بررسی ابعاد راهبردی -امنیتی عملیات وعده صادق

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هم‌اندیشی بین‌المللی بررسی ابعاد راهبردی -امنیتی عملیات وعده صادق یکشنبه دوم اردیبهشت ماه جاری توسط گروه سیاست پژوهشگاه با همکاری جمعیت قولنا و العمل، تجمع العالمی لدعم خیار المقاومه، مجلس علماء فلسطین فی لبنان، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، انجمن مطالعات سیاسی حوزه و کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین برگزار شد.

حجت‌الاسلام دکتر محمد ملک‌زاده، عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه و دبیر علمی این نشست در ابتدا ضمن گرامیداشت سالروز تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به فرمان حضرت امام (ره) در ۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ تاسیس شد، عملیات تاریخی وعده صادق را که در پی پاسخ تنبیهی ایران به شرارتهای پی در پی رژیم صهیونیستی انجام شد، رویدادی غرور آفرین برای ملت ایران خواند و گفت:

به اذعان رسانه‌های عبری این عملیات در نوع خود، دقیق‌ترین، متمرکزترین و هماهنگ‌ترین حمله در تاریخ عملیات نظامی جهان در استفاده از تسلیحات پیشرفته و نقطه زن توصیف شده است. اسکات ریتر افسر سابق اطلاعات آمریکا با ابراز تعجب از این عملیات بی سابقه تاکید می کند «در این عملیات پایگاهی در اسراییل با دقت مورد اصابت موشکهای ایران قرار گرفت که حفاظت شده ترین نقطه زمین در برابر حملات موشکی بوده که حتی محافظت شده تر از کاخ سفید و کاخ کرملین است. ایران با پنج موشک این پایگاه را درهم کوبید و به غربی ها و آمریکایی ها ثابت کرد که هیچ دفاعی در برابر موشکهای ایرانی وجود ندارد». در این عملیات جمهوری اسلامی تمام ابهت پوشالی این رژیم را فروریخت و به تعبیر برخی منابع رسانه ای جهان، ایران تنها کشوری است که در بحران بیش از ۶ ماهه اخیر در غزه توانست ظرف چند دقیقه معادله را تغییر دهد. اتفاقی که کارشناسان سیاسی و نظامی از آن با عنوان تغییر معادله قدرت در منطقه و جهان یاد می کنند. به لطف الهی این اتفاق بزرگ معادله قدرت را به نفع جریان مقاومت تغییر خواهد داد. این اقدام مقتدرانه ایران از جهات متعدد منحصر بفرد است که در جای خود نیازمند تحلیل و بررسی های کارشناسانه است و در این جلسه با حضور تعدادی از اساتید بین المللی به بررسی برخی از ابعاد این موضوع خواهیم پرداخت.

 

سخنرانی دکتر شیخ حسین قاسم (رئیس مجلس علماء فلسطین):

ملت فلسطین بیش از صد سال است که مورد ستم واقع شده است، در سالهای اولیه توسط انگلیسی ها و از سال ۱۹۴۸ به بعد توسط صهیونیستها. دولت جمهوری اسلامی ایران، پس از تشکیل و پیروزی انقلاب اسلامی، تنها دولتی است که در همه احوال با مردم فلسطین بوده است و هرگز از آرمان دفاع از فلسطین عقب نشینی نکرده است. جمهوری اسلامی به مردم ما کمک کرده است و هر آن چه را که نیاز داشته است برای دفاع به ما داده است. حتی در دوران ۲۰ ماهی که غزه در محاصره است، این پشتیبانی ادامه داشته است. صهیونیستها، با آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، کانادا و…بسیاری از دیگر دولتها، دست به دست هم داده اند تا غزه را نابود کنند و در این ماجرا ما تنها یک یاور داشته ایم و آن ایران بوده است. درغزه بیش از دو میلیون مسلمان در محاصره بوده است و از هرگونه مواد غذایی و دارویی محروم بوده است. اما در مقابل صهیونیستها، از هر گونه امکانات برخوردار بوده اند و از هر گونه پشتیبانی نیز برخوردار بودند. حتی وقتی که صهیونیستها به کنسولگری ایران در دمشق حمله کردند، هیچ کس از نهادهای بین المللی چیزی نگفتند و حرکتی انجام نشد و ایران گفته بود که در زمان و مکان مناسب، پاسخ خواهد داد و این بر خلاف کشورهای عربی بود که هیچ پاسخی مناسب نداده بودند.

ما مردم فلسطین مطمئن بودیم که ایران پاسخی شایسته به رژیم اشغالگر خواهد داد و حمله ایران به اسرائیل، عیدی دیگر در کنار عید فطر برای ما بود، بلکه عیدی مهم تر بود.

اگر حمله ایران به اسرائیل، هیچ دستاوردی نداشته باشد جز این که مردم غزه در آن شب با آرامش و اطمینان به خواب رفتند بدون آن که صدای هواپیما یا موشک بر سر آن باشد، این نیز دستاوردی بزرگ بود، این در حالی بود که صهیونیستها به پناهگاهها هجوم برده بودند، و این خود کار بزرگی بود. بسیاری از صهیونیستها از سرزمین فلسطین فرار کردند برای آن که آنها می دانند که این سرزمین برای آنها نیست و آنان از خارج به فلسطین آمده اند، اما مردم غزه با آن همه ویرانی اما سرزمین خود را ترک نکردند.

همه تحلیل گران، اعم از صهیونیستها و غربیها، درباره این حمله بر این باورند که این حمله، قواعد بازی را عوض کرد. اسرائیلیها به ویژه نتانیاهو می گوید که به ایران پاسخ می دهند اما آنها جرات نمی کنند که چنین کنند. ما به عنوان مردم فلسطین، برای این حمله موفقیت آمیز، به مردم ایران و همه محور مقاومت تبریک عرض می کنیم و ان شاءالله دست به دست بدهیم تا بتوانیم فلسطین را آزاد کنیم.

 

سخنرانی دکترشیخ احمد القطان (رییس جمعیت قولنا و العمل)

شک نیست که جمهوری اسلامی ایران، با شلیک موشکها و پهبادها به دشمن اشغالگر اسرائیل، قدرت خود را نشان داد و این قدرت همه مسلمانان بلکه قدرت همه مستضعفان عالم است. ما باید در این مساله تدبر کنیم زیرا  قدرتی که ایران دارد برای همه مسلمانان عالم است و بر ما است که بر این قدرت نگاه مثبت داشته باشیم که برای همه عربها، مسلمانان و آزادی خواهان جهان خواهد بود.

از این رو به جمهوری اسلامی ایران تبریک می گوییم  که امنیت و آرامش اسرائیل را نابود کرد و آنها را با چالش روبرو کرد.

ما به همه عالم اعلام می کنیم که این محور، محور مقاومت، عزت و کرامت است و محور پشتیببانی و یاری ستمدیدگان غزه و در سراسر عالم است.

و به مردم عزیز غزه مقاوم می گوییم که محور مقاومت از سوی عراق، لبنان، سوریه و یمن، در کنار جبهه غزه ایستاده است.

ایران در محور مقاومت، برای زوال رژیم صهیونیستی در این عملیات، بر روی قدرت خود  تکیه کرد.

این حمله، ضربه ای کاری بود در دفاع از غزه و در تقابل با اسرائیل . این عملیات، در حمایت از مظلوم و در مقابل ظلم و ظالم بود.

لذا به همه مسلمانان و عربها می گوییم که به نظر کرامت و عزت، به رهبران و مردم ایران بنگرند. و در محور مقاومت در کنار فلسطین، یمن ، عراق و لبنان بایستند.

ما بر این باوریم که این وعده صادق که با ضربه ایران تحقق یافت، در  راستای طوفان الاقصی است و ان شائالله امیدواریم که قدرت صهیونیستها در هم شکسته شود.

تاریخ ثبت خواهد کرد که ایران و عراق و لبنان و یمن، و همه محور مقاومـت، با عقیده و باور و با جان خود در کنار غزه ایستادند. و آنان بودند که مردم غزه را پشتیبانی کردند. ما دوباره به رهبری ایران و آیت الله خامنه ای و همه مردم ایران تبریک عرض می کنیم و از خدای بزرگ می خواهیم که ان شاءالله  این عملیات به عملیات بزرگ عزت و آزادی فلسطین امتداد بخشد و سرزمین فلسطین را از آلودگی صهیونیستها پاک گرداند که این روز دور نخواهد بود. ان شائالله پیروزی نهایی برای مردم غزه و فلسطین نزدیک است.

 

سخنرانی دکتر یحیی غدار(رییس تجمع العالمی لدعم خیار المقاومه):

حمله ایران، حمله ای دقیق و کیفی در پاسخ به حملات اسرائیل بود که کنسولگری ایران در دمشق را هدف قرار داد و منجر به شهادت مستشاران نظامی شد.

این امر اتفاقی بی سابقه در زمان و شرایط خود و در تأیید توانمندی های جمهوری اسلامی ایران بود و ایران را  به عنوان یک قدرت منطقه ای تبدیل کرد و این که ایران بدون تردید و ترس، بر ارزش ها، اصول و تعهدات خود ثابت قدم است و اساساً از حاکمیت و حقوق بین الملل خود دفاع می کند.

جمهوری ایران و رهبری آن با مهارت و خلاقیت کم نظیری این مساله را مدیریت کردند، دیپلماسی خود را فعال کرد، تماس های لازم را برقرار کردند و به شورای امنیت و سازمان ملل این فرصت را دادند که در محکومیت حمله به کنسولگری موضع گیری کنند. وقتی شورای امنیت، سازمان ملل و سازمان‌های مربوطه شکست خوردند، ایران چاره‌ای جز وارد کردن ضربه بزرگ به رژیم موقت صهیونیستی نداشت.

جمهوری اسلامی ایران وقتی ۷۲ ساعت قبل از حمله دقیق به همسایگان اطلاع داد و آمریکا، ناتو، جهان آنگلوساکسون، متحدان رژیم اسرائیل را مطلع کرد، قدرت خود را اثبات کرد. سکوت اهریمنی غربیها در مقابل مسئولیت ها  و حقیقت، واقعیت آنها را آشکار کرد.

ایران با حمله هماهنگ و ماهرانه خود به دستاوردهای قابل توجهی برای خود، محور مقاومت، غزه، فلسطین و تلاش برای آزادسازی آن، به دست آورد.

رگباری از انواع پهپادها و موشک‌ها بر این رژیم صهیونیستی بارید و آمریکا، انگلیس، فرانسه و اردن را مجبور کرد که از آن حمایت کنند و با آنها بجنگند، که نشان دهنده ناتوانی آنها در مقابله با موشکها بود. موشک‌های ایران در برابر پنج کشور قدرتمند جهان و منطقه موفق شدند به راهبردی ترین، مستحکم‌ترین و حفاظت‌شده‌ترین پایگاه‌های نظامی اسرائیل برسند.

ایران به اهداف و مقاصد خود در پاسخ، بدون کمک گرفتن از جبهه‌ها و متحدین خود دست یافته است و نشان داد که با دستان خود و  با سلاح‌های ایرانی، می تواند پاسخ دهد و استواری و تصمیم برای حفظ، حفاظت و دفاع از حاکمیت خود را دارد.

به گفته همه راهبردنویسان و کارشناسان، پاسخ ایران ضربه مهلکی به رژیم صهیونیستی و آینده آن بود، همچنین ضربه ویرانگری به طرحهای  آمریکا و متحدان آن در منطقه بود.

این پاسخ ثابت کرد که اسرائیل ناتوان و درمانده است که کاملا تحت حمایت آمریکاست و از تار عنکبوت سست تر است.

پاسخ ایران همچنین اعتبار محور را تقویت کرد و آمادگی آن را برای دفاع تأیید کرد. این پاسخ، ایران و محور  مقاومت را به عنوان یک نیروی منطقه‌ای تعیین‌کننده در شکل‌دهی آینده مناقشه با دشمن اسرائیلی و غرب، تثبیت کرد.

پاسخ ایران مانند صاعقه بر سر سران نهاد، آمریکا و ناتو فرود آمد و به عیاشی اسرائیل پایان داد، بازوها و اراده‌اش را شکست.

خداوند متعال جمهوری اسلامی ایران و سخاوت مردم قهرمان و رهبری تاریخی آن را حفظ کند.

 

حجت‌الاسلام دکتر محسن مهاجرنیا (عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه ):

من نمی خواهم تحلیل نظامی از وقایع اخیر انجام دهم زیرا به اندازه کافی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و همچنین اطلاعات میدانی را ندارم و تمام اطلاعات ما از دنیای مجازی پر از تناقض و تناقض است.

منظور من از عقلانیت دفاعی همان چیزی است که اسلام از نظر امنیت، اقتدار و دفاع برای مسلمانان مقرر کرده است.

من یک گفت و گوی اساسی دارم بر اساس آیه شصت سوره انفال، خداوند متعال می فرماید: «و هر چه توان دارید و از بند اسبان، برای آنها آماده کنید تا دشمن خدا و دشمن خود را به وحشت بیاندازید. و برخی از آنها را نمی‌شناسید، خداوند آنها را می‌داند، و هر چه در راه خدا انفاق کنید، به طور کامل به شما خواهد داد.»

بنده در راستای موضوع این جلسه و همایش با عنوان «عملیات وعده حق» ملاحظاتی درباره این آیه دارم.

به نظر می رسد که در این ایه بر هفت بیان و توصیف خاص تأکید شده است:

اول: جمله « وَ أَعِدُّوا لَهُمْ» یک رویارویی در برابر دشمنان است. یعنی همه شما علیه همه دشمنان هستید، نه فقط ایران یا فقط شیعیان، بلکه همه مسلمانان در مقابل همه دشمنان هستید. این دستور خداوند است که در همه عرصه های جامعه اسلامی آمادگی کامل داشته باشید.

دوم: طبق ایه که می فرماید «هر چه توان دارید و هر آنچه را که می‌توانید تهیه کنید» همه توان و امکانات را آماده کنید باید در همه زمینه ها با دشمن خود مقابله کنید.

سوم: عبارت تهیه اسبان از مصادیق عصر نزول قرآن است. اینها توصیفات و شواهد قطعی و انحصاری نیست. بنابراین امروز باید هر آنچه که نقش دفاعی و بازدارنده در برابر دشمنان داشته باشد آماده کنیم. امروز موشک ها و پهپادهای ایرانی نقطه قوت و سرنوشت ما شده اند. شکی نیست که داشتن آمادگی هسته‌ای و اتمی دلیل بر توانایی و قدرت است. داشتن اورانیوم به میزان بیش از ۶۰ درصد (شصت درصد) قدرت محسوب می شود. از آیه شریفه چنین استنباط می شود که داشتن بمب اتم نیز لازم است، اما فتوای رهبری انقلاب بنا بر مصلحت و ضرورت فتوا، تولید بمب اتم را محدود کرده است و جمهوری اسلامی طبق این فتوا عمل خواهد کرد.

چهارم: توانایی شما باید برای دشمن ترسناک باشد و مانند هواپیماهای آواکس سعودی و بمب هسته ای پاکستان و نیروهای نظامی ترکیه و اردن و مصر نباشد. دلیل امنیت دشمنان اسلام و مسلمین، آمریکا و رژیم صهیونیستی است.

بسیاری از مفسران هدف از افزایش قدرت نظامی را ترساندن دشمن و دفاع از حقوق و مصالح حیاتی جامعه اسلامی دانسته اند. آیت الله خامنه ای ترس و ارعاب را عامل بازدارندگی دشمن می دانند. امام خمینی (ره) در این آیه دستور آماده سازی نیروهای مسلح و نیروهای دفاعی را برای حفظ نظام اسلامی و دفاع از تمامیت ارضی و استقلال امت اسلامی دانستند.

پنجم: مراد از «دشمن خدا و دشمن شما» این است که دشمنان جوامع اسلامی قطعاً دشمنان خدا هستند. یعنی ای کشورهای اسلامی و ای کسانی که ایمان آورده اید، کافران را دوست نگیرید که کافران دشمن خدا و دشمن خدا دشمن شما هستند.

ششم: آیه حاکی از احتیاط فکری در آمادگی برای اقتدار است، به گونه‌ای که جوامع اسلامی همواره باید برای دشمنان ظاهری و پنهان، دشمنان فعلی و بالقوه خود آماده باشند.

هفتم: ایه فوق به مسلمانان وعده داده هر چه در راه خدا انفاق کنید به طور کامل به شما داده می شود و بر شما ستم نمی شود. مسلمانان باید با پول و دارایی خود به کمک مردم غزه بشتابند و از اموال خود برای تهیه سلاح به مجاهدان غزه استفاده کنند.

 

دکتر مختار شیخ حسینی (رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی):

مطالب بنده در پاسخ به سه سوال خواهد بود:

سوال اول: چرا اسرائیل منافع جمهوری اسلامی را هدف قرار میدهد؟

در پاسخ به این سوال باید توجه داشت که انقلاب اسلامی چند هزینه را بر اسرائیل تحمیل کرده است؟ اولین هزینه، هزینه هویتی است. اسرائیل یک دولت جعلی است که با حمایت انگلیس در سال ۱۹۴۸ شکل گرفته است. به قدرت ملت خود متکی نیست به قدرتهای خارجی وابسته است. جمهوری اسلامی از ابتدا استراتژی خود را بر پایه حمایت از قدرتهای مردمی و مخالفت با دولت استبدادی و غیر مردمی قرار داد. اسرائیل نماد یک قدرت غیر مردمی و غاصب است از این رو جمهوری اسلامی از ابتدا به مخالفت برخاست. با پیروزی انقلاب اسلامی محور مقاومت فلسطینی با مخالفت علیه سازش و عادی سازی روابط با دولت غاصب صهیونیستی شکل گرفت.

از سال ۲۰۰۶ با حمایت بیشتر از حزب الله لبنان یک هزینه سخت افزاری در مرزهای شمالی بر اسرائیل تحمیل شد. در ادامه تحمیل این هزینه ها رژیم صهیونیستی تصمیم گرفت از رهبران و کارگزاران جبهه مقاومت انتقام بگیرد تا شاید بتواند جلوی این هزینه ها را بگیرد. از این رو دست به ترور آنها زد. در حقیقت این اقدام انفعالی برای مقابله با محور مقاومت و علیه جمهوری اسلامی بود.

سوال دوم: چرا جمهوری اسلامی واکنش نشان داد؟

واکنش انتقامی عملیات وعده صادق در پاسخ به این اقدامات رژیم صهیونیستی بود. این عملیات برای بازداشتن رژیم از شرورتهایش و با هدف ایجاد بازدارندگی در برابر این رژیم بود. به دنبال اقدامات تروریستی اسرائیل، خواست افکار عمومی داخلی بر مقابله با این رژیم افزایش یافته بود و از طرفی عدم اقدام مناسب، رژیم را در تداوم جنایتهایش جری تر می ساخت. بنابراین اقدام ایران برای ایجاد بازدارندگی انجام شد.

سوال سوم: سناریوهای آینده چیست؟

حداقل دو سناریو وجود دارد: سناریوی اول این است که رژیم اسرائیل پیام ایران را دریافت کند و دست از شرارت بردارد. در این سناریو امکان تشدید تنش کاهش یافته و دشمنی ها بیشتر در قالب جنگ سرد ادامه خواهد یافت. در سناریوی دوم امکان افزایش تنش با تداوم شرارتهای اسرائیل وجود خواهد داشت. البته این سناریو در شرایط موجود امکان وقوع کمتر دارد و شواهد حاکی از آن است که اسرائیل پیام بازدارندگی ایران را دریافت کرده است.