عبودیت خدای متعال بارزترین ویژگی حضرت فاطمه زهرا (س)
نوشتاری مستخرج از مقالات دانشنامه فاطمی
حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان برترین بانوی اسلام میباشد و آن چنانکه در روایات شیعه و اهل سنت تصریح شده ایشان برترین بانوی دو عالم و یا برترین بانوی بهشتی میباشند و لقب «سیده النساء العالمین» را برای آن حضرت ذکر کردند. از اینرو هیچ شکی نیست که مقام و جایگاه حضرت صدیقه طاهره (س) در اسلام و میان مسلمانان یگانه میباشد، زیرا منابع و مصادر روایی و حدیثی مسلمانان اعم از شیعه و اهل سنت در بردارنده حجم زیادی از روایاتِ دال بر فضایل و مناقب آن حضرت میباشند و از این دست روایات به خوبی مشخص میشود که در میان گروههای مختلف اسلامی دختر رسول خدا (ص) حائز مقامی رفیع و بیبدیل میباشد. انتساب سوره کوثر به ایشان و ادامه نسل پیامبر اکرم (ص) از طریق دخت گرامیشان نیز بر این مقام و جایگاه دلالت دارد.
وجود ویژگیها و خصوصیات ذاتی حضرت فاطمه زهرا (س) را نیز باید مورد توجه قرار داد. چرا که آن حضرت با این که عمری کوتاه داشتند اما همین زمان کوتاه کافی بود تا برترین ویژگیها و خصوصیات ایشان تجلی یابد. به طوری که میدانیم از همان زمان طفولیت که مادر گرامی خود را از دست دادند و در کنار پدر بزگوارشان رسول خدا (ص) بودند چنان رفتار میکردند که به ام ابیها یعنی مادر پدرش مشهور گشتند. بیان چگونگی رفتار و عملکرد ایشان زمانی که هنوز ازدواج نکرده بودند و به عنوان دختر رسول خدا (ص) حضور داشتند مجال دیگری را میطلبد.
به خاطر همین ویژگیهای فردی و شخصیتی است که از وقتی حضرت صدیقه طاهره (س) به عنوان همسر و شریک زندگی امیرمومنان علی (ع) وارد خانه آن حضرت میشود، محبوبیتی بیهمتا در نزد آن حضرت مییابد و همواره خانه آنها محفل عشق و صفا و دل دادگی به خالق بیهمتا میشود. چنانکه وقتی از امیرالمومنین علی (ع) درباره ویژگیهای حضرت زهرا (س) سوال شد، در وصف این بانوی بزرگ فرمود: «فاطمه بسیار مددکار و یارىکننده من در عبادت و طاعت خداوند بود؛ نعم العون على طاعه اللَّه». همراهی در مسیر بندگی و عبودیت خدای متعال بارزترین ویژگی حضرت زهرا (س) در چشم همسرش امیرمومنان (ع) است.
رسول خدا (ص) نیز درباره ویژگی و خصوصیت برجسته حضرت زهرا (س) فرمودند: «دخترم فاطمه، قلب و تمام جوارحش مملوّ از ایمان و یقین گشته، به طورى که بالاتر از آن مرتبه، ایمان و یقینى قابل تصوّر نیست». پس ایمان و اطاعت خداوند برترین صفت حضرت فاطمه (س) میباشد که این ویژگی در همسرداری و مادری ایشان نیز کاملا متجلی شده و چنین خانوادهای میتواند به حدی از ایمان و اخلاص و یقین برسد که سه شب متوالی غذای افطار خود را به مسکین و یتیم و اسیر بدهد و خداوند نیز این اخلاص آنها را برای همه مسلمانان در ضمن آیات سوره انسان به تصویر میکشد.
از طرفی مهمترین نشان تعبد و بندگی این است که زندگی انسان خدامحور باشد و با عبادت خداوند همراه گردد؛ زیرا عبادت جلوهای از عبودیت است که بیانگر دلدادگی به خالق میباشد. عبادتهای حضرت زهرا (س) این عبودیت را در حد اعلی نشان میدهد، به طوری که عشق به خدای متعال در زندگی آن حضرت موج میزند.
امام حسن مجتبی (ع) این عبادات مادر خود را که از نزدیک شاهد بوده، چنین توصیف میکند: من در دوران کوچکی به سر میبردم و مادرم را میدیدم که چگونه به راز و نیاز میپردازند. از جمله شبی مادرم در محراب عبادت به نماز ایستاده و مرتب به رکوع و سجود میپرداخت و در این حال بود تا اینکه شب به پایان رسید و صبح شد.
حسن بصری که خود در قرن نخست هجری به زهد و عبادت مشهور است میگوید: در میان این امت، عابدتر از فاطمه (س) یافت نمىشود؛ او به حدى براى عبادت میایستاد که پاهایش متورم مىشد.
بر اساس آنچه گفته شد حضرت فاطمه زهرا (س) در دوران کوتاه عمر خود با عبادت خدای متعال به رفیعترین قلههاى بندگی نایل آمد و با تکیه بر همین خدامحوری به مقام والای «سیده النساء العالمین» رسید. همین عبودیت و بندگی خدای متعال او را به مقام صدیقه کبری رساند و این صدیق بودن به بندگی خدا ارتباط مستقیم دارد.
یادداشت و تلخیص: حجت الاسلام سید محسن شریفی