بررسی ابعاد راهبردی -امنيتی عملیات وعده صادق

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هم‌اندیشی بین‌المللی بررسی ابعاد راهبردی -امنيتی عملیات وعده صادق یکشنبه دوم اردیبهشت ماه جاری توسط گروه سیاست پژوهشگاه با همکاری جمعیت قولنا و العمل، تجمع العالمی لدعم خیار المقاومه، مجلس علماء فلسطین في لبنان، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، انجمن مطالعات سیاسی حوزه و كميته فرهنگی و آموزشی اربعين برگزار شد.

حجت‌الاسلام دکتر محمد ملک‌زاده، عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه و دبیر علمی این نشست در ابتدا ضمن گرامیداشت سالروز تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که به فرمان حضرت امام (ره) در ۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ تاسیس شد، عملیات تاریخی وعده صادق را که در پی پاسخ تنبیهی ایران به شرارتهای پی در پی رژیم صهیونیستی انجام شد، رویدادی غرور آفرین برای ملت ایران خواند و گفت:

به اذعان رسانه‌های عبری این عملیات در نوع خود، دقیق‌ترین، متمرکزترین و هماهنگ‌ترین حمله در تاریخ عملیات نظامی جهان در استفاده از تسلیحات پیشرفته و نقطه زن توصیف شده است. اسکات ریتر افسر سابق اطلاعات آمریکا با ابراز تعجب از این عملیات بی سابقه تاکید می کند «در این عملیات پایگاهی در اسراییل با دقت مورد اصابت موشکهای ایران قرار گرفت که حفاظت شده ترین نقطه زمین در برابر حملات موشکی بوده که حتی محافظت شده تر از کاخ سفید و کاخ کرملین است. ایران با پنج موشک این پایگاه را درهم کوبید و به غربی ها و آمریکایی ها ثابت کرد که هیچ دفاعی در برابر موشکهای ایرانی وجود ندارد». در این عملیات جمهوری اسلامی تمام ابهت پوشالی این رژیم را فروریخت و به تعبیر برخی منابع رسانه ای جهان، ایران تنها کشوری است که در بحران بیش از ۶ ماهه اخیر در غزه توانست ظرف چند دقیقه معادله را تغییر دهد. اتفاقی که کارشناسان سیاسی و نظامی از آن با عنوان تغییر معادله قدرت در منطقه و جهان یاد می کنند. به لطف الهی این اتفاق بزرگ معادله قدرت را به نفع جریان مقاومت تغییر خواهد داد. این اقدام مقتدرانه ایران از جهات متعدد منحصر بفرد است که در جای خود نیازمند تحلیل و بررسی های کارشناسانه است و در این جلسه با حضور تعدادی از اساتید بین المللی به بررسی برخی از ابعاد این موضوع خواهیم پرداخت.

 

سخنراني دكتر شيخ حسين قاسم (رئیس مجلس علماء فلسطین):

ملت فلسطين بيش از صد سال است كه مورد ستم واقع شده است، در سالهاي اوليه توسط انگليسي ها و از سال ۱۹۴۸ به بعد توسط صهيونيستها. دولت جمهوري اسلامي ايران، پس از تشكيل و پيروزي انقلاب اسلامي، تنها دولتي است كه در همه احوال با مردم فلسطين بوده است و هرگز از آرمان دفاع از فلسطين عقب نشيني نكرده است. جمهوری اسلامی به مردم ما كمك كرده است و هر آن چه را كه نياز داشته است براي دفاع به ما داده است. حتي در دوران ۲۰ ماهي كه غزه در محاصره است، اين پشتيباني ادامه داشته است. صهيونيستها، با آمريكا، انگليس، فرانسه، آلمان، كانادا و…بسياري از ديگر دولتها، دست به دست هم داده اند تا غزه را نابود كنند و در اين ماجرا ما تنها يك ياور داشته ايم و آن ايران بوده است. درغزه بيش از دو ميليون مسلمان در محاصره بوده است و از هرگونه مواد غذايي و دارويي محروم بوده است. اما در مقابل صهيونيستها، از هر گونه امكانات برخوردار بوده اند و از هر گونه پشتيباني نيز برخوردار بودند. حتي وقتي كه صهيونيستها به كنسولگري ايران در دمشق حمله كردند، هيچ كس از نهادهاي بين المللي چيزی نگفتند و حركتي انجام نشد و ايران گفته بود كه در زمان و مكان مناسب، پاسخ خواهد داد و اين بر خلاف كشورهاي عربي بود كه هيچ پاسخي مناسب نداده بودند.

ما مردم فلسطين مطمئن بوديم كه ايران پاسخي شايسته به رژيم اشغالگر خواهد داد و حمله ايران به اسرائيل، عيدي ديگر در كنار عيد فطر براي ما بود، بلكه عيدي مهم تر بود.

اگر حمله ايران به اسرائيل، هيچ دستاوردي نداشته باشد جز اين كه مردم غزه در آن شب با آرامش و اطمينان به خواب رفتند بدون آن که صداي هواپيما يا موشك بر سر آن باشد، اين نيز دستاوردي بزرگ بود، اين در حالي بود كه صهيونيستها به پناهگاهها هجوم برده بودند، و اين خود كار بزرگي بود. بسياري از صهيونيستها از سرزمين فلسطين فرار كردند براي آن كه آنها مي دانند كه اين سرزمين براي آنها نيست و آنان از خارج به فلسطين آمده اند، اما مردم غزه با آن همه ويراني اما سرزمين خود را ترك نكردند.

همه تحليل گران، اعم از صهيونيستها و غربيها، درباره اين حمله بر اين باورند كه اين حمله، قواعد بازي را عوض كرد. اسرائيليها به ويژه نتانياهو مي گويد كه به ايران پاسخ مي دهند اما آنها جرات نمي كنند كه چنين كنند. ما به عنوان مردم فلسطين، براي اين حمله موفقيت آميز، به مردم ايران و همه محور مقاومت تبريك عرض مي كنيم و ان شاءالله دست به دست بدهيم تا بتوانيم فلسطين را آزاد كنيم.

 

سخنرانی دکترشیخ احمد القطان (رییس جمعیت قولنا و العمل)

شك نيست كه جمهوري اسلامي ايران، با شليك موشكها و پهبادها به دشمن اشغالگر اسرائيل، قدرت خود را نشان داد و اين قدرت همه مسلمانان بلكه قدرت همه مستضعفان عالم است. ما بايد در اين مساله تدبر كنيم زيرا  قدرتي كه ايران دارد براي همه مسلمانان عالم است و بر ما است كه بر اين قدرت نگاه مثبت داشته باشيم كه براي همه عربها، مسلمانان و آزادي خواهان جهان خواهد بود.

از این رو به جمهوري اسلامي ايران تبريك مي گوييم  كه امنيت و آرامش اسرائيل را نابود كرد و آنها را با چالش روبرو كرد.

ما به همه عالم اعلام مي كنيم كه اين محور، محور مقاومت، عزت و كرامت است و محور پشتيبباني و ياري ستمديدگان غزه و در سراسر عالم است.

و به مردم عزيز غزه مقاوم مي گوييم كه محور مقاومت از سوي عراق، لبنان، سوريه و يمن، در كنار جبهه غزه ايستاده است.

ايران در محور مقاومت، براي زوال رژيم صهيونيستي در اين عمليات، بر روي قدرت خود  تکیه کرد.

اين حمله، ضربه اي كاري بود در دفاع از غزه و در تقابل با اسرائيل . اين عمليات، در حمايت از مظلوم و در مقابل ظلم و ظالم بود.

لذا به همه مسلمانان و عربها مي گوييم كه به نظر كرامت و عزت، به رهبران و مردم ايران بنگرند. و در محور مقاومت در كنار فلسطين، يمن ، عراق و لبنان بايستند.

ما بر اين باوريم كه اين وعده صادق كه با ضربه ايران تحقق يافت، در  راستای طوفان الاقصي است و ان شائالله اميدواريم كه قدرت صهيونيستها در هم شكسته شود.

تاريخ ثبت خواهد كرد كه ايران و عراق و لبنان و يمن، و همه محور مقاومـت، با عقيده و باور و با جان خود در كنار غزه ايستادند. و آنان بودند كه مردم غزه را پشتيباني كردند. ما دوباره به رهبري ايران و آيت الله خامنه اي و همه مردم ايران تبريك عرض مي كنيم و از خداي بزرگ مي خواهيم كه ان شاءالله  اين عمليات به عمليات بزرگ عزت و آزادي فلسطين امتداد بخشد و سرزمين فلسطين را از آلودگي صهيونيستها پاك گرداند كه اين روز دور نخواهد بود. ان شائالله پيروزي نهايي براي مردم غزه و فلسطين نزديك است.

 

سخنراني دکتر یحیی غدار(رییس تجمع العالمی لدعم خیار المقاومه):

حمله ايران، حمله اي دقیق و کیفی در پاسخ به حملات اسرائیل بود که کنسولگری ايران در دمشق را هدف قرار داد و منجر به شهادت مستشاران نظامي شد.

اين امر اتفاقی بی سابقه در زمان و شرایط خود و در تأیید توانمندی های جمهوری اسلامی ایران بود و ايران را  به عنوان یک قدرت منطقه ای تبدیل كرد و اين كه ايران بدون ترديد و ترس، بر ارزش ها، اصول و تعهدات خود ثابت قدم است و اساساً از حاکمیت و حقوق بین الملل خود دفاع می کند.

جمهوری ایران و رهبری آن با مهارت و خلاقیت کم نظیری این مساله را مدیریت کردند، دیپلماسی خود را فعال کرد، تماس های لازم را برقرار کردند و به شورای امنیت و سازمان ملل این فرصت را دادند که در محکومیت حمله به كنسولگري موضع گیری کنند. وقتی شورای امنیت، سازمان ملل و سازمان‌های مربوطه شکست خوردند، ایران چاره‌ای جز وارد کردن ضربه بزرگ به رژيم موقت صهيونيستي نداشت.

جمهوری اسلامی ایران وقتی ۷۲ ساعت قبل از حمله دقیق به همسایگان اطلاع داد و آمریکا، ناتو، جهان آنگلوساکسون، متحدان رژيم اسرائيل را مطلع كرد، قدرت خود را اثبات کرد. سکوت اهریمنی غربيها در مقابل مسئولیت ها  و حقیقت، واقعيت آنها را آشکار کرد.

ایران با حمله هماهنگ و ماهرانه خود به دستاوردهای قابل توجهی برای خود، محور مقاومت، غزه، فلسطین و تلاش برای آزادسازی آن، به دست آورد.

رگباری از انواع پهپادها و موشک‌ها بر این رژيم صهيونيستي بارید و آمریکا، انگلیس، فرانسه و اردن را مجبور کرد که از آن حمایت کنند و با آنها بجنگند، که نشان دهنده ناتوانی آنها در مقابله با موشكها بود. موشک‌های ایران در برابر پنج کشور قدرتمند جهان و منطقه موفق شدند به راهبردي ترين، مستحکم‌ترین و حفاظت‌شده‌ترین پایگاه‌های نظامی اسرائیل برسند.

ایران به اهداف و مقاصد خود در پاسخ، بدون کمک گرفتن از جبهه‌ها و متحدین خود دست یافته است و نشان داد که با دستان خود و  با سلاح‌های ایرانی، مي تواند پاسخ دهد و استواری و تصمیم برای حفظ، حفاظت و دفاع از حاکمیت خود را دارد.

به گفته همه راهبردنويسان و کارشناسان، پاسخ ایران ضربه مهلکی به رژيم صهیونیستی و آینده آن بود، همچنین ضربه ویرانگری به طرحهاي  آمریکا و متحدان آن در منطقه بود.

این پاسخ ثابت کرد که اسرائیل ناتوان و درمانده است که كاملا تحت حمایت آمریکاست و از تار عنکبوت سست تر است.

پاسخ ایران همچنین اعتبار محور را تقویت کرد و آمادگی آن را برای دفاع تأیید کرد. این پاسخ، ایران و محور  مقاومت را به عنوان یک نیروی منطقه‌ای تعیین‌کننده در شکل‌دهی آینده مناقشه با دشمن اسرائیلی و غرب، تثبیت کرد.

پاسخ ایران مانند صاعقه بر سر سران نهاد، آمریکا و ناتو فرود آمد و به عیاشی اسرائیل پایان داد، بازوها و اراده‌اش را شکست.

خداوند متعال جمهوری اسلامی ایران و سخاوت مردم قهرمان و رهبری تاریخی آن را حفظ کند.

 

حجت‌الاسلام دکتر محسن مهاجرنیا (عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه ):

من نمی خواهم تحلیل نظامی از وقایع اخیر انجام دهم زیرا به اندازه کافی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و همچنین اطلاعات میدانی را ندارم و تمام اطلاعات ما از دنیای مجازی پر از تناقض و تناقض است.

منظور من از عقلانیت دفاعی همان چیزی است که اسلام از نظر امنیت، اقتدار و دفاع برای مسلمانان مقرر کرده است.

من یک گفت و گوی اساسی دارم بر اساس آیه شصت سوره انفال، خداوند متعال می فرماید: «و هر چه توان دارید و از بند اسبان، برای آنها آماده کنید تا دشمن خدا و دشمن خود را به وحشت بیاندازید. و برخی از آنها را نمی‌شناسید، خداوند آنها را می‌داند، و هر چه در راه خدا انفاق کنید، به طور کامل به شما خواهد داد.»

بنده در راستای موضوع این جلسه و همایش با عنوان «عملیات وعده حق» ملاحظاتی درباره این آیه دارم.

به نظر می رسد که در این ایه بر هفت بیان و توصیف خاص تأکید شده است:

اول: جمله « وَ أَعِدُّوا لَهُمْ» یک رویارویی در برابر دشمنان است. یعنی همه شما علیه همه دشمنان هستید، نه فقط ایران یا فقط شیعیان، بلکه همه مسلمانان در مقابل همه دشمنان هستید. این دستور خداوند است که در همه عرصه های جامعه اسلامی آمادگی کامل داشته باشید.

دوم: طبق ایه که می فرماید «هر چه توان دارید و هر آنچه را که می‌توانید تهیه کنید» همه توان و امکانات را آماده کنید باید در همه زمینه ها با دشمن خود مقابله کنید.

سوم: عبارت تهیه اسبان از مصادیق عصر نزول قرآن است. اینها توصیفات و شواهد قطعی و انحصاری نیست. بنابراین امروز باید هر آنچه که نقش دفاعی و بازدارنده در برابر دشمنان داشته باشد آماده کنیم. امروز موشک ها و پهپادهای ایرانی نقطه قوت و سرنوشت ما شده اند. شکی نیست که داشتن آمادگی هسته‌ای و اتمی دلیل بر توانایی و قدرت است. داشتن اورانیوم به میزان بیش از ۶۰ درصد (شصت درصد) قدرت محسوب می شود. از آیه شریفه چنین استنباط می شود که داشتن بمب اتم نیز لازم است، اما فتوای رهبری انقلاب بنا بر مصلحت و ضرورت فتوا، تولید بمب اتم را محدود کرده است و جمهوری اسلامی طبق این فتوا عمل خواهد کرد.

چهارم: توانایی شما باید برای دشمن ترسناک باشد و مانند هواپیماهای آواکس سعودی و بمب هسته ای پاکستان و نیروهای نظامی ترکیه و اردن و مصر نباشد. دلیل امنیت دشمنان اسلام و مسلمین، آمریکا و رژیم صهیونیستی است.

بسیاری از مفسران هدف از افزایش قدرت نظامی را ترساندن دشمن و دفاع از حقوق و مصالح حیاتی جامعه اسلامی دانسته اند. آیت الله خامنه ای ترس و ارعاب را عامل بازدارندگی دشمن می دانند. امام خمینی (ره) در این آیه دستور آماده سازی نیروهای مسلح و نیروهای دفاعی را برای حفظ نظام اسلامی و دفاع از تمامیت ارضی و استقلال امت اسلامی دانستند.

پنجم: مراد از «دشمن خدا و دشمن شما» این است که دشمنان جوامع اسلامی قطعاً دشمنان خدا هستند. یعنی ای کشورهای اسلامی و ای کسانی که ایمان آورده اید، کافران را دوست نگیرید که کافران دشمن خدا و دشمن خدا دشمن شما هستند.

ششم: آیه حاکی از احتیاط فکری در آمادگی برای اقتدار است، به گونه‌ای که جوامع اسلامی همواره باید برای دشمنان ظاهری و پنهان، دشمنان فعلی و بالقوه خود آماده باشند.

هفتم: ایه فوق به مسلمانان وعده داده هر چه در راه خدا انفاق کنید به طور کامل به شما داده می شود و بر شما ستم نمی شود. مسلمانان باید با پول و دارایی خود به کمک مردم غزه بشتابند و از اموال خود برای تهیه سلاح به مجاهدان غزه استفاده کنند.

 

دکتر مختار شیخ حسینی (رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی):

مطالب بنده در پاسخ به سه سوال خواهد بود:

سوال اول: چرا اسرائیل منافع جمهوری اسلامی را هدف قرار میدهد؟

در پاسخ به این سوال باید توجه داشت که انقلاب اسلامی چند هزینه را بر اسرائیل تحمیل کرده است؟ اولین هزینه، هزینه هویتی است. اسرائیل یک دولت جعلی است که با حمایت انگلیس در سال ۱۹۴۸ شکل گرفته است. به قدرت ملت خود متکی نیست به قدرتهای خارجی وابسته است. جمهوری اسلامی از ابتدا استراتژی خود را بر پایه حمایت از قدرتهای مردمی و مخالفت با دولت استبدادی و غیر مردمی قرار داد. اسرائیل نماد یک قدرت غیر مردمی و غاصب است از این رو جمهوری اسلامی از ابتدا به مخالفت برخاست. با پیروزی انقلاب اسلامی محور مقاومت فلسطینی با مخالفت علیه سازش و عادی سازی روابط با دولت غاصب صهیونیستی شکل گرفت.

از سال ۲۰۰۶ با حمایت بیشتر از حزب الله لبنان یک هزینه سخت افزاری در مرزهای شمالی بر اسرائیل تحمیل شد. در ادامه تحمیل این هزینه ها رژیم صهیونیستی تصمیم گرفت از رهبران و کارگزاران جبهه مقاومت انتقام بگیرد تا شاید بتواند جلوی این هزینه ها را بگیرد. از این رو دست به ترور آنها زد. در حقیقت این اقدام انفعالی برای مقابله با محور مقاومت و علیه جمهوری اسلامی بود.

سوال دوم: چرا جمهوری اسلامی واکنش نشان داد؟

واکنش انتقامی عملیات وعده صادق در پاسخ به این اقدامات رژیم صهیونیستی بود. این عملیات برای بازداشتن رژیم از شرورتهایش و با هدف ایجاد بازدارندگی در برابر این رژیم بود. به دنبال اقدامات تروریستی اسرائیل، خواست افکار عمومی داخلی بر مقابله با این رژیم افزایش یافته بود و از طرفی عدم اقدام مناسب، رژیم را در تداوم جنایتهایش جری تر می ساخت. بنابراین اقدام ایران برای ایجاد بازدارندگی انجام شد.

سوال سوم: سناریوهای آینده چیست؟

حداقل دو سناریو وجود دارد: سناریوی اول این است که رژیم اسرائیل پیام ایران را دریافت کند و دست از شرارت بردارد. در این سناریو امکان تشدید تنش کاهش یافته و دشمنی ها بیشتر در قالب جنگ سرد ادامه خواهد یافت. در سناریوی دوم امکان افزایش تنش با تداوم شرارتهای اسرائیل وجود خواهد داشت. البته این سناریو در شرایط موجود امکان وقوع کمتر دارد و شواهد حاکی از آن است که اسرائیل پیام بازدارندگی ایران را دریافت کرده است.