به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، و به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، حجت‌الاسلام والمسلمین «سید سجاد ایزدهی» عضو هیات علمی و رییس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه در نشست علمی «استاد فکر بر محور اندیشه های امام خمینی (ره)» که همزمان با اولین روز از ایام الله مبارک فجر برگزار شد، گفت: تکرار افکار دیگری به معنای تولید علم نیست. امام (ره) همواره به شاگردان اش تاکید می کرد که علاوه بر کسب علم تفکر هم داشته باشند. از نظر ایشان افزایش حجم معلومات علم ایجاد نمی کند بلکه در کنار آن تفکر هم باید وجود داشته باشد.
رییس پژوهشکده نظام های اسلامی افزود: امام فضای جهان معاصر را به گونه ای تحت تاثیر قرار داد که دنیا به پیش و پس از امام تقسیم می شود. ایشان جهان را بر اساس الزاماتی تحت تاثیر قرار داد و تفکری ایجاد کرد متناسب با زمانه و شرایط به گونه ای که بتواند در جامعه اثر مناسب را ایجاد کند.
وی خاطرنشان کرد: نمی توان جهانی را متحول کرد اما استاد فکر نبود. امام راحل با تفکر و اندیشه ای که داشتند پدیده ای به نام انقلاب اسلامی را ایجاد کردند.
امام خمینی (ره) اسوه و الگویی در حوزه اندیشه و تفکر
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی تصریح کرد: اگر قرار است کسی استاد فکر باشد باید امام خمینی (ره) را به عنوان اسوه خود انتخاب کند چرا که الگوی این حوزه امام است.
وی ادامه داد: ادبیات دینی تا زمان امام راحل وجود داشت و دیگرانی هم بودند که بر حجم این اطلاعات افزوده اند اما نتوانستند فضای علمی و فرهنگی را تغییر دهند در حالی که امام در حوزه فقه، مباحث جدید را مطرح کردند؛ نظیر پیوند اعضا و یا تغییر جنسیت. ایشان به عنوان اولین فقیه و حقوقدان این موضوعات را مطرح کردند.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی گفت: امام راحل (ره) در حوزه ولایت فقیه مباحث روزآمدی مطرح کرد. نوع نگاه امام به ولایت فقیه بسیار غنی است و توانست یک نظام ایجاد کند و یک نظام طاغوتی را نابود کند. رهبر معظم انقلاب در خصوص مهندسی نظام از سوی امام راحل فرموده اند گوی انقلاب را به گونه ای محکم پرتاب کرد که حالا حالا دنبال گوی پرتاب شده امام می دویم. این امر نشان می دهد که امام راحل نظام جمهوری اسلامی را به گونه ای مهندسی کرده که همچنان تداوم دارد.
وی تصریح کرد: روش فهم امام خمینی (ره) نسبت به ولایت فقیه کاملا متفاوت است. اگر در حوزه فکر و تفکر رویکرد، روش و چشم انداز مشخص نداشته باشید، نمی توانید فکر تولید کنید؛ بنابراین امام موضوع حکومت اسلامی را با مبانی آغاز کرد.
زمان شناسی و روشمندی رویکرد اصلی معمار کبیر انقلاب اسلامی در تشکیل ساختار حکومت اسلامی
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی خاطرنشان کرد: امام راحل این مسئله را مطرح کردند که مگر می شود جنگ، صلح، جهاد، تعزیر داشته باشید اما حکومت و حکمران نداشته باشید. کسی که شریعت آورده حتما برای ما متصدی هم تعیین کرده است، متصدی اشبه الناس بالامام یعنی متصدی اگر عصمت ندارد، عدالت و اجتهاد دارد.
وی افزود: نگاه امام راحل نظام وار و منظومه وار است. امام، فیلسوف، عارف، عالم علم اخلاق و فقیه بود، متکلم بود، جامعه شناس و مردم شناس بود، شرایط جامعه را خوب می فهمید و زمان شناس بود. امام وقتی یک نظامی را طراحی می کند، آن نظام جامعیت دارد چرا که اگر مهندس نظام جامعیت نداشته باشد، جامعیت نظام تضمین نمی شود.
رییس پژوهشکده نظام های اسلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: اگر نظام بخواهد به صورت جامع تصویر شود باید روزآمدی، کارآمدی، جامعیت و تناسب با شرایط روز و جامعه آن تضمین شود. امام راحل به فراست این امر را متوجه می شوند که یک حکومت علاوه بر پویایی باید پایا نیز باشد.
وی با اشاره به نظام های ساختاری مشروطه، سلطنتی، مشروطه سلطنتی و پایان کار آنها افزود: نظام های ساختاری که نتوانستند غایت دین را تامین کنند و فاقد ساختار بومی بودند در گذر زمان نابود شدند.
انقلاب اسلامی تابع تفکری است که عاقلانه و مدبرانه ساختاری ایجاد می کند
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی خاطرنشان کرد: امام راحل آمدند و ساختاری برآمده از اسلام و حکومت تشکیل دادند، قانون اساسی ایجاد کردند و با وجود جنگ تحمیلی، توطئه های دشمن در برهه های مختلف و تحریم ها امروز می بینیم انقلاب همچنان باقی است.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی تابع تفکری است که عاقلانه و مدبرانه ساختاری ایجاد می کند که ساختار متناسب با حکومت دینی است. نوع نگاه بازخوانی شده امام راحل از حکومت اسلامی مبتنی بر مردم سالاری دینی است؛ بنابراین امام آگاهانه سراغ حزب نرفت، ایشان آمد و انقلاب اسلامی را بر اساس تفکر مبتنی بر سنت های اصیل و استفاده از مولفه های مستحدثه با بازخوانی مبانی اسلامی ایجاد کرد، هوشمندی و تفکرمندی امام باعث می شود ساختاری ایجاد کند که پایایی و پویایی داشته باشد.
وی تاکید کرد: امام راحل برای حل بحران ها و مشکلات در حکومت تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام را راهکار نهایی اعلام می کنند یعنی نهادی برآمده از دین و فقه برای برون رفت از مشکل، سپاه را ایجاد می کنند تا بقای نظام را تضمین کند و از نظام حراست کند، شورای عالی انقلاب فرهنگی را ایجاد می کند که بقای فرهنگی نظام را تضمین کند؛ بنابراین ایجاد نهادهای متناسب برای بقا و استمرار نظام مبتنی بر عقلانیت و تفکر است.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی با بیان اینکه امام رویکرد جدید فقه حکومتی ایجاد کردند، تاکید کرد: ذات فقه حکومت محور است؛ بنابراین باید اسلام ناب و اصیل را در مقابل اسلام متحجر ایجاد کرد، نسلی از شاگردان را تربیت کرد، تفکر کردن را به آنها آموخت، با مسئله دخیل کرد و در فرآیند اداره جامعه از آنها مشورت گرفت؛ این است که نسل بعدی ایجاد می شود.
وی در خصوص زمان شناسی امام راحل گفت: در منطق امام این گونه است که باید در موقعیت متناسب رفتار متناسب انجام دهیم؛ بنابراین عباراتی مانند جنگ تا پیروزی در راستای هدف ایجاد انگیزه و مشخص کردن مسیر توسط ایشان مطرح می شود اما زمانی که به ایشان اعلام می شود که باید قطعنامه را بپذیرید، امام خمینی (ره) با بیان اینکه جام زهر را می نوشم اما با توجه به شرایط زمان قطعنامه را می پذیرد.
هسته مرکزی اندیشه امام راحل ولایت فقیه است
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی گفت: هسته مرکزی اندیشه امام راحل ولایت فقیه است و ولایت فقیه را در قالب قانون اساسی جمهوری اسلامی، تفکیک قوا و سایر ساختارهای نظام تعریف می کند. این نوع قرائتی که امام راحل از ولایت فقیه ایجاد می کند، امکان بقا و استمرار دارد و از متن دین بر می آید.
وی افزود: اینکه انسان هوشمندانه از ابزار استفاده کند و ابزار تولید کند، موضوع دیگری است که امام راحل به آن پرداخته است و دوگانه هایی را نظیر ارتش و سپاه، روزآمدی و کارآمدی، ثبات و تحول ایجاد می کنند و مجموعه ای از اینها را کنار هم ضمیمه می کند تا بقا و کارآمدی نظام را تضمین کند.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی در خصوص نگاه جهانی امام راحل گفت: نگاه امام راحل نگاه تمدنی و ناشی از ظهور مهدویت است. امام در قبال استکبار نظرشان را مطرح می کنند، مسئله ایشان سلطه است؛ بنابراین حرف امام محدود نیست و منطق جهانی دارد، همان طور که در ادبیات دینی ما آنچه که مد نظر است استفاده از ظرفیت انسان و مومن است و این مسئله را در نگاه امام راحل به موضوع زن مشاهده می کنیم.
وی تصریح کرد: اگر نوع نگاه جهانی نباشد و ناظر به جهان اسلام نباشد و نظام ما ناظر به واقعیت های موجود و شایسته سالاری نباشد، امکان تداوم و استمرار وجود نخواهد داشت. انقلاب اسلامی ایران پس از حدود بیش از ۴۰ سال نیازمند تفکر خلاقانه جامع رو به جلو مبتنی بر روش شناسی دینی، زمان شناسی و مردم شناسی مطلوب است تا در نهایت بتواند رشد و تحول داشته باشد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی هوشمندانه و خلاقانه نظام اسلامی را راهبری کرده اند
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی تاکید کرد: رهبر معظم انقلاب که بیانیه گام دوم انقلاب را مطرح می کنند در راستای مبانی فکری امام راحل می باشد که در قالب این بیانیه قابلیت تمدن سازی وجود دارد که جز با روزآمدی، کارآمدی و تفکر به دست نمی آید.
وی خاطرنشان کرد: الگوی ما امام راحل است که خلاقانه، هوشمندانه و جامع نگرانه انقلاب و ساختاری ایجاد کردند که می تواند بقای خود را تضمین کند. رهبر معظم انقلاب نیز در طی این سال ها هوشمندانه و خلاقانه نظام جمهوری اسلامی ایران را به پیش برده اند و امیدواریم همان طور که انقلاب اسلامی به جمهوری اسلامی منجر شد، جمهوری اسلامی نیز به تمدن اسلامی و تمدن اسلامی نیز به حاکمیت مطلق امام زمان (عج) منجر شود.
