به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، هم‌زمان با تحرکات تجزیه‌طلبانه آشوبگران در اغتشاشات اخیر، کتاب «اراده برادری» به قلم محمدحسن شاهنگی عضو شورای علمی گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه، توسط کانون اندیشه جوان به زودی منتشر می‌شود.
در ادامه یادداشتی به قلم نویسنده کتاب در راستای معرفی این اثر ارزشمند و آشنایی با محورهای اصلی آن از منظرتان عبور خواهد کرد.
واقعیت تلخ آن است که در شرایط امروز وضع مسلمانان به دلیل سایه انداختن تضادها و اختلافات مذهبى بر زندگی آنان تأسف‌انگیز است؛ بسیارى از ظرفیت‌های منحصر به فرد و توانائی‌هاى با ارزش فرهنگی، اجتماعی، علمى و فکرى مسلمانان در طول تاریخ، صرف تعارض با یکدیگر شده است و متاسفانه هنوز هم همین مسیر دنبال می‌شود. درد اختلاف در جهان اسلام، دردی غیر قابل انکار است اما به راستی برای این درد مزمن چه باید کرد؟ اگر همگرایی در جهان اسلام رخ دهد، فرقه‌هاى اسلامى، در مقام فکر و اعتقاد به یکدیگر نزدیک می شوند. چه بسا برخى از تصورات فِرق نسبت به یکدیگر، با مباحثه و مذاکره، به نتایج خوبى منتهى بشود. شاید بعضى از سوء‌تفاهم ها برطرف و بعضى از عقاید، تعدیل و بعضى از افکار به‌طور واقعى به هم نزدیک شود.
در کتاب «اراده برادری» گفته می‌شود که در شرایط امروز، دنیای اسلام از حاشیه معادلات اجتماعى و سیاسى جهان خارج شده و در مرکز عناصر تعیین کننده حوادث عالم، جایگاهى برجسته و ویژه یافته است. بی‌شک دوران کنونی، دوران بیداری و هویتیابی مسلمانان است؛ در این دوران پُر فتنه، مجهز شدن به دو عنصر هشیاری و بصیرت برای هر مسلمانی واجب است تا بتواند به سلامت از گردنه های پر پیچ و خم عبور کرده و فریب قلم‌ها و زبان‌های مسموم تفرقه انگیز را نخورد.
مطابق با مطالب کتاب «اراده برادری»، عامل انسانی در ایجاد و بسط تمدن نقش ویژه‌ای دارد، در احیای تمدن اسلامی منتج از گفتمان تقریب بین مذاهب این عامل باید فعال شود و با پالایش فکری و روحی و تصحیح انگیزه، نقش کلیدی خویش را در جاری ساختن عوامل دیگر ایفا کند. در عامل انسانی مهمترین آفت‌های مباحث فکری عبارتند از خود‌محوری به جای حق‌محوری، نقد اشخاص به جای نقد افکار، پرخاشگری به جای منطق‌ورزی و مطلق اندیشی به جای آزاد منشی.
یکی از دلایل اصلی ایجاد و ترویج اختلاف در بین مسلمانان، توطئه‌های خباثت‌آمیز دشمنان است؛ نقشه دشمن این است که ملت‌هاى مسلمان را به یکدیگر مشغول کند و بین آنها اختلاف افکند و با ترویج نفاق، دورویى، شایعه‌پراکنى و زنده کردن اختلافات قومى و فرقه‌اى، بین صفوف مسلمین فاصله اندازد. امروزه جریان‌های استکباری، استعماری و صهیونیستی از راه‌هاى گوناگون به معارضه با امت اسلام برخاسته‌اند؛ از جنگ روانى و تبلیغاتى گرفته تا مقابله اقتصادى تا اقدامات سیاسى و تا خشونت و ترور و تقابل نظامی و… همه را آزموده‌اند. نگاه عبرت‌پژوهانه و هوشمندانه به این اقدامات، دست دشمن را در پس این تجربه‌های تلخ به روشنى نشان می‌دهد. این نقشه ها از شرق آسیا تا شمال آفریقا، با جدیت و اهتمام دنبال می‌شود و اتفاقات تلخی نظیر تکفیر، ترور و بمب‌گذارى و ریختن خون مسلمانان بی‌گناه هر از چندی، خاطر مسلمانان را مکدر می‌سازد. اسلام‌ستیزی دشمن در عصر حاضر متمرکز بر دو محور کلان شده است؛ در بعد درونی، مسلمان‌ها را به جان هم مى‌اندازند و در بعد بیرونی با بزرگ‌نمایى ضعف‌ها و اشکالات، اسلام را در چشم افکار عمومى دنیا و غیر مسلمانان زشت، سیاه و ترسناک نشان میدهند.
حفظ وحدت کلمه، وصیت دائمى امام خمینی(ره) بود؛ به حدی که شاید کمتر مسئله‌اى به اندازه «وحدت» مورد تأکید آن بزرگوار قرار داشت. مطابق با دیدگاه امام راحل، وحدت تنها راه علاج بیماری اختلاف مسلمانان است که می‌بایست به عنوان یک تدبیر راهبردی و یک فریضه دینی مورد توجه قرار گیرد؛ ضرورت و فوریت وحدت امت اسلامی موضوعی است که باید به صورت توامان مورد اهتمام قرار گیرد. باید دانست فرقه‌گرایی در جهان اسلام یک مسئله صرفا مذهبی نیست؛ بلکه نقشه‌ای است موذیانه که از سوی دولت‌های استکباری برای ضربه زدن به مسلمین تدارک دیده شده است. دشمنان اسلام از صفوف متحد مسلمانان می‌هراسند و تا به امروز با توسل به سیاست تفرقه اندازی به اشکال مختلف و در ادوار گوناگون به استعمار (کهن، نو، فرانو) مسلمین پرداخته‌اند؛ عبارت معروف «تفرقه بینداز و حكومت كن» بنا بر «دیپلماسی تفرقه» شكل گرفته و یكی از مهمترین نمادها و نمودهای آن ایجاد اختلاف بین شیعه و سنی است. راهبردهاي هويتي غربيان در جريان استعمار فرانو در قالب روش‌هايي چون فرقه‌‌سازی و ايجاد نحله‌هاي به ظاهر مذهبی اما دروغين، بسط تفكرات التقاطي و… صورت گرفته است. در اين روش‌ها تلاش می‌شود كه ايده اسلام منهای حكومت، تعارض دين با مردم‌سالاری، اسلام خشونت‌طلب و… ترويج گردد. در این میان، دیپلماسی وحدت، فن و هنر به‌كارگیری وحدت اسلامی برای تأمین مصالح و منافع جهان اسلام است؛ یعنی چگونه وحدت اسلامی را به عنوان عنصر قدرت جهان اسلام و مسلمانان در روابط بین‌الملل به كار بگیریم تا مصالح اسلامی و جهان اسلام تأمین گردد.
محورهای اصلی کتاب «اراده برادری» عبارت‌اند از:
مبانی تحقق وحدت اسلامی؛
لوازم سیاست خارجی اعتقاد به دیپلماسی وحدت؛
خطرات و موانع پیش روی وحدت اسلامی؛
آثار سیاسی واجتماعی تحقق وحدت اسلامی؛
