کتاب مبانی قرآن‌شناختی علم دینی منتشر شد

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب مبانی قرآن شناختی علم دینی: با تأکید بر علوم انسانی اسلامی اثر حجت‌الاسلام محمدعلی اسدی‌نسب در گروه علوم انسانی قرآنی پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.

مسلمانان به حکم مبانی اعتقادی خود، باید بین آموزه‌های عقلانی و تجربی و آموزه‌های وحیانی نوعی هماهنگی ایجاد نمایند تا در فکر و عمل به تضاد گرفتار نشوند. علم دینی می‌تواند تحقق‌بخش این هماهنگی باشد؛ اما چنین امری نیازمند پیمودن مراحل مختلفی از جمله استحکام مبانی آن از منظر قرآن کریم است. منکران علوم انسانی اسلامی بدون لحاظ نسبتی که آموزه‌های قرآنی با علوم انسانی دارد، همواره مطالب ناسازگار با مبانی وحیانی را بیان می‌کنند، لذا در این اثر و در دو بخش امکان علم دینی با رویکرد علوم انسانی و بخش مبانی مشترک، جواز، مطلوبیت و ضرورت علم دینی تلاش شده است با اتکای به قرآن کریم ضمن بیان مبانی علم دینی و بالاخص علوم انسانی اسلامی، به شبهات مربوطه نیز پاسخی مناسب داده شود.

در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است:

قرآن کریم بهترین و استوار‌ترین مسیر اصلاح فرد و جامعه در نیل به سعادت ابدی است؛ این کتاب آسمانی در برابر هر نظر، نظریه و مکتبی در باب برنامه سعادت زندگی بشری، سخن برای گفتن دارد؛ چرا که “تبیاناً لکل شئ” (نحل/۸۹) است. آیات فراوانی با صراحت و اشارت به مسائلی می‌پردازد که در علوم انسانی قابل طرح است و می‌تواند به آن‌ها رنگ و جلوه‌ای ‌بخشد که با لحاظ شرایطی، علوم مربوطه را از منظر اسلامی قابل قبول نماید. به شکلی که بتوان نام آن را علم اسلامی گذاشت، اسلامی کردن علم دینی و یا علوم انسانی، از مسائل پرچالش در حوزه علم‌شناسی و دین‌شناسی است. در این موضوع، مسائل مختلفی قابل طرح است از جمله امکان و ضرورت دینی‌کردن علم به ویژه علوم انسانی. دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلفی در این باره شکل گرفته است که در مجموع دو طیف مهم وجود دارد یکی طرفدار اسلامی سازی علوم انسانی و دیگری منکر آن است. رویکرد انکاری به شکل مبنایی طرح علوم انسانی اسلامی را به چالش می‌کشد و اسلامی کردن این علوم را با نفی چهار محور عمده: «امكان و شدنی»، «جواز و روامندی»، «مطلوبیت و سودمندي» و «ضرورت و بایستگی»  علوم انسانی اسلامی را غیرمعقول یا ناحکیمانه می‌انگارد؛ این تحقیق در صدد پاسخ دهی مبنایی و غیر مستقیم غیر مستقیم به به این شبهات است.

ضرورت این تحقیق بدان علت است که علوم انسانی موجود بدون هدف نیست؛ زیرا این علوم، کنشی اختیاری و برخاسته از اراده آدمی است و هدف نهایی آن، رفاه دنیوی آدمیان است؛ از سوی دیگر رسالت قرآن کریم رقم زدن سرنوشتی نیک برای آدمیان است تا بتوانند به سعادت دنیا و آخرت نائل گردند، پس لازم است مؤمنان هدایت لازم را از قرآن کسب کنند. بنابراین نمی‌توان قرآن را رها و مسیری که خداوند برای رسیدن انسان‌ها به سعادت بیان داشته را مسکوت گذارند و به علوم غیر اسلامی رضا دهند و بر آنها امور دنیوی خود را سامان بخشند. از سوی دیگر در عرصه اثبات امکان کشف علوم انسانی اسلامی، جواز، سودمندی و ضرورت آن از منظر قرآن، شبهاتی طرح شده است که به شکل مبنایی ظرفیت قرآن و آموزه‌های وحیانی را برای تحقق چنین هدفی زیر سؤال می‌برد. از این رو اثبات امکان، جواز، سودمندی و ضرورت علوم انسانی اسلامی بر پایه آموزه‌های قرآنی گامی مهم و مبنايي در اثبات قلمرو هدایت‌بخشی و سعادت‌محوری قرآن در امور اجتماعی است. شبهات، سؤالات و دلایل سلبی برآن است  که آموزه‌های اسلامی برای دخالت در علوم ناکارآمد بلکه مضر است؛ بدیهی است که تا این شبهات بررسی و پاسخ داده نشود، سخن از حضور آموزه‌های قرآنی در عرضه جامعه و علوم انسانی غیر حکیمانه است، مبحث امکان و ضرورت کشف علوم انسانی از قرآن که هدف این نوشتار است به شکل مبنایی درصدد پاسخگویی به همین شبهات است.

کتاب مبانی قرآن شناختی علم دینی: با تأکید بر علوم انسانی اسلامی به قلم حجت‌الاسلام محمدعلی اسدی‌نسب با قیمت ۱۵۵۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شد.

علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی می‌توانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.