به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور عضو هیأت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه، در جلسه دوم نشست علمی «بررسی شبهات در باب قرائت حفص از عاصم و تغییر یا تحریف قرآن» که از سوی مؤسسه تمهید قم برگزار شد با بیان اینکه کار تدوین قرآن در آخرین لحظات عمر شریف پیامبر(ص) و به دستور ایشان توسط حضرت علی(ع) انجام شد، گفت: تمامی آیات در دوره خود نبی اعظم(ص) در داخل سوره‌ها قرار گرفت ولی ترتیب سوره‌ها در دوره ایشان نبوده است. در مورد آیات استثنایی هم کما اینکه در جلسه قبل گفته شد عمدتا آن را توقیفی و از دستورات پیامبر(ص) می‌دانند و فقط علامه طباطبایی معتقد است که در حد بسیار محدود و شاید دو تا سه آیه(که مرتبط با مکتب شیعه است) به صورت اجتهادی در درون سوره قرار گرفته است ولی علامه معرفت آن را هم رد می‌کند.
وی با بیان اینکه پیامبر(ص) سوره‌ها را به ترتیب نزول تعیین فرمودند ولی چون نزول ادامه داشت در درون جلد قرار نگرفت، افزود: افرادی که می‌خواستند افتخار جمع قرآن به نام امام علی(ع) ثبت نشود آن را نپذیرفتند بنابراین شیعه معتقد است که همه قرآن در دوره پیامبر جمع شده است ولی تدوین بین‌الدفتین در زمان پیامبر(ص) ممکن نبود زیرا نزول هنوز ادامه داشت. گفته شده است که دو آیه انتهایی سوره توبه توسط خزیمه بن ثابت آورده شد ولی شاهد را نداشت و این دلیل آن است که این دو آیه را پیامبر(ص) برای مردم نخواند و تثبیت نشد زیرا ایشان در بستر بیماری بود. وقتی از خزیمه شاهد خواستند او شاهد نداشت ولی عمر گفت چون پیامبر فرمود که شهادت خزیمه معادل شهادت دو نفر است از او می‌پذیریم و این هم مؤید آن است که محفل خصوصی اطراف پیامبر از نزول این دو آیه مطلع بودند.
بهجت‌پور با بیان اینکه اختلاف بر سر ترتیب سوره‌ها است که با دستور پیامبر بوده است یا صحابه، گفت: دعوایی اگر بین آیت‌الله خویی، آیت‌الله معرفت و علامه طباطبایی و ابن شهرآشوب وجود دارد در اینجاست؛ آیت‌الله خویی می‌گوید ترتیب سوره‌ها هم به دستور پیامبر(ص) بود ولی علامه طباطبایی و علامه معرفت معتقدند اینطور نیست. بنده تفسیر ترتیب نزول را مطرح کرده‌ام و معتقدم برداشتی که ما می‌توانیم از ترتیب نزول داشته باشیم دقیق‌تر و بیشتر از روند کنونی است.
حاجی نوری گرفتار قرائت اهل سنت شد
صاحب تفسیر همگام با وحی با بیان اینکه حتی حاجی نوری هم سخنان خود را به دیدگاه اهل سنت در ترتیب سور و آیات منتسب کرده است، افزود: روایات زیادی داریم که سوره را به معنی مصطلح گرفته‌اند؛ گفته شده است که در نماز فلان سوره را بخوانید یا پیامبر(ص) روایاتی در فضیلت سوره‌ها دارند. اگر فرمایش علامه طباطبایی را بپذیریم که معتقدند شاید بخشی از سوره هم در روایات مصداق سوره حساب شود جواب این است که این مستلزم انصراف ذهنی از موضوع قبلی است و باید برای آن قرینه و دلیل اقامه شود. بنابراین قرآن از سوی خدا به صورت طبیعی بر پیامبر نازل و در دوره پیامبر(ص) جمع شد و برخی صحابه مانند ابن مسعود و ابی بن کعب و حذیفه و … هم مصحف شخصی داشتند و پیامبر(ص) هم مردم را برای فراگیری قرآن به این افراد ارجاع می‌دادند مثلا ابی بن کعب، قاری برتر مدینه و دارای مقام والایی بود.
بهجت‌پور با اشاره به قرائت اهل سنت در بحث جمع قرآن که باعث ایجاد نگرانی است با تاکید بر اینکه از منظر شیعه هیچ‌گونه تحریفی در کم و زیادت نسبت به قرآن وجود ندارد، تصریح کرد: کسانی مانند حاجی نوری هم گرفتار این قرائت اهل سنت شدند و سخن از تحریف گفتند. اهل سنت می‌گویند قرآن در سینه رجال و روی پوست درختان و کتف شترها و … نوشته و در دوره پیامبر(ص) رها شد و نه خود ایشان و نه صحابه آن را جمع نکردند؛ یکسال بعد از وفات پیامبر(ص) جنگی با مسیلمه کذاب که مدعی نبوت بود صورت گرفت و بیش از هزار نفر از مسلمین کشته شدند و حافظان قرآن زیادی هم در این بین بودند(۴۰ تا ۷۰ حافظ قرآن) لذا خلیفه(ابوبکر) به فکر این افتاد که قرآن را جمع کند بنابراین مدعیان این قرائت، قصد دارند ابوبکر و زیدبن ثابت را در جمع قرآن، محور قرار دهند. ابوبکر گفت من چطور کاری را انجام دهم که پیامبر در زمان خودش انجام نداد؟ و به او گفتند که مصلحت و لازم است.
عضو هیأت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه ادامه داد: بنابراین تصمیم گرفتند جمع قرآن زیر نظر عمر و شورایی به سرپرستی زیدبن ثابت این کار انجام شود و بعد به همه اعلام کردند هر کسی هر مقدار از قرآن دارد بیاورد و باید دو شاهد هم اقامه کند. اینجاست که می‌توان ایده حاجی نوری را بهتر تحلیل کنیم و اینکه چرا گرفتار این وادی شد البته کسانی چون آقای خویی و دیگران از اساس آن را رد می‌کنند. این گروه، ۱۱۴ سوره را کنار همدیگر گذاشتند و به ابوبکر دادند و عثمان وقتی قصد کرد که آن را درون جلد بگذارد و نسخه‌برداری کند این ۱۱۴ سوره را ملاک قرار داد. این قرائت در حالی است که در روایات خودشان موارد فراوانی هست که قرآن در دوره پیامبر(ص) جمع شده بود ولی آن‌ها در توجیه، ملاک جمع را مصحفی می‌دانند که در اختیار ابوبکر بود و اینکه عثمان آن را نهایی کرد.
بهجت‌پور با بیان اینکه یکی از اشکالات مهم به این قرائت آن است که یک جوانی مانند زید را مسئول این کار کردند و کسانی چون ابی بن کعب را کنار نهادند، تصریح کرد: زیدبن ثابت کسی است که در دعوای اوس و خزرج و جانشینی پیامبر(ص) در سقیفه گفت ما انصار هستیم و باید با مهاجرین توافق کنیم لذا در اینجا هم مزد خود را از خلیفه گرفت. اقای معرفت فرموده است فضیلت که برای زید ساخته شده است ده‌ها برابر برای سایر صحابه وجود داشته است.
انکار جمع‌آوری قرآن در دوره پیامبر(ص)
عضو هیأت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه با بیان اینکه طبق این قرائت سه کار صورت گرفت، اضافه کرد: این قرائت نشان می‌دهد که آنان جمع‌آوری پیامبر را رد کردند، نوشتن غیررسمی قرآن توسط صحابه در دوره پیامبر(ص) را هم منکر شدند و مصاحف آنان را نپذیرفتند و مصحف حضرت علی(ع) را هم رد کردند تا خلفا را بزرگ کنند. آقای معرفت می‌فرماید اگر این مصحف، مصحف معتبر و مهم بود چرا حتی در یک شهر کسی از این مصحف استفاده نکرده است؛ مصحف ابن مسعود در عراق، ابودرداء در شام، مصحف ابی بن کعب و ابن عباس هم به ترتیب در مدینه و مکه بود ولی مصحف زیدبن ثابت و ابوبکر کجا بود، و هیچ گزارشی در مورد آن نداریم؟
وی با تاکید بر اینکه داستان طوری چیده شد که فقط مصحف خلیفه اول بزرگ جلوه داده شود، افزود: حاجی نوری چون تسلیم این داستان شده گرفتار تحریف شده است. در اینکه زید بن ثابت قرآنی نوشته است تردید نیست ولی مراجع تقلید همگی خودشان رساله دارند ولی کسانی که ادای رساله‌نویسی دارند و بلد نیستند مجبورند به دیگری سفارش دهند تا او بنویسد و داستان زید از این دست است. چرا از ابی بن کعب و ابن مسعود و ابودرداء استفاده نکردند؛ ابن مسعود گفته است من وقتی دنبال یادگیری قرآن از پیامبر(ص) بودم زید بچه‌ای در کوچه‌ها با موهای بافته بود که می‌دوید. بنابراین اینجا یک بازی شروع شد لذا شرق‌شناسان هم می‌گویند این مصحف، قطعا یک مصحف شخصی بوده است در حالی که اگر مصحف رسمی باشد باید شواهد تاریخی داشته باشد.
وی افزود: گفته شده است که در زمان عثمان، مصحف ابوبکر را آوردند و نسخه‌نویسی کردند ولی اگر این مصحف، همان مصحف بود چرا ملک مروان وقتی حاکم شد به حفصه گفت مصحف را بیاورر من ببینم ولی او قبول نمی‌کرد و وقتی هم آورد آن را سوزاند و چرا باید این کار بشود؟ با این کارها ضربه دوره پیامبر(ص) زدند در حالی که محوریت کار پیامبر(ص) قرآن بود و همه اینها نادیده گرفته شد تا مصحف خلیفه بزرگ شود.
عضو هیأت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه با اشاره به دیدگاه مستشرقین در این‌باره، اظهار کرد: مستشرقین می‌گویند خبری از مصحف در دوره پیامبر(ص) نیست و خلیفه هم مصحفی نداشت و صحابه هر چه خواستند با قرآن کردند و آن را کم و زیاد و حذف و اضافه کردند. اینها هم پشتوانه دوره پیامبر(ص) و هم دوره خلفای اول و دوم را از قرآن می‌گیرند و می‌گویند تازه مسلمین در دوره عثمان قرآن را نوشتند و اشتباهات را حذف کردند و جای سوره‌ها را تغییر دادند لذا قرآن، تحریف شده است. استناد اینها هم به همین نوع گزارشات و روایات اهل سنت است.
