جنگ کردند اما امروز که سالها از جنگ بین چین و ژاپن گذشته هنوز هم بر علیه هم فیلم می‌سازند و خاطرات تلخ آن دوران را نقل می‌کنند و این کینه و دشمنی بین آنها به صورت پایدار مانده است.

وی افزود: یکی از کارکردهای مهم اربعین از بین بردن خاطر تلخ جنگ ایران و عراق است که توانسته است بین این دو ملت که هر سال تمام قد با هم جنگیدند یک الفت و دوستی عجیب ایجاد کند که اگر یک سال ایرانی ها در این پیاده روی شرکت نکنند موجب غم و اندوه عراقی‌ها می‌شود.

فراتی با اشاره به نکته دیگری بیان کرد: کسی که در پیاده روی اربعین شرکت می‌کند متوجه می‌شود که در درون این راهپیمایی‌ها جریان‌های فکری و سیاسی متفاوتی از عراق شرکت و حتی موکب‌های متعددی دارند که از زوار پذیرایی می‌کنند اما جالب این است که زوار اربعین بدون اینکه به این تنوع یا مناقشه ها  وتفاوت های فکری توجه کنند از امکانات آنها استفاده کرده و به مسیر خود ادامه می‌دهند، چرا که احساس می کنند برای رسیدن به امام حسین(ع) نباید به این تفاوت ها یا نگاه‌های مختلف توجه کنند بلکه باید مسیر خود را به سمت امام حسین(ع) ادامه بدهند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، بیان کرد: به نظر می‌رسد پیاده روی اربعین در عراق بسیاری از انگاره های دوره جدید و مدرن را زیر سوال برده است، به همین دلیل دنیای مدرن پیاده‌روی اربعین را پوشش رسانه‌ای نمی‌دهد. در شرایطی که معنویت از دنیا رخت برمی بندد و جهان به سمت الحاد پیش می‌رود پیاده روی رابعین زیر تمام انگاره های الحادی می زند و معتقد است که هنوز هم انگاره دینی و معنوی می‌تواند انسان‌ها را کنار یکدیگر قرار دهد مفاهیم بزرگ اخلاقی را در دوره جدید زنده کند. یکی از دلایلی که دنیای مدرن علاقه‌ای به پوشش خبری و رسانه ای این پیاده روی ندارد همین زیر پا زدن به انگاره های دوره مدرن است که برای بسیاری از غربی‌ها هم مورد توجه و قابل تامل است.