رفتار پيامبر به عنوان رهبر جامعه اسلامي همان سيره شخصي ايشان بود

به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مجموعه طرح «از نگاه نبوي (ص)»، سلسله دفاتر كم حجم و متنوعي است كه با زبانی ساده و روان موضوعات مختلفی را از زاويه سنت پيامبر اكرم(ص) مورد واكاوي قرار داده است.

کتاب «اقتصاد از منظر پیامبر(ص)» دفتر بیست و یکم از این مجموعه، به قلم دکتر زهیر صیامیان گرجی در مركز پژوهش‌هاي جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سامان یافته است.

در ادامه یادداشتی از دکتر زهیر صیامیان گرجی با محوریت این کتاب آمده است که از منظرتان خواهد گذشت:

 

“حيات اقتصادي جزء ابعاد مهمي است كه مي‌خواهد به بخش قابل توجهي از نيازهاي معيشتي انسان پاسخ دهد،‌ از اين نظر اقتصاد و چگونگي تدوين و تنظيم روابط اقتصادي ميان افراد در يك جامعه جزء مهمترين شاخص‌هاي هر مكتب است. اسلام نیز به عنوان اندیشه‌ای برآمده از نصوص دینی كوشيده است تلاش می‌کند براي حل مسایل اقتصادي جامعه انساني پاسخ‌ها و راه حل‌هاي مناسبي ارایه دهد. تعدادي از آيات قرآن به مسایل اقتصادي اشاره دارند كه محور بحث‌ها و تفاسير فقهي بسياري از فقهاي مسلمان در طول تاريخ اسلام بوده است،‌ اما چنان كه مي‌دانيم سيره و سنت پيامبر اسلام يكي ديگر از منابعي است كه فقها و دانشمندان اسلامي جهت ترسيم الگوي نظري و عملي انسان مسلمان و جامعه اسلامي مطلوب و ايده‌آل از آن بهره‌هاي بسيار برده‌اند. پيامبر اسلام‌(ص) در طول زندگي خود،‌ چه در دوران پيش از بعثت و چه به ويژه پس از برگزيده شدن به مقام پيامبري و دوران تبليغ اسلام و تشكيل حكومت اسلامي در مدينه و گسترش اسلام در سراسر عربستان مجموعه‌ای از رفتارها، برخوردها، جملات، انديشه‌ها و نقطه نظراتی را از خود باقي گذاشته‌اند كه تحت نام سيره يا سنت، گوياي نحوه تفكر و عملكرد ايشان در مواجهه با پديده‌هاي گوناگون فردي و اجتماعي است و از آنجا كه پيامبر(ص) در قرآن براي مسلمانان الگوي تمام عيار انسان مسلمان است بررسي اين سيره اهميت ويژه‌اي جهت تدوين و ترسيم الگوهاي رفتار فردي و اجتماعي در ابعاد گوناگون دارد.

محققان باید بکوشند با مطالعه كتاب‌هاي مرجع تاريخ اسلام درباره زندگي پيامبر و بررسي روايات و احاديث آن حضرت و همچنين احاديث و روايات درباره زندگي ايشان كه عمدتا از كتاب‌هاي معتبر شيعه و اهل سنت گرفته شده،‌ تصويري از سيره اقتصادي پيامبر اسلام ارایه دهند؛ در این زمینه ملاك و معيار اصلي باید سيره شخصي پيامبر باشد و اينكه حضرت رسول خود در مواجهه با مسایل گوناگون اقتصادي در زندگی شخصی خویش به عنوان یک الگوی عمل برای دیگر مسلمانان چه مواضعي را اتخاد مي‌كرده‌اند. به عنوان مثال اين كه نظر و عمل پيامبر درباره كار،‌ انفاق و صدقه،‌ عدالت،‌ سخاوتمندي،‌ ساده زيستي،‌ مهريه،‌ غنيمت و غيره چه بوده است،‌ چرا كه رفتار پيامبر به عنوان حاكم و رهبر و رییس جامعه اسلامي همان سيره شخصي و برخوردهاي فردي ايشان بوده است و پيامبر در دوران حكومتش بر جامعه اسلامي تا آنجا كه امكان داشت،‌ كوشيد تا رفتار حاكمانه‌شان انعكاسي نیز از رفتارشان در زندگي فردي باشد و ميان محمد(ص) به عنوان رییس حكومت با محمد(ص) به عنوان يك بشر خاكي تفاوتي نباشد.”