جایگاه تمدنی عاشورا

جایگاه تمدنی عاشورا
نوشتاری از دکتر سیدعلیرضا عالمی عضو شورای علمی گروه مطالعات پیشرفت و تمدن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

«عاشورا» فصلی مهم و شاخص از حیات تمدن اسلامی است، با سیطره جریان یزید و نگاه تغلبی بر گفتمان تمدنی اسلام تنها نیم قرن بعد از رحلت رسول خدا(ص) می‌رفت که این منظر به تنها گفتمان در جهان اسلام تبدیل شود و گفتمان «ولایت امر الهی بر حیات تمدنی» از اجتماع مسلمین حذف شود.

پایمردی و شهادت امام حسین و اصحابش در روز عاشورا برهم زننده‌ی برنامه تثبیت سلطه گفتمان تغلب بر جهان اسلام به عنوان گفتمان ولایت طاغوت و اشاعه دنیا پرستی در پوستین اسلام بود.

با سقیفه گفتمان جاهلی تغلب(به عنوان گفتمان ولایت طاغوت) به اجتماع مسلمین راه یافت و تبدیل به جریان شد و به عنوان رقیب جدی گفتمان ولایت الهی که در زمانه رسول خدا تسلط داشت درآمد و در زمانه خلیفه اول، قدرت سیاسی را به دست گرفت و پس از دو دهه تثبیت شد دوره کوتاه خلافت امام علی که بازآفرینی گفتمان ولایت الهی را در برنامه داشت با تقابل گفتمان تغلب روبرو شد و در نهایت منجر به شهادت حضرت شد و تلاشهای امام حسن و امام حسین بر حفظ گفتمان ولایت الهی تمرکز داشت. تا اینکه جریان یزید و نگاه تغلبی سعی کردند به صورت کامل گفتمان ولایی را از نظر جریانی حذف کنند و اگر پایمردی و شهادت امام حسین اتفاق نمی افتاد این هدفگذاری تحقق می یافت.

جایگاه و شخصیت امام حسین(ع) و هم‌چنین مختصات الهی و جاودانه واقعه جانسوز عاشورا باعث شد غبار غفلت از جامعه اسلامی در خصوص چیستی،‌ چرایی و چگونگی حکمرانی در حیات مسلمانان زدوده شود و موجودیت گفتمان ولایت الهی به عنوان گفتمانی که حسین(ع) نماد آن است؛ برای همیشه‌ی تاریخ تضمین گردد.